FAKULTET 27.02.2007rk: MYKOBAKTERIOZY.
… niegruźlicze (atypowe) - MOTT - Mycobacterium Other Than Tuberculosis.
Prątki fotochromogenne M. kansasi M. siniae |
Prątki skotochromogenne
|
|
Prątki szybko rosnące
|
Bardzo rozpowszechnione w przyrodzie
Mniej zjadliwe niż M. tuberculosis
Wykazują oporność na leki p/prątkowe
Ludzie zakażają się ze środowiska naturalnego
Mogą kolonizować drogi oddechowe, przewód pokarmowy, układ moczowo - płciowy
Chorobę wywołują u osób predysponowanych
Nie wiadomo, czy istnieje okres utajenia
Powstają gruźliczopodobne ziarniniaki
Chorobowość - kilkaset przypadków rocznie
Najczęstsze patogeny:
M. acvium complex
M. kansasii
Źródło zakażenia - gleba, woda, aerozole wodne, Kurz
Zakażenie nie przenosi się z człowieka na człowieka, ani od zwierząt na człowieka.
Drogi zakażenia:
Inhalacyjna
pokarmowa
Poprzez uszkodzoną skórę
Choroba może być ograniczona do narządu lub tkanki, albo uogólniona.
I. M. płucna - najczęstsza
Osoby starsze z przewlekłymi chorobami płuc
Dzieci z mukowiscydozą
Czynniki predysponujące - przebyta lub współistniejąca ch. płuc, immunosupresja, AIDS
Przebieg kliniczny - …
Najczęstsze patogeny:
M. acvium complex
M. kansasii
Mikroaspiracje płucne
Immunosupresja
AIDS
Inne zaburzenia odporności
I. klasyczny
Zmiany włóknisto - jamiste w szczytach płuc
Jamy cienkościenne, niewielki naciek miąższowy
Jamy stopniowo powiększają się w czasie 1 - 2 lat
U palących papierosy, alkoholików
40 - 50r.ż
Częściej występuje u mężczyzn
II. guzkowy
Zmiany śródmiąższowe (płat środkowy, języczek)
Towarzyszą rozstrzenia oskrzeli
Powolny przebieg
Częściej u niepalących
Częściej u kobiet
Objawy:
Spadek tolerancji wysiłku
Wzrost temperatury ciała
Nocne poty
Spadek masy ciała
Krwioplucie
II. M. pozapłucna
1. zapalenie węzłów chłonnych
Dzieci w wieku 1 - 5 lat
Bardzo rzadko u dorosłych bez zaburzeń odporności
Patogeny:
M. avium complex
M. Kanasasii
M. scrofulaceum
M. malmoensae
Wrota zakażenia - jama ustna, migdałki
Lokalizacja - węzły chłonne:
Podżuchwowe
Szyjne
Przeduszne
Pachowe
Pachwinowe rzadko
Przebieg kliniczny:
Początek podstępny, powolny przebieg
Tbc (-) / słabo (+)
Rtg prawidłowy
Przeważnie 1 stronnie
Zmiany zwykle ulegają samoograniczeniu
Objawy ogólne - o niewielkim nasileniu
Możliwy przebieg gwałtowny, z przetokami
Diagnostyka:
..
histopatologia węzła chłonnego - ziarnina gruźlicza
/+/ posiewy tkanki węzła ≥ 50% przypadków
UWAGA - przy BAC - ryzyko powstania przetoki
2. zmiany skórne i w tkance podskórnej
M. Fortuitum, abscessus, marium,
Prątki szybkorosnące
W miejscu ran:
Urazowych, kutych, zabrudzonych
Zakażenia ran pooperacyjnych
Cewników - dożylnych, dootrzewnowych
Surowiczy wyciek z rany
Zmiana dobrze zlokalizowana
Nie ma objawów ogólnych
M. Mariom = ziarniniaki basenowe
Ziarniniakowe zmiany w:
Pochewkach ścięgien
Stawach, kościach
Powstają po urazach i działaniach medycznych
3. M. uogólnione
U zakażonych HIV:
U chorych z poziomem kom. CD4 < 50/mm3
Bywa poprzedzona kolonizacją błony śluzowej układu oddechowego, pokarmowego
We wrodzonych i nabytych zaburzeniach odporności
Patogeny - jak wyżej
Objawy:
temperatura
nocne poty
Spadek masy ciała
Bóle brzucha
Biegunki
Złe samopoczucie
Powiększenie śledziony, ww chłonnych jamy brzusznej i zaotrzewnowych
Guzki podskórne, ulegające martwicy
Leukopenia, pancytopenia
Zmiany w RTG klatki piersiowej - zacienienia miąższowe, płyn w jamie opłucnowej, zmiany śródmiąższowe
UWAGA - możliwość kolonizacji - samo wyhodowanie prątków z wydzieliny oskrzelowej nie może być podstawą do rozpoznania
Rutynowe posiewy stolca i plwociny nie są polecane
Kryteria rozpoznania:
Konieczne wykluczenie zanieczyszczenia
Kryteria kliniczne:
Objawy kliniczne
Wykluczenie innych niż MOTT przyczyn podobnych objawów klinicznych
Kryteria radiologiczne:
Nowe zmiany utrzymujące się ≥ 2 miesiące
Progresja starych zmian
Kryteria bakteriologiczne:
Z plwociny lub popłuczyn
3 /+/ hodowle rozmaz /-/
2 /+/ hodowle /+/ bakterioskopia
1 /+/ hodowla z BW, ale wzrost ≥ /++/
/+/ posiew z bioptatów tkanki, szpiku, krwi, inne
/+/ badanie histopatologiczne + ≥ 1 /+/ hodowla
Leczenie:
Nie ma korelacji między lekoopornością …
Czas leczenia 18 - 24 miesiące
Dobór leków zależy od gatunku MOTT
Resekcja chirurgiczna - w zmianach zlokalizowanych po wstępnej farmakoterapii
INH
RMP - 600mg/d
EMB - 25mg/kg/d 2 miesiące, potem 15mg/kg/d
Przy nietolerancji 1 leku w zamian KLAR 2 x 500mg
Czas leczenia: 18 miesięcy i minimum 12 miesięcy od /+/ hodowli
Rekomendowany schemat ≥ 3 leki
Czas leczenia; 18 - 24 miesiące
HIV:
Azytromycyna 1200mg/ 1 x w tyg