VI.          PRZEWIDYWANE REZULTATY:

        uczeń dokona wyboru dalszego kształcenia zgodnie z własnymi zdolnościami i zainteresowaniami,

        uczeń będzie zdobywał wykształcenie zgodnie z zapotrzebowaniami na rynku pracy

        uczeń będzie świadomy swoich możliwości i predyspozycji

        uczeń będzie się orientował w specyfice kolejnych etapów edukacji.

 

1

Wartości i cele życiowe	       tworzenie piramidy wartości        umieszczenie celów zawodowych wśród innych celów        burza mózgów na temat motywacji wyboru przyszłego zawodu	2
Wykształcenie a ścieżka zawodowa	       poznanie specyfiki różnych typów szkół, sposobów kształcenia i formy egzaminu końcowego        przedstawienie możliwości dalszej edukacji na uczelniach wyższych różnego typu        zwrócenie uwagi na możliwość wyboru różnych ścieżek prowadzących do celu, możliwość przekwalifikowania się, konieczność elastycznych zachowań na rynku pracy	2
Rozwijanie zainteresowań	       test zainteresowań        ukazanie związku między zainteresowaniami, predyspozycjami psychofizycznymi a przyszłym zawodem	3
Aktywne szukanie informacji na temat preferowanego zawodu	       wykorzystanie różnych źródeł informacji        motywowanie do korzystania z różnorodnych źródeł        zbieranie informacji na temat preferowanego zawodu

