Wykład 28.10.2008
Bankowy fundusz gwarancyjny
Cele:
-stabilizacja systemu bankowego
-ochrona wkładów bankowych
System gwarantowania depozytów
1) bezpośredni- ukierunkowanie systemu na klienta banku
pośredni- ukierunkowanie na bank - zapobieganie upadłościom bankowym
2) obowiązkowy - większość krajów od wielu lat
umowny - nasz i taki i taki
BFG - od 1995 roku w Polsce- Niemcy maja od lat 60
Bankowy fundusz gwarancyjny:
-fundusz posiada osobowość prawna
-Rada Ministrów na uzgodniony wniosek ministra właściwego do spraw instytucji finansowych i prezesa NBP nadaje funduszowi statut, określający jego zadania, sposób organizacji, oraz zasady gospodarki finansowej
-nadzór nad działalnością Funduszu sprawuje minister właściwy do spraw instytucji finansowych
-organami funduszu są: Rada Funduszu i Zarząd Funduszu
Źródłami finansowania funduszu są:
-obowiązkowe opłaty roczne wnoszone banki
-kwoty przekazane z funduszu ochrony środków gwarantowanych, pochodzące z wpłat banków
-dochody z oprocentowania pożyczek udzielanych przez Fundusz oraz dochody z oprocentowania papierów wartościowych
-środki uzyskane w ramach bezzwrotnej pomocy zagranicznej
-środki z dotacji udzielonych, na wniosek Funduszu, z budżetu państwa
-środki z kredytu udzielonego przez NBP
Płaszczyzny działania BFG:
-działalność gwarancyjna -bezpośredni - ustawowa
-działalność pomocowa -pośredni - ustawowa
-działalność informacyjna i analityczna
-nadzór nad umownym systemem gwarantowania środków
Działalność gwarancyjna:
Celem obowiązkowego systemu gwarantowania środków pieniężnych jest zapewnienie deponentom wypłaty, do wysokości określonej ustawa, środków gwarantowanych w razie ich niedostępności
System gwarantowania depozytów - zadania funduszu:
-określanie na dany rok wysokości środków wyodrębnionych przez podmioty objęte systemem gwarantowania, w związku z obowiązkiem tworzenia funduszu ochrony środków gwarantowanych
-wykonywanie obowiązków wynikających z gwarantowania środków pieniężnych
-gromadzenie i analizowanie informacji o podmiotach objętych systemem gwarantowania
-nadzór nad umownym systemem gwarantowania środków pieniężnych
Klasyfikacja rachunku bankowego
Górna granica środków gwarantowanych:
-równowartość w złotówkach do 1000 Euro w 100%
-równowartość w złotych powyżej 1000 Euro, a nieprzekraczającej równowartości w 22 500 złotych Euro w 90%
-z masy upadłościowej powyżej 50 000 Euro
Kwoty powyższe określają maksymalna wysokość roszczeń deponenta w stosunku do funduszu, niezależnie od tego, w jakiej wysokości i na ilu rachunkach, posiadał deponent środki pieniężne w danym banku lub z ilu wierzytelności przysługują mu należności w danym banku
Roszczenia z tytułu gwarancji przedawniają się po upływie 5 LAT od dnia spełnienia warunków gwarancji.
Umowny system gwarantowania depozytów:
Podmioty objęte systemem gwarantowania, które wywiązują się z obowiązków nałożonych na nie zgodnie z przepisami ustawy, mogą w ramach ustawowego systemu gwarantowania środków pieniężnych zobowiązać się do:
Rozszerzenia obowiązku gwarancji środków pieniężnych ponad minimum określone w obowiązkowym systemie gwarantowania środków pieniężnych.
Działalność pomocowa
Ukierunkowana na bank - ma charakter pośredni.
Zadania funduszu:
-udzielanie zwrotnej pomocy finansowej, w przypadku powstania niebezpieczeństwa niewypłacalności bądź na nabycie akcji lub udziałów banków
-nabywanie wierzytelności banków, w których powstało niebezpieczeństwo niewypłacalności
-kontrola nad prawidłowością wykorzystania pomocy
-kontrola realizacji programu postępowania naprawczego podmiotu objętego systemem gwarantowania
Działalność pomocowa funduszu:
-fundusz może udzielać ( bankom )podmiotom objętym systemem gwarantowania pożyczek, gwarancji lub poręczeń na warunkach korzystniejszych od ogólnie stosowanych przez banki
-środki uzyskane przez podmioty mogą być przeznaczone tylko na usuniecie stanu niebezpieczeństwa niewypłacalności lub zakup udziałów albo akcji banku przez nowych udziałowców lub akcjonariuszy.
Warunki udzielania pomocy:
uznanie przez zarząd funduszu przedstawionych przez podmiot wnioskujący o udzielenie pomocy wyników badania sprawozdania finansowego
przedstawienie zarządowi funduszu przez bank ubiegający się o pomoc
pozytywnej opinii Komisji Nadzoru Bankowego o programie postępowania naprawczego
wskazanie, ze wysokość wnioskowanej przez bank pomocy byłaby nie wyższa niż łączna maksymalna kwota, z tytułu gwarancji w tym podmiocie, liczona jako suma środków gwarantowanych na rachunkach deponentów banku
wykorzystanie dotychczasowych funduszy własnych banku na pokrycie strat banku ubiegającego się o pomoc
Efekty udzielanej pomocy
Efekty finansowe
-kwota środków gwarantowanych
-wartość depozytów które mogłyby zostać utracone
Efekty pozafinansowe
-utrzymanie sieci placówek
0utrzymanie miejsc pracy
-zachowanie dostępu do usług bankowych
-poprawa jakości usług
-poprawa sprawności dziabania
Działalność kontrolna:
BFG dokonuje oceny:
-prawidłowości wykorzystania pomocy finansowej
-celowości wykorzystania udzielonych środków pomocowych
-realizacji programów postępowania naprawczego lub prognoz finansowych
-sytuacji ekonomiczno - finansowej
KONTROLĄ:
1) -objęte są banki korzystające z pomocy finansowej
2) -mogą być objęte banki których zakup akcji lub udziałów był sfinansowany ze środków funduszu
Podstawa oceny:
sprawozdania finansowe
sprawozdania z realizacji programu postępowania naprawczego
2) materiały dotyczące działalności banku zebrane w trakcie kontroli
MONITOROWANIE -> cel-> identyfikacja ryzyka z tytułu udzielonej pomocy finansowej, które jest wypadkowa: <W Polsce system monitorowania banków (nazwa) najpierw a teraz SYSTEM OCENY RYZYKA - odrębnie komercyjne i spółdzielcze banki>
Ryzyka funkcjonowania banków (sytuacja ekonomiczno-finansowa, realizacja programu postępowania naprawczego)
Ryzyka uzależnienia banków od zewnętrznej pomocy finansowej
Formy kontroli:
1) Kontrola planowa
-przeprowadzona w oparciu o harmonogram kontroli
2) Kontrola doraźna
przeprowadzana w sytuacji:
-zagrożenia zwrotu udzielonej pomocy
-niezrealizowania przez bank postanowień umowy
-sygnalizowane nieprawidłowości
Działalność analityczna
-gromadzenie informacji
-analiza informacji
-monitorowanie banków (pod katem ryzyka)