MIKROEKONOMIA WYKAŁAD2
Przedsiębiorstwo rozpatrujemy jako:
układ techniczny - organizacyjny,
podmiot prawny.
spółka jawna- przy porażce finansowej odpowiadamy swoim majątkiem,
spółka z o. o - ograniczona liczba wspólników/udziałowców
spółka akcyjna - może być wielu akcjonariuszy
FORMA ZGODNA Z PRAWEM |
Walne zgromadzenie akcjonariuszy ↓ |
|
wyłania Radę Nadzorczą
↓ Rada Nadzorcza wybiera Zarząd |
1. Akcjonariuszowi wypłacana jest dywidenda od zysku,
2. Akcjonariusz ma prawo udziału w walnym zgromadzeniu.
kupujemy dużo akcji jednej spółki,
kupujemy niewielkie pakiety akcji w wielu firmach tzw. ROZPROSZENIE AKCJI.
* ponad 50% akcji daje nam możliwości kontrolne firmy - tzw. PAKIET AKCJI.
Liczy się obecność. Prawo głosu mają tylko osoby obecne. Pakiet min 5% daje prawo do podjęcia decyzji.
Przy dużym rozproszeniu akcji pakiet kontrolny akcji maleje.
Można udzielić pełnomocnictwo np. bankowi. Wtedy banki zazwyczaj głosują jak Zarząd.
Następuje odwrócenie formalnego układu sił. Gdy jednak jest „kryzys” banki nie głosują jak zarząd. zazwyczaj są kredytodawcami, więc głosują zgodnie ze swoim interesem.
PRZEDSIĘBIORSTWO JEST URZĄDZENIEM DO PRODUKCJI ZYSKU
ZYSK - Przychody (minus) koszty
Grupy społeczne w przedsiębiorstwie:
robotnicy
pracownicy są zainteresowani maksymalizacją wynagrodzeń, maksymalizacją dobrych warunków pracy
właściciele(akcjonariusze)
chcą osiągnąć jak najwyższy zysk
manager
To również pracownik wynajęty do określonej pracy. Ma bonusy np. pakiet emerytalny, premia, nagrody (powiązane z osiągniętym zyskiem, karty kredytowe, samochód)
AKCJONARIUSZE
duzi - tzw. strategiczni - posiadający pakiety kontrolne
mali - interesuje ich wyłącznie zysk z posiadanych akcji
Gdy w spółce nie ma akcjonariuszy to zarząd ma za zadanie zabezpieczyć interes firmy czyli duże rozproszenie akcji (wielu drobnych akcjonariuszy)
KOSZTY
Klasyfikacja kosztów:
rzeczowe/rodzajowe
płacowe: wynagrodzenia, ZUS, PIT
materiałowe:
- surowce, materiały używane w produkcji,
- energia, media
zakup usług obcych,
amortyzacja: - to pieniężny wyraz zużywania się środka trwałego (proporcjonalnie)
rozróżniamy: zużycie fizyczne oraz „moralne” (czyli stał się przestarzały) .
Roczne stawki amortyzacji określa Ministerstwo Finansów
koszty finansowe - koszty ponoszone przez firmę np. odsetki od kredytów zaciągniętych.
Rachunek zysków i strat „RZiS”
Przychody (utarg) (koszty)
Koszty
Zyski brutto
Gdy w spółce zysk to naliczamy PDOP (podatek dochodowy od osób prawnych) - płacimy CIT 19%.
Po potrąceniu podatku to ZYSK NETTO. Można wtedy:
-- przeznaczyć zysk na dywidendy (to udział w zysku)
-- inwestycje (w środki trwałe, w maszyny, urządzenia
KOSZTY ≠ WYDATKI np. amortyzacja naliczona a nie ma wydatku.
