• Choroby odzwierzęce, antropozoonozy, zoonozy - zakaźne lub pasożytnicze choroby zwierząt, bądź przez zwierzęta tylko roznoszone, przenoszące się na człowieka poprzez kontakt bezpośredni lub surowce pochodzenia zwierzęcego, rzadziej drogą powietrzną

• Wirusowe (np.wścieklizna), Bakteryjne (np.tularemia, brucelloza, salmonelloza, ornitoza) pasożytnicze (np.tasiemczyce, włośnica), pierwotniakowe (np.toksoplazmoza), prionowe (choroba Creutzfeldta-Jacoba), grzybice

• Pałeczki Salmonella w przewodzie pokarmowym zwierząt hodowlanych: bydło, trzoda chlewna, drób, gryzonie, gady, płazy

• Droga zakażenia = fekalno-oralna przez: skażona żywność, od chorego do zakażonego (małe dzieci), kontakt ze zwierzęciem-nosicielem (gady,kot,pies)

• Okres wylęgania: 5-72 godzin

• Postacie: żołądkowo-jelitowa, septyczno-durowa, narządowe (zap. opon mg-rdz., szpiku, kości, płuc), bezobjawowe nosicielstwo

• Objawy u człowieka (2-7 dni): rozlany ból brzucha, biegunka ze śluzem i krwią, wymioty, gorączka, powikłania (odwodnienie, zab. Wodno-elektrolitowe, narzadowe j.w.)

• Objawy u zwierząt: ronienie klaczy i owiec, gorączka, zapalenie stawów, płuc, pochewek ścięgnistych, brak apetytu, osłabienie, kaszel, zab. oddychania, zgon prosiąt

• Zapobieganie: myć i gotować produkty odzwierzęce, higiena osobista, pasze i pokarmy wiadomego pochodzenia, izolacja i leczenie chorych zwierząt, zgłoszenie choroby i/lub nosicielstwa u ludzi

• Toksoplazmoza-choroba pasożytnicza wywołana przez T. gondii występującego w moczu, kale, ślinie oraz narządach wszystkich ssaków domowych (koty,psy), gryzoni i ptaków

• Zakażenie przez: błony śluzowe przewodu pokarmowego, dróg oddechowych, przez uszkodzoną skórę, łożysko, bardzo rzadko - transfuzja, przeszczepy, preparaty krwiopochodne

• Objawy u człowieka 2-4 tyg, od zarażenia, często bezobjawowo lub skąpoobjawowo, najczęściej węzły szyjno-karkowe z podwyższoną temp., bólami mięsni i stawów, wysypką, rzadziej postać brzuszna (atakująca wątrobę, śledzionę), postać neurologiczna (OUN) czy uogólniona

• Bardzo niebezpieczna toksoplzmoza wrodzona gdy dochodzi do zakażenia płodu (poronienie, wodogłowie, żółtaczka, padaczka, zapalenie wątroby, płuc, wady wrodzone, niedokrwistość, zmiany skórne)

• Toksoplazmoza u zwierząt: bezobjawowa z podwyższoną temperaturą

• Zapobieganie: kobiety ciężarne nie powinny pracować ze zwierzętami, praca w rękawicach gumowych, dezynfekcja kocich kuwet, mycie rąk silnym środkiem myjącym i dokładne mysie naczyń zabrudzonych resztkami surowych produktów odzwierzęcych, nie jedzenie surowego mięsa, jaj, nie picie nie przegotowanego mleka czy wody. Mięso tylko z wiadomego źródła! Zwalczanie owadów i gryzoni.

• Wścieklizna wywoływana jest przez wirusa wścieklizny RABV, wirus ssRNA(-). Wirus w ślinie zakażonych zwierząt -kotów, psów, lisów, wilków, zajęcy, borsuków, jenotów i w ślinie chorych ludzi

• Wirus przenoszony na człowieka przez pogryzienie lub oślinienie uszkodzonej skóry lub błony śluzowej

Trzy stadia objawów:

• Zwiastunowe (u zwierząt: światłowstręt, wodowstręt, osowiałość, lękliwość, niepokój, brak apetytu ale i zjadanie przedmiotów niejadalnych, np.drewno, piskliwy zmieniony głos, zez, przeczulica, u człowieka: bóle i swędzenie rany, podniecenie lub senność)

• Podniecenia (u zwierząt: agresja, napady szału z bieganiem i chwytaniem za ogon, gryzienie ciała, karmideł, żłobów

• u człowieka: napady szału, wodowstręt, wymioty, sztywność karku, kurcze przełyku i krtani z obfitym wydzielaniem śliny, zmieniony głos, oddech zatrzymuje się, dochodzi do sinicy, chory krzyczy ochrypłym głosem, podwyższona temperatura ciała

• Porażenne (u zwierząt: otępienie, zataczanie się, porażenie kończyn, opadanie szczęk, wypadanie języka z jamy ustnej, zgon, u człowieka: śpiączka i porażenie ruchowo-czuciowe prowadzące do zgonu)

Zapobieganie:

• Obserwować dzikie zwierzęta, zbyt blisko - uwaga

• Obowiązkowe szczepienie psów i kotów

• Tępić szczury i inne gryzonie

• Nie przynosić znalezionych zwłok dzikich zwierząt, nie zdejmować z nich skór (lisy)

• W razie pogryzienie przez zwierzę domowe- zwierzę do natychmiastowej obserwacji u weterynarza

• W razie pogryzienia przez nieznane, wałęsające się lub dzikie zwierzę - jak najszybciej zaszczepić się przeciw wściekliźnie! Tylko szczepionka może uratować życie!

---