Określenie przedmiotu oraz wielkości lub zakresu zamówienia: 1. Przedmiotem zamówienia jest przeprowadzenie doradztwa edukacyjno-zawodowego w ramach projektu Wyższe kwalifikacje - lepsza perspektywa (nr WND - POKL. 09.02.00-04-006/09) współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Działania 9.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Doradztwo będzie prowadzone w dwóch etapach (2 części zamówienia) w zakresie: - I część zamówienia (etap I) - przeprowadzenie przez dwóch, zatrudnionych na umowę zlecenie doradców zawodowych konsultacji indywidualnych w zakresie doradztwa zawodowego z uczniami techników i szkół zawodowych prowadzonych przez Powiat Żniński w wymiarze 2 roboczogodzin na osobę. Każdy zatrudniony doradca zawodowy łącznie, w roku szkolnym 2009/2010 oraz 2010/2011, przeprowadzi 1020 godzin konsultacji dla minimum 500 uczniów. Działania na etapie I: Przeprowadzenie diagnozy oczekiwań ucznia, określenie jego predyspozycji osobowościowych i zawodowych, przeprowadzenie testu kompetencyjnego, ocena postawy w stosunku do przyszłości, rozpoznanie trudności zawodowych, analiza aspektów kariery zawodowej, pomoc w poruszaniu się po rynku pracy i ofercie edukacyjnej szkół, określenie możliwości podnoszenia kwalifikacji zawodowych, zaplanowanie i opracowanie indywidualnego planu edukacyjno-zawodowego, w którym wytyczone zostaną ścieżki podnoszenia przez ucznia kwalifikacji, poszukiwania zatrudnienia i rozwoju zawodowego. Oferta złożona w odpowiedzi na I część zamówienia powinna dotyczyć realizacji poradnictwa zawodowego w zakresie przewidzianym dla Doradcy zawodowego I lub Doradcy zawodowego II. Zakres konsultacji każdego z Doradców przedstawia pkt. 4. - II część zamówienia (etap II) -przeprowadzenie przez dwóch psychologów, zatrudnionych na podstawie umowy zlecenie, indywidualnych konsultacji psychologicznych ukierunkowanych na określenie predyspozycji osobowościowych i zawodowych z uczniami techników i szkół zawodowych prowadzonych przez Powiat Żniński w wymiarze 1 roboczogodziny na osobę. Każdy zatrudniony psycholog, łącznie w roku szkolnym 2009/2010 oraz 2010/2011, przeprowadzi 510 godzin konsultacji dla minimum 500 uczniów. Działania na etapie II: określenie predyspozycji osobowościowych i zawodowych ucznia, pomoc w dokonaniu samooceny (mocne i słabe strony), przygotowanie opinii psychologicznej. Oferta złożona w odpowiedzi na II część zamówienia powinna dotyczyć realizacji poradnictwa psychologicznego w zakresie przewidzianym dla Psychologa I lub Psychologa II. Zakres konsultacji każdego z Psychologów przedstawia pkt. 4. 2. Do obowiązków doradcy i psychologa należeć będzie, przy użyciu programu komputerowego z zakresu doradztwa (sprzęt komputerowy z oprogramowaniem gwarantuje Zamawiający): przeprowadzić testy kompetencyjne, prowadzić elektroniczną bazę danych o przebadanych uczniach, określić indywidualną ścieżkę rozwoju każdego uczestnika w formie pisemnej, sporządzić okresowe raporty ewaluacyjne z efektywności poradnictwa zawodowego. Na podstawie informacji uzyskanych podczas spotkań indywidualnych, wypełnionych testów i kwestionariuszy, doradca przy współpracy z psychologiem pomaga wybrać kierunek działania, który wpłynie na podniesienie lub zmianę kwalifikacji Beneficjenta i zwiększy zdolność do przyszłego zatrudnienia. 3. Doradztwo edukacyjno-zawodowe zostanie przeprowadzone w ciągu dwóch lat szkolnych terminie od IX.2009 do VI.2010 oraz od IX 2010 do VI 2011, zgodnie z harmonogramem przedstawionym przez Zamawiającego. Godziny spotkań z uczniami powinny być dostosowane do godzin pracy szkoły oraz czasu trwania lekcji, w sposób umożliwiający uczniom optymalną dostępność konsultacji tj. pomiędzy godziną 7.00 a 16.00 od poniedziałku do piątku, z uwzględnieniem ustawowych przerw w zajęciach szkolnych. 