Milena Derlikiewicz

Turystyka III gr. B

03.03.2006r.

KONSPEKT LEKCJI W KLASIE I

Temat: WRAŻLIWA POWŁOKA. JAK POWSTAJĄ GLEBY?

Cele lekcji:

1. zapamiętanie wiadomości:

• uczeń potrafi wymienić składniki gleby,

• uczeń potrafi wymienić organizmy żywe, które odgrywają wielką rolę w tworzeniu się gleby,

• uczeń zna typy gleb i potrafi podać ich przykłady,

• zna pojęcia: gleba strefowa, asterfowa, żyzność, urodzajność.

zrozumienie wiadomości:

• uczeń potrafi podać różnice pomiędzy glebą strefową i astrefową,

• uczeń potrafi rozróżnić żyzność od urodzajności.

3. zastosowanie w sytuacjach typowych:

• uczeń potrafi wskazać na mapie przykłady różnych typów gleb.

Metody pracy:

1. asymilacji wiedzy:

• opis

• pogadanka

• praca z mapą

• praca z podręcznikiem

• samodzielnego uczenia się

• praca z ksero

Środki dydaktyczne:

• mapa fizyczna świata

• atlas

PRZEBIEG LEKCJI

Ogniwa lekcji	Czynności nauczyciela	Czynności uczniów	Środki dydaktyczne	Uwagi
Część wstępna	Przywitanie się z uczniami. Dzień dobry. Nazywam się Milena Derlikiewicz , jestem studentką III roku na PAP w Słupsku i tak jak moi poprzednicy w ramach praktyk przeprowadzę z Wami lekcję. Sprawdzenie obecności. Wpisanie tematu lekcji do dziennika lekcyjnego.	Przywitanie z nauczycielem. Przygotowanie uczniów do lekcji.		2-3 min.
Kontrola uczniów	Sprawdzenie pracy domowej - zadanie pytań kontrolnych dotyczących poprzedniego tematu zajęć. Na ostatniej lekcji mówiliście o lodowcach, otwórzcie swoje ćwiczenia na stronie 42, sprawdzimy Wasze zadanie domowe. Kto chce odczytać swoje ćwiczenie? Czy jest osoba chętna do przypomnienia nam wiadomości z ostatniej lekcji? - jak nazywamy niewidoczną linię, granicę w górach, powyżej której więcej śniegu się gromadzi niż topi? - jakim kolorem na mapie zaznacza się lodowce i lądolody? - wskaż na mapie obszary pokryte lodem. - jak te obszary się nazywają? - czym są góry lodowe?	Wskazany uczeń odpowiada. Wskazany uczeń odpowiada. Linia wieloletniego śniegu. Białym. Grenlandia i Antarktyda. Są to lądolody. Odłamane części lodu pływające po oceanach.		7 min.
Nawiązanie do nowego tematu	Dziś na lekcji zajmiemy się nowym tematem. Będziemy mówić o tym jak powstaje gleba, poznacie takie terminy jak: gleba, żyzność, urodzajność, gleba strefowa i astrefowa. Czy w klasie jest wyznaczony dyżurny? Poproszę Cię o zapisanie tematu na tablicy: Podaje temat lekcji: „WRAŻLIWA POWŁOKA. JAK POWSTAJĄ GLEBY?”			3 min.
Realizacja nowego materiału	Realizacja nowego materiału. Powiedzcie mi w czym rośnie kwiatek? I nie mam tu na myśli doniczki... Ziemia to termin potoczny. Ziemią pisaną wielką literą określamy naszą planetę, a jak inaczej mówimy na to co znajduje się w donicy? O właśnie! Gleba. Jak myślicie co to jest gleba? Czy ktoś potrafiłby wymienić mi z czego składa się gleba, z jakich składników? Najciemniejszy kolor to próchnica, jak szczątki roślin i zwierząt gniją przyjmują kolor czarny. Im jest więcej próchnicy tym lepsza jest gleba. A gdzie będzie szybszy przyrost próchnicy - w lesie liściastym czy iglastym? Dlaczego? A porównując las liściasty i łąki, pola gdzie jest szybszy przyrost próchnicy? Jakie znacie organizmy żywe żyjące w glebie? Czy są one pożyteczne? Co one takiego robią? Otwórzcie teraz podręczniki na stronie 76. Macie tam	W ziemi. Gleba. Jest to zewnętrzna, cienka i ożywiona warstwa skorupy ziemskiej. Zewnętrzna powłoka litosfery. Skład się ze gnijących szczątków roślin i zwierząt, cząstek mineralnych i organicznych oraz powietrza i wody. W lesie liściastym. Tam gdzie trawa. Rośnie szybciej i jest jej więcej niż liści. Brązowa trawa po zimie nie zrobi się zielona lecz zgnije, wyrośnie świeża. Dżdżownice, glisty, krety, pożyteczne. Spulchniają glebę, napowietrzają ją.
