Ks. Jan Twardowski zmarł 18 stycznia 2006 roku w Warszawie. Mimo, że w swojej ostatniej woli prosił o pochowanie na Powązkach, obok swej siostry, decyzją Prymasa Polski ks. Józefa Glempa miejscem spoczynku kapłana-poety miały zostać katakumby będącej w budowie Świątyni Opatrzności Bożej, zaś datę pogrzebu wyznaczono na 3. lutego. Według Prymasa, takie rozwiązanie wpisuje się w tradycję grzebania wielkich poetów w miejscach szczególnych.

  W przeddzień pogrzebu zorganizowano w warszawskim Kościele Wizytek mszę świętą za duszę zmarłego, na którą przyszły tłumy ludzi. Duszpasterz Środowisk Twórczych ksiądz Wiesław Niewęgłowski w homilii wygłoszonej nad trumną księdza Jana Twardowskiego zaliczył go do współczesnych polskich proroków - obok Jana Pawła II, kardynała Wyszyńskiego i księdza Jerzego Popiełuszki. "On był współczesnym prorokiem, którego Pan Bóg skierował do ludzi wierzących, poszukujących i wątpiących" - powiedział ksiądz Wiesław Niewęgłowski. Duszpasterz środowisk twórczych zaznaczył, że ks. Jan "nie był intelektualistą, ale był mędrcem i z tej swojej mądrości, która wynikała z głębokich przemyśleń, rodziła się jego poezja, jego widzenie świata". Ks. Niewęgłowski podkreślił, że ksiądz Jan oswajał nas z wiecznością i zapraszał do zatrzymania się w świecie, do kontemplacji. Pisał, że trzeba się spieszyć tylko w jednej sprawie, aby kochać. Ks. Niewęgłowski podkreślił dobro, prostotę i optymizm księdza Twardowskiego.

  Po mszy w Kościele Wizytek rozpoczął się wieczór poezji księdza Twardowskiego. Brali w nim udział artyści scen warszawskich oraz zespoły młodzieżowe i dziecięce. Potem rozpoczęło się czuwanie modlitewne, które trwało całą noc. Rano 3. lutego księdza Twardowskiego pożegnał kościół sióstr Wizytek mszą świętą, koncelebrowaną przez księży ze szkół noszących imię księdza Twardowskiego. Uczniowie szkół, którym patronuje ksiądz Twardowski (jest ich w Polsce ponad 30) deklarują, że będą wierni Jego przesłaniu i podkreślają, że Jego wiersze dobrze prowadzą przez życie. Następnie trumna z ciałem księdza Twardowskiego została w procesji przeniesiona do Bazyliki Św. Krzyża, gdzie została odprawiona msza pogrzebowa. Przewodniczył jej Prymas Polski, a koncelebrowało ją kilku biskupów i kilkudziesięciu księży, między innymi nuncjusz apostolski abp Józef Kowalczyk, biskup warszawsko-praski abp Sławoj Leszek Głódź, biskup polowy WP Tadeusz Płoski i warszawscy biskupi pomocniczy. List kondolencyjny przysłał metropolita krakowski abp Stanisław Dziwisz.

  Homilię wygłosił arcybiskup Józef Życiński. Mówił, że ksiądz Jan w sercu Warszawy miał swoją duchową pustynię i tutaj spotykał rzesze, tutaj uczył ascezy, w której łagodność wobec innych łączył z wymaganiami wobec siebie. O 6 rano w pustym kościele siadał do konfesjonału, a o godzinie 15 klękał przed tabernakulum, aby godzinę śmierci Chrystusa przeżyć w modlitewnej więzi. "Owocowało to postawą jego optymizmu, naturalnej dobroci i filozoficznego poczucia humoru" - tak zmarłego poetę wspominał abp Józef Życiński. Podkreślał zarazem, że "starał się on ukazywać w swojej posłudze, w swoim stylu, to co najpiękniejsze w Ewangelii. Podziwiamy jego prostotę i jego głębię, a równocześnie był człowiekiem głębokiej modlitwy. (...) W jego stylu życia było wiele z duchowości św. Jana Chrzciciela. Potrafił znikać, jak ewangeliczny prorok Adwentu, po to, aby Chrystusa było widać pełniej i wyraźniej. Zniknął i wymknął się naszym oczom. Niech w niebieskiej ojczyźnie docenią poetów proporcjonalnie do tego, jak my cenimy Twe wiersze. Odchodząc pozostań z nami, Janie, gdy trzeba iść dalej. Pozostań z nami na zawsze. Na zawsze" - zakończył abp Życiński.

  Przed zakończeniem Mszy poinformowano, że prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie księdza Jana Twardowskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za "wybitne zasługi w upowszechnianiu humanistycznych wartości i za osiągnięcia literackie". Odznaczenie zostało przekazane na ręce siostrzenicy księdza, Anieli Truszkowskiej.