4.Miejsce przeprowadzenia doradztwa edukacyjno-zawodowego: szkoły ponadgimnazjalne kształcenia zawodowego prowadzone przez Powiat Żniński wg wykazu: - Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Żninie, ul. Browarowa 14 (ZSP Żnin) -Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Janowcu Wlkp., ul. 3 Maja 30 (ZSP Janowiec Wlkp.) - Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Piechcinie, ul. Radłowska 10 (ZSP Piechcin) - Zespół Szkół Ekonomiczno-Handlowych w Żninie, ul. Śniadeckich 18 (ZSEH Żnin)- Zespół Szkół Specjalnych w Żninie, ul. Mickiewicza 32 (ZSS Żnin) - Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Łabiszynie, ul Poznańska 10 (ZSP Łabiszyn) - Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Gąsawie, ul. Żnińska 6 (ZSP Gąsawa) a) zakres konsultacji w ramach I etapu zamówienia (dla doradców zawodowych) Doradca zawodowy I - łącznie 1020 h konsultacji w: ZSP Żnin - 160 uczniów-rok szk. x 2h-ucznia x 2 lata = 640 h ZSP Janowiec Wlkp. - 51 uczniów-rok szk. x 2h-ucznia x 2 lata = 204 h ZSP Piechcin - 37 uczniów-rok szk. x 2h-ucznia x 2 lata = 148 h Godziny do dyspozycji Wykonawcy (+28 h) Doradca zawodowy II - łącznie 1020 h konsultacji w: ZSEH Żnin - 94 uczniów-rok szk. x 2h-ucznia x 2 lata = 376 h ZSS Żnin - 17 uczniów-rok szk. x 2h-ucznia x 2 lata = 68 h ZSP Łabiszyn - 52 uczniów-rok szk. x 2h-ucznia x 2 lata = 208 h ZSP Gąsawa - 89 uczniów-rok szk. x 2h-ucznia x 2 lata = 356 h Godziny do dyspozycji Wykonawcy ( + 12 h) Łącznie - 500 uczniów/rok szk. x 2h-ucznia x 2 lata = 2000h Godziny do dyspozycji Wykonawcy (+ 40 h) Podane ilości uczniów są minimalnymi limitami osób, którym należy udzielić wsparcia. b) zakres konsultacji w ramach II etapu zamówienia (dla psychologów) Psycholog I - łącznie 510 h konsultacji w : ZSP Żnin - 160 uczniów-rok szk. x 1h-ucznia x 2 lata = 320h ZSP Janowiec Wlkp. - 51 uczniów-rok szk. x 1h-ucznia x 2 lata = 102h ZSP Piechcin - 37 uczniów-rok szk. x 1h-ucznia x 2 lata = 74h Godziny do dyspozycji Wykonawcy (+ 14 h) Psycholog II - łącznie 510 h konsultacji w: ZSEH Żnin - 94 uczniów-rok szk. x 1h-ucznia x 2 lata = 188h ZSS Żnin - 17 uczniów-rok szk. x 1h-ucznia x 2 lata = 34h ZSP Łabiszyn - 52 uczniów/-rok szk. x 1h-ucznia x 2 lata = 104h ZSP Gąsawa - 89 uczniów-rok szk. x 1h-ucznia x 2 lata = 178h Godziny do dyspozycji Wykonawcy (+ 6 h) Łącznie - 500 uczniów-rok szk. x 1h-ucznia x 2 lata = 1000h Godziny do dyspozycji Wykonawcy (+20 h) Podane ilości uczniów są minimalnymi limitami osób, którym należy udzielić wsparcia. 5. Zamawiający nie refunduje kosztów przejazdu. Oferent powinien uwzględnić koszty dojazdu w zaproponowanej kwocie wynagrodzenia. 6. Przewidywana forma zatrudnienia - umowa zlecenie. Forma rozliczenia z Wykonawcą - przelew wynagrodzenia na wskazany rachunek bankowy w terminach uzależnionych od przekazywanych przez Instytucję Pośredniczącą transz dotacji rozwojowej. 7. Zamawiający dopuszcza składanie ofert częściowych, o których mowa w części IV.1 SWIZ (Przedmiot zamówienia). 8. Dane dotyczące projektu Wyższe kwalifikacje - lepsza perspektywa współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, Budżetu Państwa i Powiatu Żnińskiego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 9.2. 1)Miejsca realizacji: szkoły ponadgimnazjalne kształcenia zawodowego dla młodzieży prowadzone przez Powiat Żniński: Biuro Projektu: Starostwo Powiatowe w Żninie ul. Potockiego 1, 2)Termin realizacji projektu: od 1 czerwca 2009 roku do 31 lipca 2011 roku, 3)Wartość projektu - 1 034 558,50zł. 4)Liczba uczniów objętych projektem - 1000 osób. 5)Tematyka projektu: a) zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne dla uczniów, b) doradztwo edukacyjno-zawodowe dla uczniów, c) uruchomienie nowego kierunku kształcenia w zawodzie technik hotelarstwa..

