TEST WYSIŁKOWY
TEST WYSIŁKOWY UWZGLĘDNIA:
wiek i płeć chorego
wywiad i choroby współistniejące
czas trwania choroby
leczenie choroby wieńcowej
sprawność fizyczna przed zawałem
postać po zawale
niewydolność krążeniowa
Informacje :Stan choroby, badanie lekarskie , EKG spoczynkowe
Bezwzględne przeciwwskazania do rozpoczęcia treningu wysiłkowego w programie szpitalnej i ambulatoryjnej rehabilitacji.
Niestabilna dusznica bolesna
Spoczynkowe ciśnienie większe od 200 mmHg
Spoczynkowe rozkurczowe powyżej 110 mmHg
Znaczące obniżenie skurczowego spoczynkowego ciśnienia krwi ( min.20) w porównaniu z jego normą
Zwężenie zastawki aorty średniego bądź znacznego stopnia
Ostra choroba systemowa lub gorączka
Niekontrolowane zaburzenia rytmu
Jawna zastoinowa niewydolność krążenia
Blok AV III -go stopnia bez rozrusznika
Aktywne zapalenie wsierdzia lub osierdzia
Świeży zator tętniczy
Zakrzepowe zapalenie żył
Spoczynkowe przemieszczenie odcinak ST (większe niż 3mm)
Niekontrolowana cukrzyca
Powinno się zrobić EKG wysiłkowe bezpośrednio przed rehabilitacją
Kandydaci do szpitalnej rehabilitacji kardiologicznej
1. Zawał serca
2. Operacja wieńcówki , lub plastyka naczyń wieńcowych
3. Z wieńcówką , niewydolnością serca , zaburzeniami rytmu
4. Rozstrzeniowa kardiomiopatia
5. Choroby o podłożu innym niż niedokrwienie
6. Ze współistniejącą niewydolności ą oddech
7. Rozrusznik, kardiowerter - defibrylator
8. Po chirurgii w wadach zastawek serca (plastyka i proteza zastawki)
9. Operacja tętniaka
10. Przeszczepy
11. Podeszły wiek
Kandydaci do rehabilitacji ambulatoryjnej:
Ci sami co do szpitalnego mogą być tez do etapu II ambulatoryjnego wczesnego poszpitalnego , etapu III przejściowego , etapu IV podtrzymującego osiągnięte wyniki
Etap I szpitalny
1-3 dni po ostrym zabiegu uruchamianie
badanie fizykalne : siła fizyczna (podnoszenie, aktywność fizyczna)
- równowaga (zawroty głowy , chód )
- zakresy ruchów (ramiona , barki szyja i głowa)
- układ oddechowy (duszność)
- wytrzymałość aerobowa (zdolność pac. Do stałego wysiłku tlenowego (wskaźnik MET)
- specyficzne wymagania (z życia codziennego - np. schody)
Kryteria oznaczenia klasy funkcjonalnej w odniesieniu do określonej aktywności fizycznej wskaźnik MET
Wskaźnik jest określany jako zdolność do czynności dnia codziennego , chodzenie , bieganie , ciężary , sex , praca w ogrodzie , sport
Podstawowe wskazówki do oceny stopnia ryzyka
Ryzyko niskie - bez dysfunkcji lewej komory , bez niedokrwienia spocz. I wysiłkowego (ból wieńcowy , zmiany ST) , niewystępują arytmie spoczynkowe i powysiłkowe
Niepowikłany przebieg zawału , chirurgicznego (bajpas, plastyka....)