	przekrój przez glebę, czy widzicie jeszcze jakiś element, który spulchnia ziemię? Tak, korzenie. One także wpływają korzystnie na glebę, rozpychają ją i spulchniają, ułatwiają przemianę materii i oddychanie. W jaki sposób człowiek spulchnia ziemię na polu? Spójrzcie teraz na rysunek 2 na stronie 77. Mamy tu profil gleby. Ja mam podobny profil, ale w szklanej rurce. Tak wygląda gleba w przekroju, ale należy pamiętać, że w zależności od rodzaju gleby wygląd profilu jest różny. Kto odczyta co znajduje się na głębokości 160cm. Tak jest to zazwyczaj jeden duży blok w całości lub potrzaskany na kilka mniejszych. W zależności od rodzaju tej skały tworzą się różne gleby. Im wyżej i bliżej powierzchni, tym drobniejszy jest ten materiał, skała ta jest bardziej pokruszona. Poziom A2 to poziom wymywania. Na jakiej głębokości się znajduje? Jest to poziom, w którym jeśli jest więcej piasku i żwiru z deszczem spływa próchnica, która tworzy się na powierzchni z obumarłych szczątków roślin i zwierząt. A co się stanie jeśli napotka na warstwę gliny? Na pewno słyszeliście kiedyś taki termin jak żyzność. Jak myślicie co to jest żyzność? Żyzność to zdolność do zaopatrywania roślin w wodę, tlen i wszystkie składniki pokarmowe. A urodzajność? Otwórzcie swoje atlasy na mapie glebowej świata. Na świecie zróżnicowanie gleb wykazuje 2 cechy: strefowość i astrefowość. Gleby strefowe to gleby charakterystyczne dla 1 strefy klimatyczno-roślinnej. Np. czarnoziemy, bielice - w Słupsku - piaski polodowcowe, laterytowe - czerwone ziemie w strefie równikowej. W lesie jest intensywny proces gnilny, bo jest dużo roślin, a czy w lesie równikowym też? A gleby astrefowe to gleby: w górach - górskie, na bagnach - gleby torfowe, na obszarach wapiennych - rędziny, w dolinach rzek - mady. Jaką znacie rzekę, która regularnie wylewa? Nil wylewał i często niszczył plony. A teraz czy rolnik cieszy się czy smuci, gdy wyleje rzeka na jego pole? Obecnie wylew taki niszczy pola na wiele lat. Jak myślicie czemu? No to teraz pytanie: jak można bronić się przed wylewami rzek?	Korzenie. Prowadząc orkę. Przewraca ziemię do góry nogami, szczątki roślin i zwierząt trafiają pod powierzchnię ziemi i gniją. Robaki spulchniają naturalnie, człowiek w sposób sztuczny. Skała macierzysta. 40-80cm. Zatrzyma się. Żyzność to zdolność do zaopatrywania roślin w wodę, tlen i wszystkie składniki pokarmowe. Urodzajność to zwiększanie tej zdolności produkcyjnych przez zabiegi agrotechniczne np. orka, bronowanie, talerzowanie, nawadnianie, odwadnianie, nawożenie i zmiana roślin-brak monokultur. Nie, bo rośliny te są wieloletnie, rosną latami, gleba jest wyjałowiona, ma dużo żelaza i dlatego jest czerwona. Nil. W Afryce. Smuci się. Woda ta jest silnie zanieczyszczona, są w niej ścieki, bakterie np. coli i nie można spożywać produktów z takiego pola przez kilka lat. Melioracja.		15 min.
	Dobrze, proszę otwórzcie teraz swoje zeszyty. Podyktuję Wam dzisiejszą notatkę.	Wykonują zadanie.		10 min.
Zadanie domowe	Zadanie pracy domowej. Waszą pracą domową będzie ćwiczenie numer 1 i 3 z zeszytu ćwiczeń ze strony 43. W ćwiczeniu 1 należy wyznaczyć procentowy udział poszczególnych składników gleby. W ćwiczeniu 3 należy wstawić nazwy gleb strefowych, w zadaniu tym pomoże Wam tekst zamieszczony w podręczniku na stronie 76.	Uczniowie zaznaczają numery ćwiczeń w zeszycie ćwiczeń.		2 min.
Utrwalenie materiału	Nauczyciel w celu powtórzenia wiadomości z lekcji zadaje pytania związane z przeprowadzoną lekcją: No to teraz małe powtórzenie dzisiejszej lekcji. Jakie są składniki gleby? Jakie to są gleby strefowe? Co to jest żyzność? Jaką funkcję pełnią korzenie? Co to jest gleba? Z czego powstaje próchnica? Jaką ma barwę? Jakie wyróżniamy dwa typy w podziale gleb? Kto wskaże na mapie świata gleby ....	Szczątki roślin, cząstki mineralne i organiczne, woda, powietrze. Gleby związane z określoną strefą klim-przyr. Zdolność do zaopatrywania roślin w wodę i składniki pokarmowe. Rozpychają glebę, spulchniają, ułatwiają przemianę materii i oddychanie. Cienka, rozdrobniona, przekształcona i ożywiona powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej. Z obumarłych szczątków roślin i zwierząt. Ciemna. Strefowe i astrefowe.		5 min.

---