Jan Twardowski zadebiutował w 1936 roku tomikiem wierszy "Powrót Andersena". Jednak dopiero w latach 60. stał się poetą znanym szerszemu gronu czytelników. Niezwykłą popularność przyniósł mu wydany 10 lat później tom "Znaki ufności".

Zainteresowanie czytelników wzbudzały także jego kolejne zbiory: "Niebieskie okulary", "Rachunek dla dorosłego", "Który stwarzasz jagody", "Nie przyszedłem pana nawracać".

Ksiądz Twardowski był wiele lat rektorem kościoła sióstr Wizytek w Warszawie, gdzie głosił kazania dla dzieci. Właśnie im zadedykował dwa zbiory wierszy: "Zeszyt w kratkę" oraz "Patyki i patyczki".

W 1980 roku poeta otrzymał nagrodę PEN-Clubu im. Roberta Gravesa za całokształt twórczości. Był również laureatem wielu innych nagród, m.in. Medalu im. Janusza Korczaka, Nagrody Fundacji Alfreda Jurzykowskiego. W 1996 roku dzieci wyróżniły księdza Jana Twardowskiego Orderem Uśmiechu. W 2000 roku otrzymał nagrodę IKAR, a w 2001 roku został laureatem nagrody TOTUS, nazywanej "katolickim Noblem".

Wiersze zebrane 1932-2004
Pierwszy tak obszerny, bo liczący ponad 1200 stron, zbiór wierszy księdza Jana Twardowskiego. Stanowi podsumowanie twórczości najpopularniejszego obecnie poety w Polsce. Zawiera wiersze z czasów szkolnych księdza (1932 r.), wiersze dawne - schowane do szuflady lub pomiędzy kartki starych zeszytów i notatek, wiersze publikowane w różnego rodzaju mniejszych i większych tomach, a także wiersze najnowsze, nigdzie do tej pory nie drukowane (2004 r.). Monumentalny tom dopełniają znakomite ilustracje Barbary Kuropiejskiej-Przybyszewskiej, które wprowadzają Czytelnika w świat wyobraźni księdza Twardowskiego.

"Wiersze przedpotopowe"

Tom wierszy księdza Jana Twardowskiego zawierający utwory sięgające do wspomnień, ale pisane współcześnie oraz utwory, które same w sobie są wspomnieniami, bowiem powstały w latach 1932-1952. Wiele z nich jest publikowanych po raz pierwszy. Poezja pełna nostalgii, refleksji, tęsknoty do tego co minęło. Na wyraźne życzenie Poety, całości dopełniają przedwojenne zdjęcia i pocztówki z jego prywatnej kolekcji.

Ważniejsze wydania :

1937 — Twardowski wydaje pierwszy tomik wierszy „ Powrót Andersena” (Warszawa, F. Hoesick) — wznowienie wydane w 1999 roku przez Ludową Spółdzielnię Wydawniczą,

1959 — wydany zostaje tom „Wiersze” (Poznań, wyd. Pallottium) — do wydania tej pozycji przyczynił się Jerzy Zawieyski,

1970 — nakładem Znaku (Kraków) ukazują się „Znaki ufności” — wznowienie 1971 i 1995 (Znak, Kraków) oraz w 2000 roku łącznie ze zbiorem „niebieskie okulary”. Od tego roku wiersze Twardowskiego są tłumaczone na wiele języków : albański, angielski, białoruski, czeski, esperanto, fiński, flamandzki, francuski, hebrajski, macedoński, niemiecki, rosyjski, słowacki, szwedzki, ukraiński, węgierski i włoski,

1973 — zostaje wydana proza dla dzieci „Zeszyt w kratkę. Rozmowy z dziećmi i nie tylko z dziećmi” (Kraków, Znak) — wydanie drugie poszerzone 1978 (Kraków, Znak).

1979 — nakładem Ludowej Spółdzielni Wydawniczej (Warszawa) w serii Biblioteka Poetów ukazuje się tomik „Poezje wybrane” - wznowienie 1999,

1980 — wydanie „Niebieskich okularów” (Znak, Kraków) — wznowienie 1996 i w 2000 roku łącznie ze zbiorem „Znak ufności”.

