AFAZJA

1. W. Jakimowicz „Neurologia kliniczna“

OŚRODKI MOWY :

• znajdują sięw półkuli dominującej

• oprócz dwóch głównych wyodrębniono jeszcze inne ośrodki odpowiedzialne za mowę

• mowa jest sumą czynności poszczególnych ośrodków

• ośrodek ruchowy mowy (Broca) :

• zlokalizowany w tylnej części zakrętu czołowego dolnego (pole 44 i 45)

• ośrodek czuciowy mowy (Wernickego) :

• zlokalizowany w zakręcie skroniowym górnym (gyri transversi)

OBRAZ KLINICZNY :

• obraz kliniczny zależy od :

• wieku pacjenta (plastyczność mózgu) :

• u młodych większa plastyczność

• dynamiki narastania przyczyny afazji :

• cięższy w procesach nagłych np. udar

• lżejszy w procesach przewlekłych np. guzy

• okoliczności towarzyszących :

• wyczerpanie, zdenerwowanie, wzruszenia nasilają zaburzenia mowy

• poziomu wykształcenia chorego

• prawie nigdy nie widuje się czystych afazji czuciowych, lub ruchowych.

• najczęściej są mieszane

AFAZJA RUCHOWA :

• chory nie może wyrazic słowami swoich myśli

• z zachowania chorego wynika, że rozumie co się do niego mówi, zdaje sobie sprawę z popełnianych błędów, jest zakłopotany i stara się je poprawić

• chorzy mówią mało i powoli

• afazji ruchowej często towarzyszą mniej lub bardziej wyrażone agrafia i aleksia (uszkodzenie okolicy ciemieniowo - potylicznej zwłaszcza zarętu kątowego)

• chorzy z lżejszą postacią afazji posiadają większy zasób słów, ale ich składanie i tworzenie zdań dobywa się z wysiłkiem

• monofazja :

• chorzy z ciężką postacią afazji ograniczają się tylko do kilku słów, które ciągle powtarzają odpowiednio je modulując

• parafrazje głoskowe :

• chory zamienina, opuszcza i przestawia głoski

• parafrazje słowne :

• chory wtrąca błędne słowa

• agramatyzmy :

• słowa mają niewłaściwą formę gramatyczną

• styl depeszowy (telegraficzny) :

• chory upraszcza sobie budowę zdania opuszczając przyimki, nadając niewłaściwe końcówki wyrazów

• upośledzenie mowy rzędowej :

• wyliczania we właściwej klejności np. dni tygodnia, pór roku, liczb itp.

• upośledzenie powtarzania cudzych słów :

AFAZJA CZUCIOWA :

• chory nie rozumie wypowiadanych do niego słów

• w postaciach lzejszych chory rozumie zadawane pytania, lub wypowidzi dopiero po kilkakrotnym powtórzeniu

• w postaciach cięższych chory rozumie pojedyncze wyrazy, lub nawet krótkie zwroty, ale ma trudnosci ze zrozumieniem całego zdania

• w postaciach najcięższych chory zupełnine nie rozumie co się do niego mówi tak jakby mówiono w obcym języku

• obok upośledzenia rozumienia mowy prawie zawsze obserwuje się zaburzenia tworzenia słow i zdań

• chorzy zwykle mówią dużo, a gadatliwość ich trudno opanować (logorrhoea)

• mowa obfituje w parafrazje głoskowe i słowne oraz agramatyzmy

• chrzy czasem łaczą zgłoski w dziwaczne, pozbawione znaczenia neologizmy, a niezrozumiała mowa chrego robi wrażenie jakby mówił w obcym jezyku (afazja żargonowa)

• upośledzone jest także powtarzanie cudzych słów i nazywanie przedmiotów

• mowa rzędowa zwykle nieznacznie upośledzona

• chory liczy, recytuje wiersze

• utarte zwroty często chory wypowiada dobrze

• chorzy na ogół nie zdają sobie sprawy z popełnianych błędów

• często wpadają w rozdrażnienie z powodu kilkakrotnie zadawanych tych samych pytań

• afazji czuciowej towarzyszy upośledzenie mówienia i czytania

• rozumienie tekstu czytanego jest gorszeniz pojmowanie słów mówionych

AFAZJA AMNESTYCZNA :

• chorzy mają trudności ze znalezieniem właściwego słowa do określenia przedmiotów i pojęć

• przedmioty określają opisowo np. to do pisania

• po podpowiedzeniu pierwszej zgłoski szybko i dobrze wypowidają słowo w całości

• najczęściej występuje w uszkodzeniu płata skroniowego, lub dolnej części płata ciemieniowego w półkuli dominującej

2

---