Paulina Paszko
„Zespół ocalenia” jako konsekwencja przemocy wobec dzieci. Art. Nr 8
W obecnym opracowaniu zajmiemy się objawami „zespołu ocalenia” u dzieci, wzrastających w rodzinie, w której miała miejsce aborcja. Zdaniem P. Ney'a istnieje 8 objawów składających się na tzw. „zespół ocalenia”. Są nimi:
Poczucie winy egzystencjalnej i ontologicznej
Egzystencjalny niepokój
Lęk przed przywiązaniem
Brak zaufania do innych
Brak poczucia własnej wartości
Dysfunkcjonalne podtrzymywanie pseudo- sekretów w rodzinie
( Nie wiem dlaczego napisane jest ich 8 a wymienionych jest 6 tak było :P)
DOŚWIADCZENIE ŻAŁOBY PO STRACIE RODZŃSTWA W WYNIKU ABORCJI.
Utrata rodzeństwa we wczesnym etapie jego rozwoju, jest stratą, której konsekwencje bliskie to m.in. niepokój, objawy nerwicowe, napady lęków i agresywności a także ucieczki z domu i próby samobójcze.
1. Identyfikacja z utraconym rodzeństwem.
Siła identyfikacji zależy od tego czy dziecko jest jedynakiem czy ma inne rodzeństwo. W sytuacji jedynactwa identyfikacja może być bardziej nasilona. Tęsknota za rodzeństwem może powodować w okresie młodzieńczym ucieczkę od rzeczywistości w świat wirtualizacji i rozpamiętywania własnego losu. Ocaleńcy z aborcji stają się bardziej podatni na zaniedbanie i agresję ze strony innych, łatwo stają się ofiarami przemocy. Są bierni, zależni, bezbronni, mają poczucie winy, identyfikują się z utraconym rodzeństwem.
2. Smutek i żal po stracie.
Dzieci, których matki faktycznie lub przypuszczalnie dokonały aborcji przeżywają smutek i żal po stracie, gdyż mają poczucie że zostały pozbawione rodzeństwa, a więc najbliższych po rodzicach osób. Smutek może być różnie nasilony. Może być przyczyna depresji, czasem może prowadzić do przemocy.
3. Ból psychiczny.
Ból psychiczny utrudnia wyjście z kręgu własnego cierpienia. Młody człowiek skoncentrowany na rozpamiętywaniu własnej straty - nie umie być wrażliwym na cierpienia innych. Nie słyszy wezwań o pomoc innych osób. Ma poczucie nieszczęścia, czuje się pokrzywdzony przez los. Jest nastawiony na obronę przed innymi. Postawa obronna przeradza się często w atak. Doświadczenie skuteczności ataku wzmaga tendencje do zachowań agresywnych.
POCZUCIE WINY I NIEPOKÓJ
1. Poczucie winy egzystencjalnej.
Dzieci które utraciły rodzeństwo w wyniku aborcji, chciałyby wynagrodzić rodzicom ich cierpienie, zasłużyć sobie na prawo do życia. Nie czują się w porządku, że one żyją skoro ktoś inny zginął. Poczucie winy egzystencjalnej prowadzi do napięć związanych z usilnym staraniem przekonania siebie i innych, że „ mam prawo żyć”. Poczucie winy łączy się często z depresją i prowadzi do prób samobójczych. Depresja może się wyrażać w apatii, bierności, wycofaniu się z wszelkiej aktywności, może wyrażać się poprzez napięcie albo niepokój. Jedną z przyczyn kształtowania się w dziecku poczucia winy może być również zachowanie matki. Na dziecko przerzucana jest wina za „wszystko”.
2. Poczucie winy ontologicznej.
Polega ono na nieumiejętności życia z perspektywą przyszłości. Człowiek ma głębokie przekonanie, że obojętnie jak by nie żył - i tak nie zasłużył na życie. Osoba ma poczucie niezadowolenia z siebie i z życia. Poczucie winy ontologicznej prowadzi do depresji a czasem do wybuchów złości za nieudane życie.
3. Niepokój egzystencjalny.
Świadomość dziecka, że jego rodzice lub inne bliskie mu osoby dopuściły się aborcji wywołuje w nim poczucie, że „ uciekł przed karą śmierci”. Ocaleńcy z aborcji są pełni niepokoju, nie oczekują od życia nic dobrego, żyją w ciągłym napięciu.
BRAK ZAUFANIA DO SIEBIE I INNYCH.