Inwestycje są wydatkiem ale nie są kosztem.
klasyfikacja kosztów
stałe - koszt którego wielkość nie zależy od produkcji np. ochrona
zmienne - surowce produkcyjne
koszty kalkulacyjne- ekonomiczne
= koszt księgowy + koszt utraconych możliwości (koszt alternatywny, miara utraconych korzyści)
KALKULACYJNE |
EKONOMICZNE |
przychód 1 000 zł |
przychód 1 000 zł |
ziarno siewne 300 zł |
ziarno siewne 300 zł |
nawozy 200 zł |
nawozy 200 zł |
usługi 400 zł |
usługi 400 zł |
razem koszty 900 zł |
|
zysk księgowy wynosi + 100 zł |
praca 150 zł |
|
praca 150 zł |
|
ziemia 100 zł / oszacowanie najlepszej oferty/ |
|
kapitał np. maszyny 200 zł |
|
razem koszty ekonomiczne 600 zł |
|
koszty ekonomiczne: -500 zł |
-500 świadczy o tym, że alternatywa jest lepszym rozwiązaniem. Wtedy koszty 600 zł ekonomiczne - 100 zł zysk księgowy to 500 zł
Gdy zysk ekonomiczny wychodzi dodatni jest to najlepsze rozwiązanie.
Czynniki/warunki produkcji → Produkcja X (K/kapitał/, L/praca/)
czynniki produkcji: * robotnik/praca, * narzędzie/kapitał rzeczowy (maszyny, urządzenia, narzędzie* surowiec/ziemia (zasoby naturalne)
Pytanie: Jak zmienia się produkcja gdy zmienia się tylko jeden czynnik produkcji?
Przykład : gdy zwiększamy nawożenie to zwiększa się produkcja, stopniowo jednak spada, zmniejsza się w efekcie końcowy, np. ryż
Produkcja-komplementarność oznacza, że wszystkie składniki muszą być zwiększone. (przykład: 1 robotnik 1m3 wykopie-basen)
MIKROEKONOMIA ćwiczenia 2
W Polsce na poziomie rynku nie obserwujemy dobra GIFFENA.
Gdy zarobki się zwiększają
Istnieją dobra:
substytucyjne-zastępstwo np. kasza -chleb, chleb-bułka,
komplementarne - chleb + masło + szynka, samochód + paliwo, mieszkanie + np. armatura.
- Gdy zwiększamy cenę jednego z dóbr substytucyjnych np. coca cola topopyt na pepsi się zwiększa.
COLA COLAjej substytut to pepsi/
- Gdy zwiększamy cenę jednego z dóbr komplementarnych np. mieszkanie to popyt na drugi spada. Nie potrzebujemy np. armatury.
- Są pary produktów, kiedy wzrost ceny nie ma znaczenia gazeta - koszulka.
ELASTYCZNOŚĆ CENOWA POPYTU określa stopień zmiany (wrażliwość) popytu na dobro na skutek zmiany jego ceny.
Ćwiczenie 1
Gruszki cena z 4 na 3 elastyczność cenowa=1/2
Po = 4 p1=3
ec =1/2
Cena spadła o 25%
Popyt zmienia się 2*słabiej od zmiany ceny.
∆ D
------ = 12,5 %
D
ELASTYCZNOŚĆ DOCHODOWA
względna zmiana popytu (%)
em = -----------------------------
względna zmiana dochodu (%)
em = 3
Zmiana popytu była 3 x większa od zmianu dochodu.
Ćwiczenie 2
Popyt wzrósł o 4%
em = 2
Zmiana popytu była 2 x większa od zmiany dochodu.
ELASTYCZNOŚĆ MIESZANA
względna zmiana popytu A(%)
e miesz = -----------------------------
względna zmiana ceny Bdochodu (%)
dodatnie - dobro substytucyjne
wartość ujemna - dobro komplementarne
Gdy gusty się poprawiają następuje przesunięcie
(preferencje na korzyść)
Wzrost ceny spadek ceny
popyt się nie wiele zmienia wzrasta popyt
ELASTYCZNOŚĆ NISKA
Podaż (s) wzrost ceny
Gdy cena wzrasta podaż również wzrasta
Gdy cena niska - sprzedają tylko ci najlepsi.