Ryzyko średnie
Niewielkie do średniego stopnia upośledz. Lewej komory
Wydolność wysiłkowa mniejsza od 5-6 MET (z testu wysiłkowego min. 3 tygodnie po wyjściu)
Niezdolność do wykonania określonego w programie wysiłku , małe niedokrwienie (UKG, radioizotopy)
Ryzyko wysokie
Poważne upośledzenie lewej komory
komorowe zaburzenia rytmu (w wysiłku)
spadek ciśnienia skurcz w wysiłku o więcej niż 15 mmHg
zawał serca powikłany niewydolnością krąż, zaburzeniami rytmu
duża wieńcówka (w wysiłku) obniżki ST min. 3mm
AMBULATORYJNE LECZENIE
II etap wczesny (12 tygodni)
III pośredni (4-6 m-cy)
IV podtrzymujący (czas nieokreślony)
Ten podział czasowy był dawniej , obecnie może to być dalej lecz intensywność i czas modyfikuje się w zal. Od przyjętego standardu leczenia chorego
Dla ujednolicenia
II etap - zaraz po szpitalu (stosowane szczególne środku ostrożności - EKG , następuje intensywna modyfikacja czynników ryzyka
III etap - EKG tylko w razie konieczności, dalsze zwiększanie tolerancji wysiłku i zmiana konfiguracji czynników ryzyka
IV etap - osiągnięty stały poziom tolerancji wysiłku , zakończona modyfikacja czynników ryzyka
Ryzyko głównie zależy od
Rodzaj i stopień zaawansowania choroby
Upośledzenie lewej komory
Indukowane wysiłkiem niedokrwienie serca
Obniżenie ST , ból wieńcowy
MONITORING
Monitoring (ekg) zwiększa bezpieczeństwo udziału pacjenta w programie i określa długość programu
TEST WYSIŁKOWY ZE STOPNIOWANYM Obciążeniem
Ocenia stanu układu sercowo - naczyniowego, stopień ryzyka , podstawa planowania programu
Przeciwwskazania do testu
1. bezwzględnie - te same co do rehabilitacji ruchowej - ostre stany
2. względne - choroby przewlekłe toczące się już jakiś czas (ciśnienie 200/120, rozrusznik stałorytmowy , niski poziom Mg i K , choroby metaboliczne ..., przewlekłe stany zapalne AIDS ,nononukleoza)
Wskazania do przerwania
- nieustający ból w klatce
- tachykardia komorowa
- znaczący spadek ciśn. Skurcz o min 20, lub brak wzrostu przy wzroście obciążenia
- zawroty , ataksja , sinica (upośledzenie przepływu obwodowego)
NA CO Uważać:
Dusznica : zależność ból - niedokrwienie
Przewlekła niewyd. Krążenia : arytmia - niedociśnienie
Rozrusznik : przyspieszenie tętna przy ćwiczeniach górnej połowy ciała
PRZESZCZEP SERCA: częstość akcji i ciśnienie - kontrola objawów
Choroby naczyń obwodowych : ból kończyn dolnych
Cukrzyca : kontrola glikemii
Przewlekła choroba obturacyjna płuc : zwiększ zapotrzebowania na tlen
NADCIśNIENIE TęTNICZE : reakcja nadciśnien. - dobór rodzaju ćwiczeń
Otyłość : zapotrzebowanie kaloryczne , urazy ortopedyczne
Rodzaje ćwiczeń
1 Bieganie , spacer , rower , pływanie - ćwiczenie duży grup mięśniowych
2 Trening oporowy - stopnie , wiosła
3 Przerywana lub ciągły (przy dusznicy - lepiej przerywany)
Trening statyczny - ok. 3 tygodnie po zawale , ale drobne oporowe można wcześniej. Ćwiczyć wpierw duże grupy
Zwracać uwagę na technikę podnoszenia
Nie dopuszczać do przemęczeń
Zaczynając od 3 kg
Zaczynając od 3 powtórzeń - do 15
2-3 razy w tygodniu
ćwiczenia okrężne - płynne przechodzenie ze stanowiska na stanowisko przy ok. 10- 115 powtórzeń na małym obciążeniu (niektóre szkoły mówią , że można też mniej powtórzeń na wyższym obciążeniu).
I Etap - warunek przyjęcia - ewolucja w obrazie EKG , względna wydolność krążenia
2-3 dni od zachorowania (jeszcze OIOM) - cel - łagodzenie napięcia mięśniowego ) najprostsze ćwiczenia ) - aby uniknąć negat. Skutków unieruchomienia . Nie ma to wpływu na serce , a jedynie na hemodynamikę przepływu obwodowego i w narządach miąższowych.
W szpitalu - 2 program kinezy
A pobyt do 3 tygodnia- zawał niepowikłany
B pobyt do 6 tygodni - zawał cięższy i powikłany
Warunkiem decydującym o przynależności jest stan kliniczny oceniany testem prognostycznym , który wyróżnia 4 klasy
1 i 2 klasa - do modelu A
3 i 4 klasa - do modelu B
Model A
I okres - 0-5 dni oddechowe, rozluźniaj - leżenie i półsiedzenie
II okres 6-10 dni - oddechowe pogłębione , czynne wolne małych grup, izometryczne wybranych grup , czynne wolne k.g. i k.d. , rozluźniające, samoobsługa , siad w łóżku
III okres 11-15 dni - to samo co w II + oporowe, pionizacja i dawkowany marsz
IV okres - powyżej 16 dni - oddech pogłęb , czynne wolne koordynowane , schody , pełne uruchomienie - tak jak w III tylko więcej i ciężej
Model B
I okres 0-7 dni - oddech , izometryczne, czynne wolne małych grup , rozluźniające - leżenie , mały zakres ruchu i powoli
II okres 7-21 dni : oddech, czynne wolne małych grup, izometryczne , oddech pogłębione , czynne koordynacyjne , pozycja siedząca i półsiedząca , duże grupy mięśniowe lecz głównie oddech
III okres 21-28 dni : oddech , czynne wolne już też w pozycji siedzącej , opór na nogi , marsz - pozycja dowolna , pierwsza pionizacja (wpierw bierna - łóżko Egertona) , trudności funkcji podpórczych
IV okres powyżej 28 dni : jak w III tylko więcej , schody , pełne uruchomienie - schody wpierw krokiem jednoimiennym