II.1.4) Wspólny Słownik Zamówień (CPV): 80.21.00.00-9.

II.1.5) Czy dopuszcza się złożenie oferty częściowej: tak, liczba części: 2.

II.1.6) Czy dopuszcza się złożenie oferty wariantowej: nie.

Poradnictwo w podejmowaniu trafnych decyzji zawodowych

Celem artykułu jest ukazanie roli doradztwa zawodowego dla młodzieży podejmującej decyzje związane z wyborem przyszłego zawodu. Przedstawię wybrane zagadnienia świadczące o konieczności pomocy młodym ludziom w powzięciu trudnych dla nich decyzji.

Orientacja zawodowa to proces, w którego wyniku jest podejmowana decyzja dotycząca dalszego kształcenia oraz wyboru przyszłego zawodu. Doradca zawodu udziela pomocy w szeroko pojętej formie porad. W procesie orientacji zawodowej współpracuje on z nauczycielami i rodzicami, uwzględniając możliwości psychofizyczne ucznia, jego sytuację życiową oraz potrzeby rynku.

Obecnie podziela się pogląd Supera, że jednostce należy udzielać pomocy w jej rozwoju w związku z orientacją zawodową, a nie tylko w dokonywaniu wyboru. Kompleksowe poradnictwo powinno zatem realizować wszystkie trzy bloki tematyczne: rozwój samopoznania, naukę i pracę oraz planowanie kariery. Każdy z bloków tematycznych realizuje szczegółowe zagadnienia. Do rozwoju samopoznania należą między innymi takie obszary, jak realizm w ocenie własnych zdolności i możliwości, stopień zrozumienia ról społecznych i zaangażowania w te role oraz system wartości funkcjonujący w poszczególnych sferach życia. Nauka i praca realizuje zadania informowania o świecie pracy i preferowanej grupie zawodów. Natomiast planowanie kariery odnosi się do zagadnień pełności planów, odpowiednich środków poszukiwań oraz umiejętności podejmowania trafnych decyzji.

