BEZROBOCIE
Rynek pracy - jest to miejsce spotkania popytu na pracę w postaci ofert zatrudnienia, z podażą pracy ze strony chętnych do jej podjęcia w różnych formach.
Popyt reprezentowany jest przez pracodawców, a podaż przez poszukujących pracy.
Rodzaje rynków pracy:
Lokalny,
Regionalny,
Krajowy,
Zagraniczny.
Rynek lokalny (z punktu widzenia popytu na pracę) - zgłoszonego przez pracodawców mających swą siedzibę w danej miejscowości.
Rynek dzieli się na segmenty wg zawodów i poziomów kwalifikacyjnych.
Są dwa źródła informacji o bezrobociu:
Rejestracja osób bezrobotnych w urzędach pracy.
Badanie aktywności ekonomicznej ludności (BAJL) prowadzony przez GUS [co kwartał].
Główne obszary problemowe na rynku pracy:
Bezrobocie ludzi młodych i niedopasowanie poziomu kwalifikacji do potrzeb rynku pracy.
Długotrwałe bezrobocie - bezrobotni bez pracy powyżej 12 miesięcy.
Pogłębiające się zróżnicowanie przestrzenne lokalnych rynków pracy.
Bezrobotny - osoba nie zatrudniona i nie wykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym lub połowicznym wymiarze czasu pracy. [definicja z ustawy o Promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, 20 kwietnia 2004].
Osoba nie ucząca się, z wyjątkiem szkół wieczorowych i zaocznych,
Zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania urzędzie pracy, która ukończyła 18 lat, do 60k/65m [jest w wieku produkcyjnym],
Nie nabyła prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, nie jest właścicielem gospodarstwa rolnego powyżej 2 ha (właściciel/posiadacz),
Nie pracuje na rachunek własny,
Nie pobiera świadczeń społecznych z innych powodów,
Bezrobocie - brak równowagi na rynku pracy między podażą siły roboczej czyli zasobami ludzkimi, a popytem na nią czyli chłonnością zatrudnieniową gospodarki.
Stopa bezrobocia - stosunek liczby zarejestrowanych bezrobotnych do liczby cywilnej ludności aktywnej zawodowo, wyrażony w procentach.
Bezrobocie frakcyjne - związane z niedoskonałym funkcjonowaniem rynku pracy,
Bezrobocie strukturalne - związane ze strukturalnymi rozbieżnościami podaży i popytu na pracę, wiąże się z brakiem mobilności z punktu widzenia takich wymiarów jak przestrzeń, kwalifikacje, zawód, wiek, rasa.
Współczynnik aktywności zawodowej - relacja pomiędzy zasobami siły roboczej, do ogólnej liczby ludności w wieku produkcyjnym.
Mikroekonomiczne skutki bezrobocia - alkoholizm, narkomania,
Makroekonomiczne skutki bezrobocia - straty państwa, utrata przez państwo wpływów z podatków,
Rodzaje bezrobocia:
Strukturalne - niedostosowanie kwalifikacji do wymogów rynku pracy z powodu np. zmiany technologii,
Frakcyjne - przejściowe zwane naturalnym,
Ukryte - tzw. nadzatrudnienie, np. w rolnictwie.
Rejestrowane - ujęte w rejestrach urzędów pracy,
Sezonowe - związane z sezonowością prac,
Zawinione lub niezawinione.
Rodzaje bezrobocia inne:
Młodzieży,
Absolwentów,
Miast,
Obszarów wiejskich,
Kobiet / mężczyzn,
Wg. określonych zawodów
Rodzaje bezrobocia wg czasu:
Krótkotrwałe (do 3 miesięcy),
Średniotrwałe (ok. 4-6 miesięcy),
Długookresowe (ok. 7-12 miesięcy),
Długotrwałe lub chroniczne (powyżej 12 miesięcy).
Negatywne skutki bezrobocia:
Ekonomiczne,
Psychologiczne,
Społeczne,
Polityczne.