IV Organy samorządowe prokuratury
Zgromadzenie prokuratorów
W jednostkach samorządowych działają kolegialne organy prokuratury, którymi są: zgromadzenie prokuratorów, kolegium prokuratury apelacyjnej, kolegium prokuratury okręgowej oraz rada prokuratorów.
Zgromadzenie prokuratorów działa w prokuraturze apelacyjnej. Skład tej jednostki organizacyjnej przedstawia się następująco: prokuratorzy prokuratury apelacyjnej oraz delegaci prokuratorów prokuratur okręgowych i rejonowych działających na obszarze właściwości prokuratury apelacyjnej. Delegatów prokuratorów prokuratur okręgowych i rejonowych wybiera się na okres dwóch lat. Liczba tych członków musi być identyczna z liczbą prokuratorów prokuratury apelacyjnej, poza tym regulamin wyboru delegatów ustala oczywiście Minister Sprawiedliwości. Posiedzenie zgromadzenia prokuratorów zwołuje przewodniczący, którym jest prokurator apelacyjny, z inicjatywy własnej lub Prokuratora Generalnego, kolegium prokuratury apelacyjnej albo jedna piata liczby członków zgromadzenia.
Do kompetencji zgromadzenia prokuratorów należy:
wysłuchiwanie informacji prokuratora apelacyjnego o działalności prokuratur i pracy prokuratorów oraz wyrażania opinii w tym zakresie;
ustala liczbę i wybiera dwie trzecie liczby członków kolegium prokuratury apelacyjnej; wybiera przedstawiciela do Rady Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym;
wybiera członków sądów dyscyplinarnych;
rozpatruje sprawozdania z działalności kolegiów prokuratury apelacyjnej; wyraża opinię o kandydatach na prokuratora apelacyjnego, prokuratorów okręgowych i prokuratorów rejonowych;
wyraża opinię w innych sprawach przedstawionych przez prokuratora apelacyjnego lub kolegium prokuratury apelacyjnej.
Kolegium prokuratury
Kolegia prokuratur działają w prokuraturach apelacyjnych i okręgowych. Kolegium prokuratury apelacyjnej składa się z czterech do dziesięciu członków, wybieranych w dwóch trzecich przez zgromadzenie prokuratorów, a w jednej trzeciej powołanych przez prokuratora apelacyjnego spośród prokuratorów. Przewodniczącym kolegium prokuratury apelacyjnej jest prokurator apelacyjny. Kadencja kolegium prokuratury apelacyjnej trwa dwa lata. Posiedzenia kolegium prokuratury apelacyjnej zwołuje przewodniczący z własnej inicjatywy lub na wniosek jednej trzeciej liczby członków kolegium.
Zakres działań, które ustawodawca nałożył na ten organ to między innymi:
rozpatrywanie wniosków wynikających z wizytacji lub lustracji prokuratury;
wyrażanie opinii o kandydatach na prokuratorów prokuratury apelacyjnej i okręgowej;
wyrażanie opinii w przedmiocie odwołania prokuratora prokuratury apelacyjnej i okręgowej;
wyrażanie opinii w innych sprawach przedstawionych przez prokuratora apelacyjnego.
Kolegium prokuratury okręgowej składa się z czterech do dziesięciu członków wybieranych w dwóch trzecich przez zebranie prokuratorów prokuratury rejonowej oraz delegatów prokuratorów prokuratury rejonowej, a w jednej trzeciej przez prokuratora okręgowego spośród podległych mu prokuratorów. Przewodniczącym kolegium prokuratury okręgowej jest prokurator okręgowy. Regulamin wyboru delegatów ustala Prokurator Generalny, natomiast kadencja kolegium prokuratury okręgowej trwa dwa lata. Posiedzenie kolegium prokuratury okręgowej zwołuje przewodniczący z własnej inicjatywy lub na wniosek jednej trzeciej liczby członków kolegium.
Do zakresu działań kolegium prokuratury okręgowej należy:
rozpatrywanie wniosków po wizytacji i lustracji prokuratur;
wyraża opinię o kandydatach na asesorów prokuratorskich oraz prokuratorów prokuratur rejonowych;
wyraża opinię w przedmiocie odwołania prokuratora prokuratury rejonowej;
wyraża opinię w innych sprawach przedstawionych przez prokuratora okręgowego.
Rada Prokuratorów
Rada prokuratorów działa przy Prokuratorze Generalnym i składa się z trzech przedstawicieli wybieranych przez zebranie prokuratorów Prokuratury Krajowej, przedstawiciela wybranego przez zebranie prokuratorów Naczelnej Prokuratury Wojskowej, przedstawiciela wybranego przez zebranie prokuratorów Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, przedstawicieli wybranych przez zgromadzenia prokuratorów w prokuraturach apelacyjnych ( po jednym z każdej prokuratury apelacyjnej ) oraz trzech prokuratorów powołanych przez Prokuratora Generalnego. Wybory prokuratorów na zebraniach odbywają się według regulaminów uchwalonych przez te zebrania. Przewodniczącym Rady jest oczywiście Prokurator Generalny. Kadencja Rady, podobnie jak kolegiów, trwa dwa lata. Posiedzenie Rady, podobnie jak wcześniej, zwołuje przewodniczący z inicjatywy własnej lub jednej trzeciej liczby członków. Rada Prokuratorów działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu.
Rada Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym jest opiniodawcą w sprawach podejmowanych z własnej inicjatywy lub przedstawionych przez Prokuratora Generalnego, a w szczególności dotyczących:
projektów, wytycznych i zarządzeń Prokuratora Generalnego;
stanu i rozwoju kadry prokuratorskiej oraz kierunków szkolenia prokuratorów, asesorów i aplikantów;
okresowych ocen realizacji zadań prokuratury;
kierunku działań w celu doskonalenia kwalifikacji zawodowych prokuratorów oraz poziomu ich pracy;
kandydatów na Dyrektora Krajowego Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury spośród prokuratorów.
Rada Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym ustala także ogólną liczbę członków sądów dyscyplinarnych oraz wskazuje liczbę członków sądów dyscyplinarnych wybieranych przez zebranie prokuratorów Prokuratury Krajowej i zgromadzenia prokuratorów w prokuraturach apelacyjnych.
J. Bodio, G. Borkowski, T. Demendewski, Ustrój…, op. cit., s. 153.
Ustawa z 20.06.1985 r. o prokuraturze , op. cit., art. 19, ust. 1,2,3.
Ustawa z 20.06.1985 r. o prokuraturze , op. cit., art. 20.
Ustawa z 20.06.1985 r. o prokuraturze , op. cit., art. 21, ust. 1, 2, 3.
J. Bodio, G. Borkowski, T. Demendewski, Ustrój…, op. cit., s. 154.
Ustawa z 20.06.1985 r. o prokuraturze , op. cit., art. 22 a.
Ustawa z 20.06.1985 r. o prokuraturze , op. cit., art. 22 b.
Ustawa z 20.06.1985 r. o prokuraturze , op. cit., art. 23 ust. 1, 2, 3, 4.
S. Serafin, B. Szmulik, Organy…, op. cit., s. 137.
31