Ponadto, aby mówić o pełnym poradnictwie zawodowym, należy uwzględnić cztery podstawowe formy pomocy: informowanie (prezentacja faktów), udzielanie porad, orientacja wyjaśniająca sposoby wykorzystania zdobytych informacji oraz poradnictwo właściwe, czyli udzielanie pomocy.
W obecnej sytuacji rynkowej, potocznie nazywanej „trudną”, z dużym odsetkiem osób bezrobotnych, technologizacją warunków pracy oraz zmianami zawodów, niezwykle istotne jest odpowiednie dopasowanie do zawodu.

Dlatego właśnie poradnictwo zawodowe staje się coraz bardziej niezbędne. Przygotowanie ucznia do wyboru zawodu powinno być długotrwałą działalnością wychowawczą. Istotnym elementem jest przysposobienie młodego człowieka do roli przyszłego pracownika. Ponadto pomoc nie może być nakazem, lecz powinna sprzyjać motywacji i możliwościom jednostki. Konieczna jest także realizacja zadań wychowawczych dotyczących kształtowania postaw, poglądów i zainteresowań młodych ludzi.

Jak widać, pomoc młodym ludziom w wyborze dalszej drogi kształcenia oraz przyszłego zawodu jest dziś niezwykle istotna. Umożliwienie im samopoznania, uświadomienia sobie własnych zdolności, możliwości, predyspozycji i preferencji zawodowych jest kluczowym elementem powzięcia trafnej decyzji zawodowej. O trafnej decyzji zawodowej można mówić wtedy, gdy wybrany zawód po pierwsze odpowiada możliwościom psychofizycznym ucznia, po drugie jest zgodny z jego motywacją i po trzecie - jest zgodny ze społecznym zapotrzebowaniem na określony rodzaj działalności zawodowej.  

Eid.edu.pl

Sytuacja psychofizyczna młodzieży

W momencie podejmowanie decyzji zawodowych młodzież znajduje się w trudnym okresie rozwojowym. Etap ten jest nazywany adolescencją (dojrzewaniem) i obejmuje okres przechodzenia od dzieciństwa do dorosłości, tj. 12.-18. rok życia. I chociaż jak już wspomniałam, wybór zawodu jest procesem zaczynającym się znacznie wcześniej, to właśnie ten etap jest decydujący. Okres ten jest przełomowy z różnych względów. Związany jest ze zmianami fizycznymi, dojrzewaniem płciowym i psychicznym. Często nazywany jest etapem „burz i naporów”. Z jednej strony młodzież ma dużo problemów ze sobą, a szczególnie ze swoim życiem emocjonalnym, z drugiej zaś dostarcza wielu kłopotów swoim rodzicom i opiekunom.

Kryzys dotyczy także zachwianej równowagi psychicznej, poczucia zagubienia i osamotnienia. Częste są sytuacje utraty wiary w siebie, niepowodzenia rodzinne, szkolne czy wreszcie towarzyskie. Młody człowiek zaczyna myśleć i działać samodzielnie. Musi się nauczyć dostosowywać do wielu sytuacji społecznych, które nie do końca mu odpowiadają. Dlatego też często sprzeciwia się i buntuje. W tym wieku przeżywa także pierwsze miłości, będące czasem przyczyną bolesnych przeżyć.

Ponadto bardzo charakterystyczne dla tego wieku są takie cechy, jak niestałość poglądów i postaw, brak zrównoważenia i umiaru oraz idealizowanie otaczającego świata. Młody człowiek jest często nadmiernie krytyczny i cyniczny, co prowadzi do wielu konfliktów.

Dopasowanie do wymagań

Praca zajmuje poważną część naszego życia, ale także może być przyczyną wielu rozczarowań, jeśli nie odpowiada naszym potrzebom, możliwościom i zainteresowaniom. Wszystkie opisane problemy wpływają na ukształtowanie się obrazu własnej osoby, co z kolei ma silny wpływ na podejmowanie decyzji zawodowych. Zainteresowania i poglądy młodych ludzi są nieraz bardzo zmienne, co dodatkowo utrudnia powzięcie trafnej decyzji zawodowej. Kierują się oni często bardziej kryteriami emocjonalnymi niż racjonalnymi. Ponadto u większości młodzieży wyobrażenia związane z przyszłą rolą zawodową są ogólnikowe i niejasne. Uczniowie czują się bezradni, niedoinformowani, niewiele wiedzą o rynku pracy. W konsekwencji ich wybór jest nieprzemyślany, niedojrzały i niegwarantujący satysfakcji oraz wykorzystania i rozwinięcia zdolności i talentów.

