WYKŁAD 8 10.12.2004
Psychologizm Adlera (noepsychoanaliza)
Adler opisywał człowieka, co zaowocowało wieloma wskazaniami dla nauczyciela:
Ludźmi rządzą motywy społeczne
rodzimy się z instynktem społecznym
- przychodzimy z nim na świat,
- bliscy są nad nami,
- wywołują oni pierwszy impuls społeczny, ale są do tego potrzebne odpowiednie warunki
- bliskość, czułość, zaspokajanie potrzeb itd.
naturalne też jest dla dziecka poczucie mniejszej wartości, z którym się rodzimy
[zdawanie sobie sprawy z tego, że nie wszystko jeszcze mogę osiągnąć, jestem za mały]
Człowiek jest istotą czynną (chce przekraczać poczucie mniejszej wartości), działa i celowo „dąży do mocy”, [moc - cel]. W tym dążeniu pomaga mu twórcza jaźń [świadome obmyślanie sposobów]. [Nie ma dwóch takich samych osób, które by tak samo dążyły do mocy].
Indywidualny sposób dążenia do mocy wyznacza styl [linia] życia, kształtowany do 4 roku. Potem trudno zamienialny gdyż linia kształtowana we wczesnym dzieciństwie jest podstawą dla rozwoju naszej indywidualności. [Linia życia, czyli metoda osiągnięcia mocy, każda linia jest inna i np. dla dziewczynek może przybierać formę wpatrywania się, płaczu, a dla chłopców walki, bójki].
Rodzice winni:
rozwijać instynkt społeczny
dawać siły i wzmacniać wolę mocy
Błędne style wychowawcze:
nadmiernie surowe wychowanie - uniemożliwia rozwijanie instynktu społecznego, siły i wzmacniania mocy.
rozpieszczanie - dziecko rozwija swoje uczucia tylko do poziomu rodziny, ma mały krąg pokazania się bo wszyscy wszystko robią za niego.
wychowanie ambiwalentne
Charaktery według Adlera
społeczne
Dążenia do mocy |
Dodatnie |
Ujemne |
Dodatnie |
Rozwijanie własnych zalet, przezwyciężanie braków |
Dążenie do mocy poprzez poniżanie innych |
Ujemne |
Ucieczka w świat Marzen |
Stronienie od ludzi, blokująca nieśmiałość, bierność |
Wychowca według Adlera:
przyjacielski
nie ukazuje swej wyższości
prosi, a nie rozkazuje
nie udaje wszechwiedzącego
opanowany 1 - 8 dotyczy wychowawcy - rodzica
dobry obserwator
delikatnie weryfikuje błędy
rzadko gani, często chwali
pedantycznie sprawiedliwy
popiera współżycie koleżeńskie 9 - 11 dotyczy wychowawcy w szkole
współpracuje z domem dziecka
Progresywizm - postęp jednostki i społeczeństwa
To spojenie, które pojawiło się na przełomie XIX / XX wieku w USA, to wartości, które tkwią w postępie jednostki i społeczeństwa.
Jednostka żyje w społeczeństwie.
Społeczeństwo jest sumą jednostek.
Nawiązuje do utylitaryzmu (J. S. Mill)
Pragmatyzmu (W. James)
Wartościowe jest to co użyteczne, wiedzą jest to co pozwala równoważyć, harmonizować własne relacje ze światem.
Progresywne wychowanie to wychowanie w demokratycznym społeczeństwie.
Rozwój dokonuje się w wyniku interakcji jednostki ze społeczeństwem (rola doświadczenia indywidualnego, w którym docierają się treści społeczne).
Rozwój jest wtedy, gdy ja zrozumiem „prawdę” o świecie.
Łamanie opozycji miedzy naturą a kulturą, jednostką a społeczeństwem.
Nie ma mnie i świata, jestem ja świecie, świat we mnie, człowiek przezywa świat.
Przedstawiciel i twórca:
J. Dewey
„Wychowanie to wrastanie w społeczeństwo, świadomość gatunkową”
(powstanie w swoim doświadczeniu rozwoju człowieka, robienie tego czegoś za pomocą dawnych metod)
Aspekty wychowania integralne i nierozdzielne
indywidualny (psychologiczny) punkt wyjścia
społeczny
Cel wychowania:
aktywność jednostki i stymulacja jej refleksyjnego myslenia poprzez które dokonuje się rozwój jednostkowy i społeczny zarazem.