Obuchowska, osoby n. - diagnoza dla rozwoju
1.Pytania wokół diagnozy.
Diagnoza - rozpoznawanie jakiegoś stanu rzeczy
proces diagnostyczny - postępowanie
wynik procesu - diagnoza
Diagnoza osoby z niepełnosprawnością różni się od diagnozowania każdej innej tym, że powinna jej towarzyszyć szczególna refleksja i uwaga. Jest to z wiązane z tym, że trudno jest rozpoznać co jest pierwotne - związane z istotą niepełnosprawności a co wtórne - co się nawarstwiło.
Osoba diagnozująca przed przystąpieniem do diagnozy powinna odpowiedzieć sobie pytania:
KOGO DIAGNOZUJĘ? - Kim jest ta osoba? Kim jest w konkretnej sytuacji? Co „mówi” jej ciało? Co ona odczuwa? Czy zamyka się czy może otwiera? (odpowiedź ma znaczenie dla nawiązania kontaktu)
PO CO DIAGNOZUJĘ? - Na czyje zlecenie? Jakie wiążą się z tym oczekiwania? Komu i czemu diagnoza ma służyć? (odpowiedź ma implikacje etyczne)
CO DIAGNOZUJĘ? - Poziom rozwoju? Defekty? Zasoby? Czy to co diagnozuję ma sens w odniesieniu do sytuacji życiowej osoby? (odp. wiąże się z adekwatnością badań do sytuacji osoby)
JAK DIAGNOZUJĘ? - Jakimi metodami? Czy są uzasadnione? Czy wykorzystuję wszystkie możliwości? Dlaczego wybieram takie testy? Jaką sytuację stwarzam osobie diagnozowanej? (odp. Dotyczy samooceny kompetencji diagnosty)
KTO DIAGNOZUJE? - Kim jestem w stosunku do diagnozowanej osoby? Z jakiej pozycji ją traktuję? Jakie uczucia wzbudza we mnie ta osoba? Czy potrafię je określić i kontrolować? (odp wiąże się z konfrontacją dwóch podmiotów)
2.Charakterystyka diagnozy ukierunkowanej na rozwój.
Cel: poznanie czynników mających znaczenie dla rozwoju.
Diagniza dla rozwoju:
1)jest oparta o refleksję
2)ma charakter dynamiczny, nigdy nie jest ostateczna, jest wciąż weryfikowana
3)należy w niej uwzglęnić własne zainteresowania, aspiracje i osiągnięcia badanej osoby
4)ważniejszą rolę niż określenie dysfunkcji ma określenie zasobów
5)jest diagnozą interakcyjną - określa rezultat tego, co osoba może oraz co chce (uwzględnia sferę dążeń oraz motywacji)
6)uwzględnia strategie radzenia sobie stosowane przez osobę
7)powinna zawierać wskazania do dalszego postępowania ze strony terapeuty i ze strony diagnozowanej osoby
3.Schemat diagnozy
Diagnoza dzieli się na dwie części: diagnozę pozytywną - zorientowaną na to, co dla rozwoju korzystne; i negatywną - zorientowaną na deficytach, zaburzeniach itp.
D.negatywna:
- poznanie problemu - wyraźne zdefiniowanie, zebranie informacji
- postawienie hipotezy wyjaśniającej - określenie prawdopodobnych przyczyn, mechanizmów, skutków. Hipoteza wymaga weryfikacji polegającej na wnikliwym rozpatrzeniu wszystkich zebranych info.
D.pozytywna:
- określenie zasobów - tego, co stanowi wartość w obrębie właściwości psychicznych (dążenia, pragnienia) oraz wpływów środowiska rodzinnego, rówieśniczego. Szkolnego
- hipoteza dotycząca możliwości wykorzystania przez osobę potencjału rozwojowego oraz uzyskania wsparcia
4.Co po diagnozie?
DZIAŁANIE. Psychologiczny program pomocy.