Na koniec pragnę podkreślić, iż wszelkiego rodzaju pomoc dotycząca dalszej drogi kształcenia oraz wyboru przyszłego zawodu jest obecnie niezbędna. Orientacja zawodowa prowadzić może do samoorientacji - opartej na umiejętności prawidłowego oceniania swoich zdolności i możliwości ich dopasowania do wymagań i oczekiwań przyszłego zawodu. Szczęściu trzeba bowiem pomóc…


Anna Śmielecka
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu


Zawodowego:

PLAN PORADNICTWA ZAWODOWEGO W PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ

1. Propozycje dla uczniów III klas gimnazjum.

• Zajęcia warsztatowe dla klas i wychowawców pt. „Wybór drogi życiowej” uaktualnione i dostosowane do potrzeb reformy edukacji. (Wprowadzony został nowy Kwestionariusz Skłonności Zawodowych (opracowany w 2001 roku przez E. Lis i J. Woroniecką).) 
  Co roku przygotowywane są aktualne informacje o szkołach ponadgimnazjalnych w oparciu o sieć szkół powiatu starogardzkiego, informatory i ulotki opracowywane przez poszczególne szkoły.
  Termin realizacji: październik-marzec każdego roku szkolnego.

• Konsultacje indywidualne dla uczniów mające na celu pomoc w określeniu zainteresowań, uzdolnień i umiejętności oraz predyspozycji zawodowych.
  Spotkania prowadzone w oparciu o ciągle uaktualniany zestaw metod badawczych (w tym m.in. „Kartę Zainteresowań", „Ankietę Skłonności Zawodowych") przy wykorzystaniu będących w wyposażeniu poradni „Teczek Informacji o Zawodach" oraz „Przewodników po Zawodach" i   aktualnych „Klasyfikacji zawodów i specjalności" opracowanych przez MENiS i MPPSiG. 
  Termin realizacji: wrzesień-czerwiec każdego roku szkolnego.

• Konsultacje indywidualne dla uczniów III klas gimnazjów z problemami zdrowotnymi.
  Pomoc w wyborze zawodu i dalszego kierunku kształcenia w oparciu o istniejące przeciwwskazania zdrowotne i opinię lekarza specjalisty.

• Przygotowanie kompletu dokumentacji wymaganej do uzyskania przez uczniów opinii poradni.
  Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 20.02.2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do publicznych przedszkoli i szkół oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz. U. Nr 26, poz. 232).
  Termin realizacji: październik-czerwiec każdego roku szkolnego.

• Konsultacje indywidualne dla wychowawców klas III gimnazjalnych w zależności od zgłoszeń i potrzeb nauczycieli.
  Termin realizacji: wrzesień-czerwiec każdego roku szkolnego.

• Prelekcje nt. wyboru zawodu i szkoły ponadgimnazjalnej dla wychowawców i rodziców uczniów klas III gimnazjum.
  Termin realizacji: grudzień-marzec każdego roku szkolnego.

Propozycje dla uczniów klas I  i  II liceów ogólnokształcących.

• Konsultacje indywidualne i porady zawodowe dotyczące pomocy głównie pod kątem matury i wyboru kierunku studiów.
  W oparciu o „Inwentarz Zainteresowań", „Kwestionariusz Zainteresowań Zawodowych", aktualne informatory nt. zasad rekrutacji na studia oraz na bieżąco prenumerowane przez  poradnię czasopismo „Perspektywy".
  Termin realizacji: wrzesień-czerwiec każdego roku szkolnego.

• Propozycje dla uczniów III klas liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych, III klas szkół zasadniczych zawodowych i IV klas techników.

• Konsultacje indywidualne i porady zawodowe dotyczące wyboru zawodu i dalszego kierunku kształcenia (studia, szkoły pomaturalne i policealne, szkolnictwo wieczorowe).
  W oparciu o posiadane zestawy metod badawczych, informatory dla maturzystów, informatory opracowane przez poszczególne uczelnie i szkoły oraz aktualności ze stron internetowych.
  Termin realizacji: styczeń-maj każdego roku szkolnego.