1982 — wydanie „Rachunku dla dorosłego” (Warszawa, LSW, wznowienie 1999)

1983 — nakładem Wydawnictwa Literackiego (Kraków) wydany zostaje zbiór „Który stwarzasz jagody. Wiersze wybrane” (wyboru dokonał A. Kaliszewski) (wydanie drugie 1988, wydanie trzecie 1990),

1985 — nakładem (maszynopis powielony) Biblioteki Literackiej „Wiedza” — Uniwersytet Warszawski zostaje wydany tom „Rwane prosto z krzaka”(w 1996 roku tomik wydany przez PIW, Warszawa). W tym samym roku zorganizowana zostaje wystawa „Obraz słowa — wiersze Jana Twardowskiego w fotografii Stefana Figlarowicza — wyboru wierszy oraz oprawy graficznej dokonał S. Figlarowicz (Gdańsk, Gdańska Galeria Fotografii),

1986 — nakładem WAW ukazuje się tom „Nie przyszedłem pana nawracać. Wiersze 1937 — 1985”, wydanie prozy dziecięcej „Na osiołku” (Lublin, KUL) oraz „Nowego zeszytu w kratkę” (Poznań, Pallottinum),

1987 — ukazuje się kolejne wydanie „Na osiołku” (Kraków, Literacka Oficyna Sitowa — technika powielaczowa) oraz nakładem WAW zostają wydane „Patyki i patyczki”,

1988 — wydanie przez Znak (Kraków) „Polskiej litanii” oraz nakładem WAW (Warszawa) komentarzy ewangelicznych „Zapisane w brulionie”. W tym samym roku nagranie : „Utworów wybranych” w wykonaniu autora. Poezja i proza (Edycja Paulińska, Rzym) — dwie kasety,

1989 — krakowska Miniatura wydaje tom „Wiaro malutka. Wybór wierszy i wiersze najnowsze”; nakładem WAW ukazuje się również tom „Sumienie ruszyło”,

1991 — wydany zostaje tom „Nie bój się kochać” (Szczecin, Książnica Szczecińska); Wydawnictwo Nasza Księgarnia wydaje „Uśmiech Pana Boga. Wiersze ks. Jana Twardowskiego ilustrowane przez dzieci Podhala”,

1992 — „Nie martw się” (Szczecin, Książnica Szczecińska)

1993 — „Wiersze” — wybór W. Smaszcz (Białystok, Łuk); „Słowik skowronek. Miniantologia ornitologiczna” (Toruń, Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Książnica Miejska im. M. Kopernika); ukazuje się także tom „Wielkie i małe” (Poznań, Parnas); nakładem krakowskiego znaku wydany zostaje „Krzyżyk na drogę”

1994 — WAW wydaje zbiór wierszy „Trzeba iść dalej, czyli spacer biedronki. Wiersze wszystkie 1981 — 1993” — opracowanie A. Iwanowska,

1995 — Krakowski Znak wydaje „Sześć pór roku”, ukazuje się też proza i wiersze „Miłość zdjęta z krzyża” — opracowanie A. Iwanowska (Poznań, Parnas), WAW wydaje „Pewność niepewność, czyli paradoksy, aforyzmy, pytania, złote myśli z wierszy i prozy” — opracowanie A. Iwanowska, nakładem warszawskiej Elipsy ukazuje się „Dzień po dniu” czyli kalendarium na każdy rok z cytatami na każdy dzień. — opracowanie A. Iwanowska,

1996 — Tom poezji „Przed kapłaństwem klękam” (Warszawa, Lumen)

1997 — nakładem Parnasu (Poznań) ukazała się książka „Po wszystkie dni” — wiersze i proza (tematyka eucharystyczna) — książka została wydana alfabetem Braille'a (Laski); przez Instytut Wydawniczy PAX zostaje wydana proza i wiersze dla dzieci „Dwa osiołki” (wybór i opracowanie W. Smaszcz, wznowienie 2000)

1999 — ukazują się dwa tomy „Miłość miłości szuka. Wiersze 1937 — 1998”, które opracowała A. Iwanowska (Warszawa, Poznań : PIW, Księgarnia św. Wojciecha).

2000 — Wydawnictwo Literackie (Kraków) wydaje wiersze i prozę „Elementarz księdza Twardowskiego dla najmłodszego, średniaka i starszego” (opracowała A. Iwanowska) — w latach 2000 — 2001 16 dodruków. Książka zajęła I miejsce w ogłoszonym przez „Rzeczpospolitą” plebiscycie na najważniejsze książki — wydarzenia roku 2000 oraz została ogłoszona Książką roku 2000 przez „Magazyn Literacki”; proza i wiersze dla dzieci „Nie tylko wrona chodzi zdziwiona” (opracowała A. Iwanowska) wydana przez PIW (Warszawa)

2001 — „Przezroczystość. Wybór wierszy” — opracowanie A. Sulimowski (Kraków, Znak); nakładem Ad Oculos (Warszawa, Rzeszów) zostaje wydany zbiór wierszy i prozy „Kalendarz”, ukazuje się też tomik „Uśmiech na gwiazdkę” — proza i wiersze dla dzieci (Warszawa, WAW).

---