WEGLOWODORY sa to związki chemiczne zbudowane wyłącznie z dwoch pierwiastkow : wegla i wodoru. WEGLOWODORY:a) łańcuchowe* nasycone* nienasycone b)pierścieniowe*cykloalifatyczne*aromatyczne WEGLOWODORY NASYCONE(alkany) sa to związki w których miedzy atomami wegla występują wyłącznie wiazania pojedyncze. CnH2n+2.METAN CH4 wiazania miedzy atomami SA w bardzo malym stopniu spolaryzowane. Metan wystapuje tam gdzie nastepuje rozklad subst chemicznych bez dostępu tlenu wiec w blocie bagnach jeziorach. Na powierzchnie wydobywaja się banieczki gazu które podpalone spalaja się jasnym plomieniem. (jezioro kolo Iwoniczu Zdroju) Etan C2h6 .Szereg homologiczny związki chemiczne należące do tej samej grupy klasyfikacyjnej rozniace się miedzy soba o stala grupe atomow lub jej wielokrotność tworza szereg homologiczny. Poszczególne czlony to nazywami homologami. Otrzymywanie Alkanow dla celow przemysłowych alkany uzyskuje się z ropy naftowej. a) bezposrednia synteza z pierwisatkow(wysoka temp + podwyższone cisnienie + obecność odpowiedniego katalizatora)Synteza metanu: C + 2H2 = CH4 b) otrzymywanie z gazu wodnego. Gaz wodny otrzymuje się w wyniku dzialania pary wodnej na rozzarzony koks. C + H2O(g) = CO + H2 Otrzymanie metanu z gazu wodnego : CO + 3H2 = CH4 + H2O.Metan- hydroliza wegliku glinu Al4C3+12H2O=3CH4+4Al(OH)3 WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE ALKANOW : Badanie rozpuszczalności alkanow w wodzie:Do probowki wlac niewielka ilość wody a nastepnie ostrożnie wprowadzic taka sama obj ciekłego alkanu 9heptan) energicznie wymieszac zawart probowki. Powstana 2 warstwy dolna-woda gorna-heptan. SPALANIE STALYCH ALKANOW a)całkowite spalanie 2C2H6+7O2=4CO2+6H2O Produkty : tlenek wegla(IV)para wodna. b)przy ograniczonym tlenie związki te soalaja się do CO i pary wodnej lub wegla i pary wodnej : 2C2H6+5O2=4CO+6H2O 2C2H6+3O2=4C+6H2O c)reakcje polspalania alkanow C2H6+O2=2CO+3H2 produkty: tlenek wegla(II) wodor CHEMICZNE WLASCIWOSCI ALKANOW Alkany maja trwale wiazania co decyduje o malej aktywności tych związków. Są odporne na dzialanie silnych kwasow , zasad utleniaczy i reduktorow. Reaguja jedynie z fluorowcami a proces ten zachodzi dopiero po naświetleniu mieszaniny reakcyjnej światłem o dużej energii(UV)CH4+Cl2=CH3Cl+HCl(chlorometan) CH3Cl+Cl2=CH2Cl2+HCl(dichlorometan) CH2Cl2+Cl2=CHCl3+HCl(trichlorometan) CHCl3+Cl2=CCl4+HCl(tetrachlorometan) SUBSTYTUCJAstanowi charakterystyczny typ reakcji węglowodorów nasyconych. HALOGENOALKANYpochodne alkanow w których atom wodoru zostal podstawiony atomem fluorowca. Nierozpuszczalne w wodzie.sa doskonalymi rozpuszczalnikami tłuszczów,farb,lakierow.sa aktywne chemicznie. IZOMERIAzjawisko wystepowania 2 lub większej liczby związków o takim samym wzorze sumarycznym ale o innej budowie czasteczek. WEGLOWODORY NIENASYCONE: Atomy wegla w związkach organicznych-4wartosciowe.ACETYLEN(etyn)najprostszy z alkinow najczęściej otrzymuje się w reakcji wegliku wapnia CaC2 zwanego karbidem z woda. Otrzymywanie: CaC2+2H2O→H−C≡C−H+Ca(OH)2 Karibd + woda)wydziela się gazowy