Bibliografia:

1. Magdalena Radzewicz, Dariusz Ambroziak "Współpraca Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Starogardzie Gdańskim ze Szkolnym Ośrodkiem Kariery w Publicznym Gimnazjum w Lubichowie"

2. Praca Dyplomowa Podyplomowych Studiów Orientacji i Poradnictwa Zawodowego w Wyższej Szkole Społeczno Ekonomicznej w Gdańsku, 2006

3. 1. Problemy rozwoju zawodowego młodzieży
   Proces rozwoju kariery zawodowej rozpoczyna się już w okresie przedszkolnym, a bezpośrednie formy przybiera u dzieci i młodzieży będących w wieku szkolnym, którzy wypracowują wówczas względnie stały sposób spostrzegania siebie, zbierają informacje na temat różnorodnych zawodów i dokonują pierwszych wyborów zawodowych. Procesy te zachodzą niezależnie od możliwości korzystania z poradnictwa zawodowego i informacji o zawodach. Jednak przyswajane przez młodzież informacje bywają niepełne i oparte bardziej na wyobrażeniach, niż faktach. Dlatego szczególnie ważna jest dla młodych osób możliwość korzystania z poradnictwa zawodowego, które dostarcza aktualnych informacji o zawodach i drogach kształcenia, a także informacji na temat możliwości wykorzystania swojego potencjału intelektualnego i osobowościowego zgodnie z zainteresowaniami. W gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej działania z zakresu poradnictwa zawodowego obejmować powinny badanie obszarów zawodowych oraz umiejętności własnych młodzieży i jej przydatności do wykonywania określonych zawodów. Rola poradnictwa zawodowego nie kończy się oczywiście na etapie dokonania wyboru zawodu. W momencie wchodzenia młodego człowieka na rynek pracy najbardziej istotne pozostaje wspieranie go w rozwoju kariery zawodowej oraz w procesie poszukiwania zatrudnienia. Dotyczy to zwłaszcza dostarczania młodzieży informacji o potencjalnych pracodawcach, metodach poszukiwania zatrudnienia, jak również pomoc w redagowaniu dokumentów niezbędnych do poszukiwaniu pracy oraz udzielanie wskazówek dotyczących przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej. Należy również zwrócić uwagę, że obecny rynek pracy stawia przed przyszłymi pracownikami coraz wyższe wymagania dotyczące kwalifikacji i umiejętności. Zdarza się często, ze osoby poszukujące zatrudnienia muszą dokształcać się lub dokonać zmiany swoich kwalifikacji. Dotyczy to także ludzi młodych, w tym absolwentów, co wynika z częściowego niedostosowania szkolnictwa zawodowego do wymagań rynku pracy. W tym przypadku, poradnictwo zawodowe świadczy swoją pomoc w zakresie doboru zawodu, wyboru odpowiedniej drogi kształcenia oraz wyboru jednostki szkoleniowej.
   Przedstawione problemy wynikające z rozwoju zawodowego młodzieży wskazują na istnienie potrzeby poradnictwa zawodowego jako działalności dostępnej dla dzieci i młodzieży już od najmłodszych lat. Znajomość rynku pracy, znajomość przemian w świecie zawodów, wymagań stawianych przez różne zawody sprzyjają podjęciu prawidłowej decyzji, co do kierunku kształcenia zawodowego oraz identyfikują z zawodem.
   2. Cele poradnictwa zawodowego
   Podstawowym celem opracowanego w 1999 roku Modelu zintegrowanego poradnictwa zawodowego była propozycja integracji działań resortu edukacji i resortu pracy w zakresie poradnictwa. Model został opracowany na podstawie czterech założeń. Zakładano, że istnieją:
   · powszechna dostępności profesjonalnej pomocy doradczej na wszystkich ważnych etapach rozwoju zawodowego człowieka,
   · integracja działań instytucji edukacyjnych, służb zatrudnienia i zakładów pracy,
   · warunki tworzenia pozarządowych placówek poradnictwa zawodowego,
   · warunki tworzenia europejskiej bazy informacji, służącej poradnictwu o charakterze międzynarodowym.
   Wskazano również następujące obszary oddziaływań wobec młodzieży:
   · treningi w samopoznaniu a zwłaszcza w ocenianiu samego siebie,
   · uczenie aktywnych form zdobywania i przetwarzania informacji o zawodach, możliwościach nabywania kwalifikacji oraz sytuacji na rynku pracy,
   · rozwijanie umiejętności konfrontowania wiedzy o sobie z wiedzą o możliwościach kształcenia zawodowego i wymaganiach pracodawców,
   · treningi w podejmowaniu decyzji (uczenie reguł decyzyjnych oraz próby podejmowania decyzji).
   Założono także stworzenie pięciu podstawowych filarów Modelu, a mianowicie:
   · kadra doradców zawodowych zatrudnionych w szkołach,
   · specjalistyczne placówki poradnictwa zawodowego przekształcone z niektórych poradni psychologiczno - pedagogicznych w Centra Orientacji i Poradnictwa Zawodowego resortu edukacji,
   · Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej wojewódzkich urzędów pracy,
   · Narodowe Centrum Zasobów Poradnictwa,
   · Pozarządowe Centra Bilansów Kompetencji.
   Niewątpliwie dobrze przygotowana kadra doradców zawodowych zatrudniona w urzędach oraz centrach jest jednym z najważniejszych celów całego procesu efektywnego prowadzenia informacji i poradnictwa zawodowego.
   Głównym celem jest dostęp do rzetelnej informacji o możliwościach kształcenia i szkolenia zawodowego. Jednym z celów Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej jest stworzenie podstaw do koordynowania i wdrażania działań pobudzających do aktywności gospodarczej a przez to łagodzenie zjawiska bezrobocia.
   3. Prowadzone działania w procesie kształcenia
