Romantyczna synteza sztuk. Omów pojęcie na wybranym przykładzie z twórczości Słowackiego.
Okresem odnowienia dawnych marzeń i nowej fascynacji syntezą sztuk stał się, ponawiający w tej mierze dawne myślenie, a sięgający też do mistrzów baroku (Szekspir), romantyzm.
Synteza sztuk - rozumiana jako wspólnota sztuk mimo rozmaitości tworzywa. Związana z poszukiwaniem uniwersalnego języka sztuki. Od okresu romantyzmu określana jako correspondance des arts (z fr. wspólnota sztuk).
Myśl filozoficzna i estetyczna romantyzmu często skupiała się wokół duchowej jedności człowieka i natury, także kultury i natury, oraz bliskości osoby ludzkiej i Boga, wysnuwając z tego projekt sztuki, która na sposób symboliczny te powinowactwa ukaże.
Spełnienie syntezy sztuk dali autorzy z pogranicza oświecenia i romantyzmu: Johann Wolfgang Goethe (w tragedii Faust) i, zwłaszcza, wszechstronny William Blake (mistyk, poeta, malarz i grafik, łączący harmonijnie różne obszary swej twórczości w jedną wizję artystyczną).
W dojrzałym romantyzmie koncepcję wspólnoty wyobraźni i tworzywa głosili i spełniali, otwierając swą twórczość na inspirację innych sztuk: malarz Eugène Delacroix i polski kompozytor Fryderyk Chopin. Także inni polscy romantycy kształtują syntezę sztuk: Juliusz Słowacki (zwłaszcza w utworach późnych dający wizyjną jedność poezji oraz malarskich i muzycznych efektów) i Cyprian Norwid (jako artysta wszechstronny: poeta, malarz i rysownik - "sztukmistrz", jak sam siebie nazywał).
Słowacki jako poeta, który w młodości dużo rysował, w swych utworach uwielbiał posługiwać się barwami i dźwiękami. Dobrym przykładem są jego liryki miłosne, w których autor opisuje swoje stany barwami. Oprócz funkcji czysto stylistycznej, kolory w jego utworach ukazują jego uczucia i stany np. „Nie wiedząc, żeśmy w toniach błękitnych szukali/Gwiazdeczki szczęścia bardzo dawno utraconej…” lub „Tyś mi widna jak gwiazda, co się tam zapala/I łzę różową leje, i skrą siną błyska.”
Zabawę z dźwiękami można zauważyć w „Lambrze” Słowackiego.
Np. „I wonie - w zapach tajemniczy wody,/I wszystkie dźwięki toną w wielką ciszę.”
Muzyczność tego utworu przejawia się też w nagromadzeniu różnych słów. Gdy jest zwarta akcja słowa są krótkie, dynamiczne, gdyby przeczytać tekst na głos brzmiałoby jak szybka piosenka, natomiast przy różnych opisach tekst brzmi jak ballada. Ponadto również w „Lambrze” autor posługuje się barwami do opisu różnych sytuacji:
„Gdy wyszedł Lambro, drużyna korsarza
Długo — ciekawie śledzi rysów lica...
Twarz jego straszną bladością przeraża,
Pobłękitniała od blasków księżyca...
Odeszli... Lambro osłoniony w żagle
Patrzał na morze, na odległe skały,
I patrzał długo — dumał... potem nagle
Zachwiał się — chylił i upadł — omdlały.”