Polityka zagraniczna Unii Europejskiej

Definicja polityki zagranicznej:

Jest to zespół politycznych celów ustalający zasady interakcji pewnego państwa z pozostałymi państwami na świecie zwykle jest kształtowana tak, aby chroniła narodowe interesy państwa, bezpieczeństwo, cele ideologiczne oraz dobrobyt ekonomiczny. Może to mieć miejsce za pomocą pokojowej współpracy z innymi narodami lub poprzez agresję, wojnę i wyzysk. Prowadzona jest przez upoważnione organy państwa jako polityka zewnętrzna. Jest to
w znaczeniu sensu largo zorganizowany wysiłek państwa na zewnątrz podporządkowany realizacji jego interesów. Polega na kształtowaniu otoczenia państwa na korzyść modyfikowania sytuacji niekorzystnych.

Władza wykonawcza realizuje politykę zagraniczną państwa poprzez ministerstwo spraw zagranicznych.

Władza ustawodawcza dysponuje parlamentarną komisją spraw zagranicznych.

Unia Europejska:

Symbole:

• Flaga - 12 gwiazd na lazurowym tle (są rozmieszczone jak pełne godziny na tarczy zegara)

• Hymn UE - 1972 r. Rada Europy przyjęła za swój hymn „Odę do radości” (fragmenty symfonii Ludwiga von Beethovena), a od 1986 r. utwór ten jest hymnem UE (autor tekstu - Fryderyk Schiller)

• Paszport UE - w kolorze burgundzkiego wina; na okładce widnieje napis „Unia Europejska” i nazwa państwa; został wprowadzony w 19865 roku.

Według podpisanego w 1992 roku Traktatu z Maastricht, jednym z podstawowych celów Unii Europejskiej jest:

• Wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego, mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej

• Promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnienie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi

• Dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii

• Rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzenie wspólnych norm prawnych

Z punktu widzenia prawa międzynarodowego Unia Europejska jest organizacją międzynarodowa nie posiadającą podmiotowości prawnej, bazującą na strukturach Wspólnot Europejskich i na zestawie kilkunastu tysięcy umów międzynarodowych, zarówno politycznych jak i gospodarczych, które wszystkie państwa członkowskim przyjmują dobrowolnie i równie dobrowolnie przestrzegają.

UE opiera się na trzech filarach:

• Zakres działania dwóch Wspólnot Europejskich - głównie sprawy gospodarcze, w tym Unia Gospodarczo-Walutowa

• Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa

• Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych

Integracja europejska w dziedzinie bezpieczeństwa - ustanowiona tytułem V Traktatu o UE
i artykułami 11-28 Traktatu Amsterdamskiego - zakładała działania w trzech wymiarach:

• Politycznym

• Ekonomicznym - obejmującym dwa obszary działań:

• integracja przemysłu zbrojeniowego krajów UE, działanie prewencyjne polegające na przydzieleniu środków pomocniczych dla regionów ewentualnej destabilizacji spowodowanej ubóstwem i na prowadzeniu działań polegających na odbudowie

• przydział środków dla terenów dotkniętych konfliktami zbrojnymi

• wojskowym

W myśl traktatów UE decyduje się na prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w zakresie:

• Strzeżenia wspólnych wartości, interesów, niezależności i integralności Unii, w myśl zapisów Karty Narodów Zjednoczonych

• Zapewnienia bezpieczeństwa Unii w każdy dostępny sposób, utrzymania pokoju i wzmocnienia bezpieczeństwa międzynarodowego, zgodnie z zapisami Karty Narodów Zjednoczonych, ustaleniami konferencji helsińskiej KBWE z 1975 r. i konferencji paryskiej z 1990 r., również w państwach graniczących
  z Unią

• Promowania współpracy międzynarodowej

• Rozwijania i umacniania rządów demokratycznych i prawa, poszanowania praw człowieka oraz podstawowych wolności

Cele dotyczące polityki zagranicznej UE realizują instytucje wspólnotowe:

Rada Europejska - złożona z głów państw, szefów rządów i przewodniczącego Komisji Europejskiej

Rada Unii Europejskiej - obraduje jako Rada ds. ogólnych, w jej skład wchodzą ministrowie spraw zagranicznych państw UE oraz komisarz odpowiedzialny za stosunki wewnętrzne UE

Komitet Stałych Przedstawicieli - złożony z ambasadorów państwa UE, z przedstawicielami Komisji Europejskiej

Komitet Polityczny - monitoruje stosunki międzynarodowe, wdraża decyzje, przedkłada wnioski i opinie Radzie ds. ogólnych

Korespondenci europejscy - asystują dyrektorom politycznym w sprawach bieżących

Komórka Planowania Politycznego i Wczesnego Ostrzegania - działa w ramach Sekretariatu Rady UE

Rada Europy określa sposób i zasady realizacji Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, a na ich podstawie Rada UE decyduje o podjęciu wspólnych działań lub przyjęciu wspólnego stanowiska.

Wspólne strategie - dotyczą spraw, w których państwa członkowskie UE „mają ważne wspólne interesy”.
Ustalając wspólne strategie RE określa w każdym przypadku ich cel, czas trwania i niezbędne środki, jakie musza być przekazane do dyspozycji przez Unie i przez jej państwa członkowskie.

Wspólne działania - mają one charakter wiążący dla państw członkowskich UE. Rada przyjmuje wspólne działa w pewnych sytuacjach, „w których niezbędne jest podjęcie operatywnych działań”.

Wspólne stanowiska - mają charakter wiążący dla państw członkowskich UE. Określają „podejście” UE w odniesieniu do danego problemu o charakterze geograficznym lub przedmiotowym.
Państwa członkowskie mogą zwracać się do Rady z wszelkimi pytaniami dotyczącymi WPZiB oraz przedkładać Radzie propozycje.

Na mocy traktatów, reprezentantem WPZiB jest Sekretarz Generalny Rady UE, który wspiera państwo posiadające w danej chwili prezydenturę UE. Może on m. in. Prowadzić rozmowy dotyczące kwestii polityki ze stronami trzecimi, występując w imieniu Rady UE, na wyraźne życzenie państwa przewodniczącego. HAVIER SOLANA

Państwa członkowskie działają w ramach WPZiB spójnie i solidarnie, w szczególności zaś:

• Dokonują „w ramach Rady” wymiany informacji i uzgodnień, w celu „zapewnienia możliwie najskuteczniejszego wpływu Unii poprzez zgodne i zbieżne działania”

• Koordynują działania w organizacjach międzynarodowych i podczas międzynarodowych konferencji, podtrzymując na forum międzynarodowym wspólne stanowiska

• Mogą zwracać się do Rady z wszelkimi pytaniami dotyczącymi WPZiB oraz przedkładać Radzie propozycje.

Na nocy Traktatu Nicejskiego powołano struktury wojskowe WPZiB:

• Stały Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa Dyrektorów Politycznych

• Komitet Wojskowy UE

• Sztab Wojskowy

Teraźniejsze działania UE:

1. UE współpracuje z innymi krajami w dziedzinie ustalania norm ochrony środowiska.

2. Dostęp do wody pitnej jest priorytetem działań UE.

3. Pomoc humanitarna UE zapewnia żywność dzieciom.

4. UE ma potencjał wojskowy umożliwiający prowadzenie misji pokojowych.

5. W ramach wspierania człowieka UE wysyła obserwatorów na wybory na całym świecie.

6. Na światowych rynkach walutowych intensywnie obraca się europejską walutą - euro.

7. Gaz trafia do UE drogą morską i rurociągami.

---