acetylen). FIZYCZNE WLASC WEGLOWODOROW NIENASYCONYCH Bezbarwne gazy, nierozpuszczalne w wodzie. Węglowodory o dłuższych łańcuchach weglowych będą cieczami lub cialami stalymi(dawniej nazywano je olefinami) Spalanie węglowodorów nienasyconych: Całkowite:2C3H6+9O2→6CO2+6H2O(propen) C3H4+4O2→3CO2+2H2O(propyn) Czesciowe: C2H4+2O2→2CO+2H2O(eten) 2C2H2+O2→4C+2H2O(etyn) Przy malym dostępie tlenu czesciowe spalanie.Spalaja się kopcącym plomieniem. Przy duzym dostępie tlenu spalaja się całkowicie a płomień jest jasny i swiecacy. Chemiczne właściwości węglowodorów nienasyconych: ADDYCJA(reakcja dodawania)typ reakcji charakterystyczny dla związków nienasyconych. Węglowodory nienasycone przyłączają nie tylko atomy halogenow(chlor brom jod).w odpowiednich warunkach może przyłączyć się wodor woda halogenowodory. Całkowite uwodornienie węglowodorów nienasyconych prowadzi do otrzymywania alkanow a reakcje addycji halogenowodorow do otrzymania halogenoalkanow. Addycja wody prowadzi do otrzymania alkoholi lub aldehydow.Węglowodory nienasycone ulegaja tez procesom polimeryzacji, Depolimeryzacja proces odwrotny po polimeryzacji polega na rozpadzie wielkocząsteczkowego polimeru na pojedyncze monomery.

IZOMERIA WEGLOWODOROW NIENASYCONYCH Izomery łańcuchowe: CH2=CH−CH2−CH2−CH3 Izomery położenia: Cl │ CH2=CH−CH−CH2−CH3 Izomery położenia izomery które roznia się położeniem podstawnika. Izomeria geometryczna zwana często izomeria typu cis-trans wystepuje m.in. w związkach łańcuchowych z wiazaniem podwojnym. Izomery takie roznia się geometria czasteczek. Węglowodory aromatyczne - benzen Benzen C6H6 to związek silnie nienasycony. Jest to najprostszy przedstawiciel węglowodorów aromatycznych (arenow) W temt pokojowej benzen jest bezbarwna ciecza. nierozpuszczalny w wodzie. Doskonaly rozpuszczalnik subst hydrofobowych. Wykazuje właśc. Toksyczne. Czysty benzen jest trucizna. WĘGLOWODORY W PRZYRODZIE. Ropa naftowa jest obecnie najważniejszym paliwem kopalnym. Jest mieszanka roznych węglowodorów. W stanie surowym ma postac czarnego lepkiego oleju. Wg teorii organicznej ropa powstala miliony lat temu w wyniku rozkładu szczątków organicznych lub w wyniku reakcji chemicznych zachodzących pod skorupa ziemska. Zloza ropy naftowej : amer. Poludniowa(Wenezuela) amer pln(USA kanada) azja(Rosja Irak Iran Kuwejt) Afryka(Algieria zair angola) Europa(Norwegia Rumunia Albania) Destylacja frakcyjna proces w którym rozdziela się rope na frakcje dzieki roznicy w wart temperatur wrzenia poszczególnych jej składników,. Proces przeprowadza się w wysokiej wiezy tzw kolumnie destylacyjnej do której wlacza się rope ogrzana wczesniej w piecach rurowych. W czasie destylacji najbardziej lotne węglowodory unosza się do gory gdzie ochłodzone ulegaja skropleniu. Nizej skraplaja się węglowodory o wyższej temp wrzenia . najcenniejsza frakcja otrzymywana z ropy to benzyna ok. 25% surowej ropy. Kraking (otrzymywanie benzyny z innych frakcji ropy) polega na katalitycznym rozbiciu dlugich łańcuchów węglowodorów na łańcuchy zawierające 5-10 atomow wegla

---