Borelioza z Lyme, Krętkowica kleszczowa, Lyme disease)
Etiologia
-Borrelia anserina (spirochetoza ptaków też drobiu)
-Borrelia theileri (lekkie gorączki głównie u bydła, u nas nie)
-Borrelia burgdorferi sensu lato - różne genogatunki, między innymi - B. burgdorferi sensu stricto B. garinii, B. afzelii
Borrelia burgdorferi sensu stricto
-Główna przyczyna boreliozy z Lyme (obok innych genogatunków)
-G(-) krętki, trudne do hodowania (specjalne podłoża, tygodniami, warunki beztlenowe) - rutynowo niewykrywane
-Genogatunki mają wspólne białka powierzchniowe i duża ich zmienność, też podobieństwo do leptospir i innych bakterii - trudności diagnostyki serologicznej
-W temp pokojowej szybko giną poza organizmem
Epidemiologia
-Rezerwuar: kleszcze i drobne gryzonie, ale zakażenia u wielu innych ssaków i ptaków dzikich i domowych (psy, koty, konie, bydło i inne)
-Choć wydalane z moczem, mlekiem itp., to
-Roznoszona wyłącznie przez penetrację kleszcza
-Kleszcze żywicielem biologicznym (wszystkie 3 stadia)
-I u nich przenoszenie transowarialnie i transstadialnie
-U nas Ixodes ricinus: żeruje od marca do października
-Groźne ssanie dłuższe niż 24h
Patogeneza i przebieg u ludzi
-Po penetracji kleszcza - przejściowo rumień wędrujący
-Nierzadko późne, ciężkie powikłania: przewlekłe zmiany stawowe, kardiologiczne lub neurologiczne
-Chyba rola endotoksyny, hemolizyny, kompleksów immunologicznych i immunosupresji
Patogeneza i przebieg u zwierząt
Miejsce zakażenia - droga krwionośna - tkanki ustroju gospodarza - komórki śródbłonka naczyń krwionośnych i substancji międzykomórkowej - przestrzenie międzykomórkowe (niesze chroniące krętki przed systemem układu obronnego gospodarza) - skupiska zarazków głównie na komórkach maziówki stawów oraz wokół małych naczyń krwionośnych (różne narządy).
Objawy kliniczne :
-brak objawów patognomicznych, występują tylko objawy niespecyficzne
-spadek apetytu na początku zakażenia
-ostra kulawizna jako główny objaw choroby
-gorączka „niewysoka”
-objawy neurologiczne - hyperestesia, zmiany behawioralne
-uveitis u koni (zapalenie błony naczyniowej przyp. tłumacz ;) )
-panuveitis u rasy PON
-zamieranie płodów
U koni borelioza występuje dość często, a krętkowica kleszczowa rzadko ale często następuje serokonwersja z A.phagocytophila (podwójne zakażenie u kleszcza)
AP :
- brak specyficznych zmian ap (uwielbiam tę chorobę!)
* po doświadczalnym zakażeniu koni obecność limfohistiocytów w skórze, oraz hipoplazja tkanki limfatycznej w okolicznych węzłach chłonnych.
Rozpoznanie :
-zazwyczaj jest trudne zwłaszcza przy braku objawów
-izolacja zarazka z pobranego materiału (bioptat skóry,krew,płyn stawowy: posiewy na podłoże BSK II)
-PCR
-ELISA
-IF pośrednia
-western blott
Badanie serologiczne nadaje się do badań skryningowych i tak :
- test ELISA - Ab po zakażeniu 6-8 tygodni
-Western-Blot po zakażeniu 8-10 tygodni
Ale :
Podawanie antybiotyków hamuje produkcję przeciwciał
Różne testy nie dają zadowalającej zgodności między sobą
Reakcje krzyżowe dodatnie z leptospira sp. I brachyspira sp.
Zwalczanie boreliozy zwierząt
Zwalczanie :
- leczenie objawowe
- możliwe zastosowanie 2 preparatów w chorobie z lyme :
1.tetracyklina IV (niskie wchłanianie per os)
2.doksycyklina per os, brak formy inj
Proponowana terapia:
1.Tetracyklina w dawce 6.6 mg/kg m.c. przez 7-10 dnico 12/24 h
2.doksycyklina w dawce 10 mg/kg m.c. przez 1 msc co 12 h
INNE CHEMIOTERAPEUTYKI NIE SĄ SKUTECZNE
Szczepienie:
Nie prowadzi się
Próby zastosowania doświadczalnego z antyg OspA
Zapobieganie:
Unikanie terenów opanowanych przez kleszcze
Preparaty naskórne spot-on
Kontrola zwierząt i usuwanie mechaniczne kleszczy
Niewielkie zagrożenie dla człowieka od zarażonego konia ale spore znaczenie ma seroprewalencja u kni w danym regionie.
Zwalczanie boreliozy u ludzi
-Niedopuszczania do inwazji kleszczy
-Szybki usuwanie kleszczy
-Szczepień brak (obawy o immunopatologiczne reakcje)
-Antybiotykoterapia w okresie rumienia wędrującego!