Niemcy
Jest to główny problem w powojennych stosunkach międzynarodowych.
Dyskusje na temat oblicza powojennych Niemiec rozpoczęły się od razu po ogłoszeniu przez nie kapitulacji.9 maj 1945).
Konflikty między Blokiem zachodnim i komunistycznym odbywały się podczas ustalania tego jak będą kontrolowane Niemcy, jak będą ściągane reparacje itd.
Jednak mimo ustaleń, które poczyniono na konferencji Poczdamskiej, zaraz po jej zakończeniu każde z państw podjęło działania aby przyporządkować sobie tereny byłej Rzeszy.
Układ poczdamski zakładał, że wojska wszystkich państw sprzymierzonych będą okupowały tereny Rzeszy, jednocześnie że system polityczny i gospodarczy państwa będzie taki jak ustalono i nie będzie podlegał zmianie przez cały czas okupacji. Jednocześnie założono, że Niemcy poniosą karę za swoje zbrodnie, choć nie unicestwi się ich narodu, a da im się szansę odbudowy kraju w warunkach pokojowych i demokratycznych.
Najważniejsza zasada - 5D (demilitaryzacja, denazyfikacja, decentralizacja, demokratyzacja, dekartelizacja).
Władza najwyższa w państwie - głównodowodzący wszystkich armii sprzymierzonych - każdy działa w swojej strefie okupacyjnej, wspólnie decydują o sprawach dotyczących całości terytorium. - główne cele to wykonywanie 5D.
Gospodarka Niemiec miała być jednolita, a nadzór nad nią miał być czyniony jedynie w krytycznych przypadkach. Jeśli chodzi o gospodarkę, oprócz demilitaryzacji jej, postanowiono także wyremontować środki transportu, zwiększyć wydobycie węgla oraz produkcji rolnej, oraz odbudowę domów i najważniejszych przedsiębiorstw komunalnych. Przejęto też kontrolę nad zagranicznymi aktywami Niemiec. Postanowiono, że po wypłaceniu odszkodowań Niemcy nadal mają być w stanie same się utrzymać.
Każde państwo miało w ramach odszkodowań brać pieniądze ze swojej strefy okupacyjnej, oraz z aktywów zagranicznych, które były pod ich kontrolą. Dodatkowo ZSRR miała otrzymać w ciągu 5 lat wypłacone odszkodowania pochodzące z terenów zachodnich. ZSRR zrzekło się aktywów zagranicznych leżących na zachodzie.
30 sierpnia kontrolę przejmują wojskowi.
Podział terytoriów:
USA - środkowe i południowo-wschodnie Niemcy
ZSRR - północno- wschodnie Niemcy
UK - północny Zachód
Francja - południowy zachód
Konflikty i nieporozumienia wybuchają głównie przez:
ZSRR - różnice ideologiczne (nie chcą jednak demokratyzacji i wolnego rynku)
Francja - chcą stałego osłabienia Niemiec
Bardzo widoczne przez demontażu niemieckiego przemysłu - ZSRR i Francja niszczą, USA i UK chcą odbudować aby Niemcy były silnym sojusznikiem zachodu.
Zanim jednak współpraca okazała się niemożliwa uchwalono sporo uchwał, dotyczących całych Niemiec - min. zlikwidowanie uchwał nazistowskich, likwidacji faszystowskich urzędów, reorganizacji sądownictwa, ustalono limit produkcji stali i trochę więcej ;)
Główna decyzja - likwidacja państwa pruskiego, jako kolebki militaryzmu Niemiec + decyzje o karaniu zbrodniarzy wojennych (tego nie opisuję, chyba każdy słyszał o procesach norymberskich, a jak nie to są na stronie głównie 48 ;) )
Na spotkaniach ministrów spraw zagranicznych okupantów, które odbywały się 2 razy do roku często dyskutowano o sprawie niemieckiej.
Pierwszym problemem przedstawionym na takich spotkaniach, były obawy Francji jeśli chodzi o centralizację Niemiec, chciano aby w wypadku oddania władzy centralnej Niemcom, wyjęto spod ich jurysdykcji rejon reńsko-westfalski, który był odwiecznym terenem wypadowym na państwa zachodnie.
Pomysł odrzucono a Francja postanowiła w ramach protestu nie brać udziału w spotkaniach rady dotyczących centralizacji - w związku z czym nie można było podjąć w tych kwestiach żadnych decyzji.
Aby zlikwidować tą patowa sytuację, a także walczyć z sowietyzacją Niemiec w 1946r. Sekretarz stanu USA Byrnes przedkłada projekt ustanowienia Niemiec państwem neutralnym pod kontrolą okupantów przez 25 lat - odrzucone.
Pomysł UK zakładał rozpoczęcie jednoczenia zachodnich stref okupacyjnych - sprzeciw Francji, nadal nie chcę centralizacji w jakimkolwiek stopniu.
Walka między państwami zachodnimi a ZSRR rozpoczęła się od września 1946r. Gdy Byrnes wygłosił przemówienie w Stuttgarcie, w której obiecał Niemcom zjednoczenie stref zachodnich oraz szybszą demokratyzację państwa. Dodatkowo kwestionował zachodnią granicę Polski.
W ramach reakcji na to Stalin wygłosił bardzo podobne oświadczenie - rozpoczęła się walka o poparcie narodu niemieckiego.
