Finanse i prawo finansowe
Dr. Joanna Naczyńska
Na egzamin obowiązują wykłady + ćwiczenia
Na przedostatnim wykładzie poda zagadnienia do egzaminu
Egzamin pisemny ( test + uzupełnianka, 12-15 pytań)
Obowiązuje „Ordynacja Podatkowa” 2005 r. Dz.U. nr 8 poz 60
15.09.2007r
Definicja finansów publicznych - sąd to zasoby pieniężne, operacje tymi zasobami oraz normy prawne je regulujące.
Cechy finansów publicznych
- jawność
- przymus państwowy (trzeba płacić podatek niezależnie od tego czy się odwołujemy)
Podmioty finansów publicznych - to państwo i jednostki samorządu terytorialnego (gmina, powiat, województwo), a w stosunkach ponad państwowych organizacje międzynarodowe (ONZ, UE )
Funkcje finansów publicznych :
funkcja fiskalna - polega na dostarczaniu państwu i innych podmiotom publiczno-prawnym dochodów przeznaczonych na realizację ich zadań
funkcja redystrybucyjna - polega na gromadzeniu środków przez określony fundusz ( najczęściej budżet) i rozdzielaniu ich określonym podmiotom (przesunięcie środków ze sfery produkcyjnej do sfery budżetowej np. wydatki na oświatę zdrowie itp…).
funkcja stymulacyjna - polega na oddziaływaniu przy pomocy rozwiązań i instrumentów prawnych finansowo - prawnych, na przebieg procesów gospodarczych i zachowania podmiotów i to oddziaływanie może być :
- pozytywne - pobudzające do podejmowania określonych działań np. ulgi i zwolnienia podatkowe, (preferencyjne kredyty na budownictwo)
- negatywne - zmierzające do ograniczenia bądź eliminacji określonych zachować podatników (akcyza na samochody używane, wysokie stawki podatkowe - 75 % od dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów).
4. funkcja kontrolna - zwana też informacyjną - analiza wpływów podatkowych pozwala na wyciągnięcie wniosków co do przebiegu procesów gospodarczych.
30.09.2007r
ADMINISTRACJA FINANSÓW PUBLICZNYCH
Organy podatkowe :
I instancja : Organ Państwowy Organ samorządowy
↓ ↓
Naczelnik Urzędu Skarbowego Wójt burmistrz,
Prez. Miasta
↓ ↓
II instancja : Dyrektor Izby Skarbowej S.K.O.
↓ ↓
Skarga do W.S.A. ( w terminie 30 dni )
↓ ↓
Skarga Konstytucyjna do N.S.A. ( w terminie 30 dni )
Szczególny (Duży) Urząd Podatkowy - dochód powyżej 5 mln euro : banki, podatkowe grupy kapitałowe (ich kapitał musi przekraczać 1 mln euro → holdingi węglowe)
Kompetencje urzędu nieruchomości :
- ustalanie lub określanie i pobór podatków za wyjątkiem :
* podatek od nieruchomości
* podatek rolny
* podatek od posiadania psów
* podatek od środków transportowych
* podatek leśny
- rejestrowanie podatków, oraz przyjmowanie deklaracji podatkowych
- wykonywanie kontroli podatkowej
- rozkładanie na raty, odraczanie terminu płatności podatku i umarzanie zaległości podatkowych
- wykonywanie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych
- prowadzenie dochodzeń w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe, oraz wykonywanie funkcji oskarżyciela publicznego sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe
Kompetencje dyrektora Izby Skarbowej
- nadzór nad urzędami skarbowymi
- orzekanie w II instancji w sprawach podatkowych i w sprawach egzekucyjnych
Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
Kary :
- upomnienie
- nagana
- kara pieniężna
- zakaz wykonywania funkcji z dysponowaniem środkami publicznymi
14.10.2007r
ZASADY BUDŻETOWE :
- zasada powszechności ( zupełności )
- zasada jedności
- zasada szczegółowości
- zasada jawności
Zasada powszechności - wynika z niej forma budżetowania brutto dotycząca jednostek budżetowych: dochody i wydatki jednostki budżetowej są w pełnej wysokości objęte budżetem np. szkoła, jako jednostka budżetowa rozlicza się z budżetem tą metodą czyli wszystkie swe dochody odprowadza do budżetu, a wydatki pokrywa z budżetu, przy czym dopuszcza się tez metodę budżetowania netto która dotyczy tzw. gospodarności pozabudżetowej.
Cechą charakterystyczną budżetowania netto jest to że jednostka budżetowa pokrywa swoje wydatki z dochodów, a nadwyżkę odprowadza do budżetu państwa. Określone jednostki rozliczają się z budżetem saldem.
Zasada jedności - (formalne i materialnej)
- jedność formalna - to postulat zestawienia wszystkich dochodów i wydatków budżetowych w jednym dokumencie budżetowym.
- aspekt jedności materialnej - postuluje aby całość dochodów budżetowych była przekazywana na wydatki. Zasada nie funduszowania. Na zasadzie wyjątku dopuszcza się funduszowanie celowe, np. fundusz rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych
- zasada szczegółowości - nakłada obowiązek uchwalenia budżetu w określonej szczegółowości dochodów i wydatków, jej wyrazem jest skaryfikacja budżetowa czyli podział na części ( tylko budżet państwa), działy, rozdziały, paragrafy, występują zarówno w budżecie państwa jak i gminie.
- zasada jawności - jest to postulat o charakterze politycznym. Wiąże się z jawnością finansów publicznych. Prawo budżetowe wymaga publicznego ogłoszenia budżetu.
DOCHODY BUDŻETOWE
Podatek - publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz SP, województwa, powiatu, gminy wynikające z ustawy podatkowej.
CECHY PODATKU
nieekwiwalentne - nie ma wzajemnego świadczenia, podatek różni się od opłaty, w opłacie /świadczenie ekwiwalentne - za opłatę otrzymuje się coś/
przymusowość podatku
bezzwrotność - świadczenie na rzecz Skarbu Państwa wynika z ustawy podatkowej i konstytucji art. 217
PODZIAŁ PODATKÓW :