   Od momentu powstania i rozwoju kadry doradców zawodowych wyposażanych w specjalistyczną wiedzę, różnorodne zbiory informacji zawodoznawczych, narzędzi diagnostycznych oraz innego wsparcia metodycznego, Powiatowe Urzędy Pracy oraz Centra Orientacji i Poradnictwa Zawodowego utrzymują kontakty i współpracują z wieloma placówkami edukacyjnymi. Część działań z zakresu poradnictwa zawodowego realizowana jest przez szkoły, porady tej udzielać mogą w zależności od potrzeb pedagog, psycholog szkolny lub nauczyciel posiadający przygotowanie specjalistyczne. Doradcy pracujący w urzędach oraz centrach współpracują ze szkołami i zapraszani są do różnych typów szkół na spotkania informacyjne z uczniami ostatnich klas. Współpraca ta polega na utrzymywaniu bliskich kontaktów z pedagogami i psychologami poszczególnych szkół, którzy umawiają wizyty w ww. placówkach i ustalają wspólnie program grupowych spotkań informacyjnych z młodzieżą. Prowadzony jest program orientacji zawodowej dla wszystkich typów szkół ponadgimnazjalnych. Praca z młodzieżą uczącą się stanowi bardzo znaczącą część ich działalności usługowej. Oferują całą gamę technik doradczych i narzędzi diagnostycznych, począwszy od informacji zawodowej przedstawionej w różnej formie, poprzez rozmowę doradczą, badanie kwestionariuszowe lub testowe czy udział w zajęciach warsztatowych.
   Do zadań Centrum Orientacji i Poradnictwa Zawodowego należy między innymi:
   · udzielanie pomocy uczniom w dokonywaniu wyboru kierunku kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej,
   · udzielanie pomocy rodzicom i nauczycielom w diagnozowaniu i rozwijaniu potencjalnych możliwości i mocnych stron uczniów.
   Powyższe działania dotyczą problematyki poradnictwa zawodowego oraz niektórych aspektów przygotowania ucznia do wejścia na rynek pracy. Podkreślić należy istotę dostarczania informacji o punktach, w których uczniowie znajdą pomoc w przygotowywaniu się do wyboru zawodu i poszukiwania miejsca pracy.
   Zadania dotyczące poradnictwa i orientacji zawodowej skierowane bezpośrednio do młodzieży realizowane są przede wszystkim poprzez konsultacje indywidualne prowadzone przez psychologów lub pedagogów, obejmujące zarówno diagnozę zainteresowań i uzdolnień, jak również dostarczanie młodzieży informacji o zawodach i kierunkach kształcenia.
   Ponadto, centra prowadzą różnorodne zajęcia warsztatowe wspomagające rozwój zawodowy :
   · przygotowujące do wyboru fakultetów,
   · technik efektywnego poszukiwania pracy dla uczniów wchodzących na rynek pracy,
   · aktywizujące i przygotowujące do wyboru zawodu.
   Biorąc pod uwagę potrzeby uczniów w zakresie orientacji zawodowej i wsparcia w procesie wyboru zawodu wszystkie realizowane poprzez ww. centra działania skierowane bezpośrednio do młodzieży wydają się być niewystarczające. Wskazać można u młodzieży potrzebę stałego kontaktu z doradcą zawodowym zwłaszcza, że problem wyboru zawodu jest procesem. Powraca on stale wraz z rozwijającym się rynkiem pracy oraz zmieniającym się systemem szkolnictwa.
   Doradcy zawodowi Powiatowych Urzędów Pracy dysponują bogatymi zbiorami informacji zawodowej zarówno w formie pisanej jak i audiowizualnej. Zasoby informacyjne zawierają charakterystyki zawodów obejmujące: zadania i czynności, wymagania zawodu i przeciwwskazania do jego wykonywania, informacje o drogach dojścia do zawodu, możliwościach podnoszenia kwalifikacji i szansach zatrudnienia.
   Należy zwrócić szczególną uwagę na ofertę Centrów Informacji i Planowania Kariery Zawodowej, które świadczą usługi doradcze ukierunkowane na rozwiązywanie różnorodnych problemów zawodowych, a także udzielają specjalistycznej pomocy wykorzystując przy tym najnowsze metody i techniki oraz multimedialne zbiory informacji zawodowej. Ponadto Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej podejmują szereg inicjatyw związanych z działalnością wydawniczą, badawczą, szkoleniową oraz prowadzą współpracę z licznymi instytucjami i organizacjami mającą na celu poszerzanie wiedzy o rynku pracy oraz upowszechnianie usług poradnictwa zawodowego zwłaszcza wśród młodzieży.
   Działania proponowane przez Powiatowe Urzędy Pracy w zakresie poradnictwa i informacji zawodowej są bardzo atrakcyjne zwłaszcza dla młodych ludzi stojących przed wyborem zawodu, kierunku kształcenia, szkoły. Dlatego też mając na uwadze obecną sytuację poradnictwa zawodowego w resorcie edukacji, który nie jest w stanie sprostać zapotrzebowaniu na te usługi wśród młodzieży szkolnej, urzędy pracy wychodzą z inicjatywą współpracy zarówno do Centrum Orientacji i Poradnictwa Zawodowego, szkół, jak i innych instytucji oświatowych. Współpraca ta polega zarówno na przekazywaniu informacji na temat rynku pracy, jak też bezpośredniej pracy doradców zawodowych urzędów pracy z młodzieżą szkolną.
   4. Podsumowanie
   W warunkach gospodarki rynkowej i szybkich zmian zachodzących na rynku pracy istnieje coraz większa potrzeba posiadania szczegółowych informacji o pracy, wymaganiach kwalifikacyjnych na danym stanowisku pracy, o formach i możliwościach kształcenia w systemie szkolnym i poza szkolnym oraz o możliwościach przekwalifikowania. Informacja związana z pracą wykorzystywana jest w procesie podejmowania decyzji zawodowych przez młodzież szkolną, co w późniejszym etapie zdecydowanie ułatwia pozyskiwanie satysfakcjonującego zatrudnienia.
   To rosnące zapotrzebowanie, szczególnie wśród młodych, na usługi doradcze w zakresie informacji zawodowej, planowania kariery zawodowej spowodowało konieczność nadania priorytetowego znaczenia usługom wspierającym rozwój sfery zawodowej człowieka - poradnictwu zawodowemu.
   Literatura:
   1. Preferencje pracodawców przy zatrudnianiu absolwentów a oczekiwania absolwentów wobec pierwszej pracy. Wyniki badań. (2000), Wojewódzki Urząd Pracy, Gdańsk
   2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15. stycznia 2001 r.
   3. Foldery Informacyjne Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku, sierpień 2001 r.
   4. Katarzyna Rewers: Model zintegrowanego poradnictwa zawodowego, Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku, Gdańsk 2001
   5. Narodowa strategia wzrostu zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich w latach 2000-2006, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2000 r.
   6. Model zintegrowanego poradnictwa zawodowego. Nowe problemy i zadania, pod red. E. Drogosz-Zabłocka, W. Trzeciak, Warszawa 2001
   7. Zadania Powiatowych Urzędów Pracy, strona www
   
    www.euroguidance.pl/download.php?plik=ABC_Poradnictwa.pdf

http://www.rynekpracy.pl/raporty_1.php/wpis.18

---