Francja czuje się zagubiona z jednej strony politycznie jest po stronie USA i UK, z drugiej nie chce się sprzeciwiać swoim ludziom, którzy dalej nie chcą silnych Niemiec. Z tego powodu właśnie Francja nie przystępuje od razu do paktu USA-UK z 2 grudnia 1946 w wyniku którego 1 stycznia 1947 postała Bizonia (połączone 2 strefy okupacyjne), która była niezależna względem Rady Kontroli. Jednocześnie Francuzi podporządkowują sobie za pomocą umów celnych itd. rejon Saary
Państwa zachodnie widząc jak działa ZSRR na obszarach przez siebie zajętych (Polska, Węgry, Czechy), zaczyna coraz bardziej odchodzić od postanowień poczdamskich. Najpierw pojawia się doktryna Trumana, później Francuzi łamią swój opór w wyniku czego 8 kwietnia 1949 Bizonia ewoluuje w trizonię.
ZSRR aby przeciwdziałać ideom zjednoczeniowym po zachodniej stronie, same proponuje aby zjednoczyć wszystkie 4 strefy okupacyjne, utworzyć ogólnoniemiecki rząd i zawrzeć z nim pokój na takich samych warunkach jak z innymi państwami (grudzień 1947) jednak zachód nie chce o tym dyskutować, ponieważ USA i UK rozpoczynają tworzenie rządu zachodnioniemieckiego.
W 1948 roku w Londynie odbyła się konferencja 9 państw zachodnich, gdy na posiedzeniu Sojuszniczej Rady Kontroli rosyjski minister Sokołowski nie otrzymał sprawozdania z tego spotkania zerwał posiedzenie jednocześnie niszcząc ostatni most porozumienia między stronami. Dodatkowo ZSRR rozpoczęło kontrolę połączeń lądowych między strefami zachodnimi a wschodnią. Kolejnym punktem zapalnym było wprowadzenie jednej waluty w strefach zachodnich (1948) w wyniku tego ZSRR ogłosiło całkowita blokadę Berlina. Zniesienie jej było uwarunkowane wprowadzeniem w strefach zachodnich wschodniej waluty - odrzucono. Uruchomiono most powietrzny między zachodem a wschodem, który transportował żywność i ludność, oraz wywoził produkcję przemysłową z Berlina.
Rosjanie dalej wzmacniali swoje stanowisko głosząc potrzebę utworzenia jednego państwa Niemieckiego, wskazując na państwa zachodnie jako na te, które dążą do podziału Niemiec.
Ich stanowisko zelżało dopiero na konferencji SRK w Paryżu (1949r) - gdy zaproponowano aby objąć strefę wschodnią tymi samymi zmianami co zachodnie. ZSRR odmawia i proponuje na początku 1940 roku, aby w ciągu roku wycofać wojska z Niemiec i zawrzeć z nimi pokój.
Między 5-8 kwietnia 1949 państwa zachodnie ustaliły także, ze z ich terenów okupowanych zostanie utworzone państwo zachodnioniemieckie. Państwo to miało mieć autonomię połączona z okupacją, w rękach okupantów miały zostać takie kwestie jak obce wpływy w Niemczech, polityka zagraniczna, nadzór nad zagłębiem Ruhry, demilitaryzacja, dekartelizacja, reparacje i restytucja mienia. Reszta miała przejść w ręce władz nowego państwa. Komendanci mieli zostać zastąpieni władzami cywilnymi.
Państwo zostało powołane do życia 7 września 1949r. Jego stolicą było Bonn pierwszym prezydentem został Teodor Heuss a Konrad Adenauer został pierwszym kanclerzem.
Reakcja ZSRR - 7 październik utworzenie NRD we wschodniej strefie okupacyjnej - premier Otto Grotewohl. A 10 października w nocie ZSRR oskarżyło zachód o złamanie porozumienia poczdamskiego.
Zachód chciał aby połączyć oba państwa w wyniku wolnych wyborów, ZSRR chciało konfederacji obu państw - brak porozumienia.
W wyniku braku zgody na wybory w NRD, oraz wielu innych zmian czyniących z NRD państwo komunistyczne wybucha strajk generalny na terenach wschodnich - stłumiony przez Armię Czerwoną (1953).
Powstaje RFN - wielki sukces USA, wzmacniający ich pozycję w Europie.
22 listopada 1949 doszło do spotkania kanclerza Niemiec z przedstawicielami 3 państw okupacyjnych. Zadecydowano iż Niemcy nie będą już dalej spłacały reparacji zaproponowano też włączenie wojsk Niemieckich do zachodnich sił - całkowite uniezależnienie się państwa.
W 1950r. Adenauer w memorandum wezwał do zakończenia przez zachód stanu wojny z Niemcami, jednak względami bezpieczeństwa uzasadniał pozostanie wojsk okupacyjnych w kraju. W wyniku tego we wrześniu 190 państwa zachodnie ogłosiły RFN jako jedynego uznawanego przez nich przedstawiciela Niemiec do momentu zjednoczenia obu państw. Jednocześnie zakończono stan wojny, pozwolono Niemcom utworzyć własny MSZ oraz wznowić prace w przemysłach wcześniej zakazanych - decyzje te miały pomóc Niemcom w powrocie do uczestnictwa w rozwiązywaniu problemów Europy Zachodniej.