1. Brak zaufania do siebie.
Posłużenie się przez rodziców aborcją w celu rozwiązania trudnej sytuacji wskazuje na ich brak zaufania do siebie i do dziecka. Stanowi to komunikat dla dziecka, że nie może zaufać sobie, bo tkwią w nim destrukcyjne siły. Brak wiary w siebie jest często potęgowany postępowaniem rodziców. Czasem reakcją obronną braku wiary w siebie jest podjęcie pełnej kontroli nad swoim życiem przez kompulsywne przestrzeganie wagi, diety, sprawności fizycznej, co prowadzi np. do anoreksji czy bulimii.
2. Brak zaufania do ludzi.
Ocaleńcy z aborcji nie wierzą nikomu - ani rodzicom, ani nikomu z dorosłych. Dzieci te nie doceniają tego, co rodzice robią dla „ich szczęścia”. Są sceptyczne, nie czują się zobowiązane do pomagania rodzicom. Ludźmi posługują się do zaspokojenia własnych potrzeb, bez zobowiązań uczuciowych i moralnych. Ocaleńcy są nieufni, gdyż boją się zdrady i odrzucenia. Nie są zdolni do utrzymania stałych relacji.
3. Niepokój związany z przywiązaniem.
Lęk przed odrzuceniem może skłaniać dziecko do podejmowania starań, aby za wszelką cenę zaskarbić sobie przychylność rodziców. Chęć przypodobania się może polegać na spełnieniu przez dziecko wszystkich ich oczekiwań. Dziecko przyzwyczajone do tego, z lęku przed utrata miłości i troski rodziców stara się te wymagania uprzedzać, nie rozwija się wolnego człowieka. Lękowe przywiązanie do rodziców nie pozwala mu na swobodną explorację świata, na rozwój zdolności poznawczych. Lęk ten w konsekwencji może powodować postawę „ obejdę się bez was”.
TOLERANCJA ZAKŁAMANIA I PRZEMOCY
1. Akceptacja zakłamania.
Aborcja w rodzinie jest zwykle ukrywania, a mimo to dziecko intuicyjnie wyczuwa, że miała ona miejsce. Z jednej strony dziecko ma potrzebę dowiedzenia się prawdy z drugiej boi się zapytać. Boi się że rodzice mu skłamią, boi się ich reakcji. Dziecko hamuje swoją ciekawość świata, gdyż boi się „ odkryć”, które mogą być niebezpieczne. Dziecko jest podatne na uzależnienie od mass - mediów.
2. Tolerancja przemocy jako wynik chęci usprawiedliwienia decyzji rodziców dotyczącej aborcji.
Konieczność pogodzenia się z myślą o „tej” formie przemocy dokonanej przez rodziców wobec rodzeństwa prowadzi do łatwiejszego tolerowania przejawów przemocy w rodzinie i poza nią. Chcąc usprawiedliwić rodziców dziecko minimalizuje ciężar czynu i pozwala na różne formy stosowanych przez nich kar, akceptuje agresję jako formę rozładowania się.
3. Krzywdzenie innych jako przejaw tłumionej złości.
W niektórych sytuacjach bunt przeciw aborcji i żal do matki może dorastający chłopak rozładowywać poprzez agresję skierowaną do kobiet. Pojawia się czasem bezwzględność i okrucieństwo w traktowaniu dziewcząt. U córki zaś wywołuje poczucie winy i tendencje samokarzące, może skłaniać do aborcji własnego dziecka.
KONSEKWENCJE WYNIKAJĄCE Z ZABURZEŃ W SPEŁNIANIU PRZEZ RODZICÓW, ZWŁASZCZA MATKĘ FUNKCJI RODZICIELSKICH.
Matka inaczej „matkuje” dzieciom. Rodzice, częściej matki przyjmują skrajnie negatywne postawy: nadopiekuńcze lub ukrytego odrzucenia. U matek które wcześniej poddały się aborcji - po porodzie obserwujemy częstą depresję oraz występowanie lęków i niepokojów. Rodzice z doświadczeniem aborcji częściej się irytują na płacz noworodka. Matki takie są bardziej skłonne do pozostawiania swoich dzieci bez opieki lub porzucania ich.
UZALEŻNIENIA JAKO OBJAW „ ZESPOŁU OCALENIA”.
Narkotyki, alkohol, papierosy, leki, seks są to formy protestu przeciwko rozpaczy i poczuciu bezsensu. Są to również formy samo uszkadzania się, destrukcji siebie.
3