I. Podstawowe regulacje prawne EU dotyczące turystyki.

Źródłami prawa europejskiego są wszelkie akty i regulacje prawne. System prawny EU opiera się na czterech źródłach:

1. Traktaty założycielskie trzech wspólnot ( aneksy, protokoły, późniejsze traktaty), to jest prawo pierwotne

2. Instytucje wspólnotowe, które tworzą normy prawne, to prawo wtórne

3. Postanowienia umów międzynarodowych zawieranych z krajami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi.

4. Umowy zawierane pomiędzy państwami członkowskimi.

Akty prawne funkcjonują wg. zasad:

1. Zasada jednakowego traktowania

2. Zasada subsydiarności

3. Zasada prymatu prawa europejskiego nad prawami krajów członkowskich

Akty te dzielimy wg. ich rodzaju:

1. Wiążące dla wszystkich krajów członkowskich

2. Wiążące tylko dla określonych adresatów

3. Mniemające charakteru wiążącego

Do aktów wiążących należą: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje.

Do aktów niewiążących zalicza się zalecenia i opinie.

Rozporządzenie- akty, które obowiązują wszystkich; dotyczą określonych problemów; w każdym kraju członkowskim takie rozporządzenie musi być wprowadzone bezpośrednio do porządku prawnego tego kraju.

Dyrektywa- obowiązkowa, ogólna, także musi być wprowadzona do prawa krajowego; nie zawiera norm prawnych tylko opisuje środki, które trzeba zastosować w rozwiązaniu problemu.

Decyzja- obowiązuje automatycznie na terenie państwa członkowskiego; nie ma działania ogólnego, ale opisuje konkretne podmioty i sprawy; może dotyczyć osób prawnych i fizycznych.

Zalecenie- akt prawny wydawany przez np.: Radę UE i Komisję E, zaleca jak najlepsze wskazania do rozwiązania danego problemu.

Opinia- Rada Europejska, Komisja Europejska, odzwierciedlają opinie tych organów w konkretnej sprawie, zawierają postulaty w stosunku do adresata.

Akty prawne bezpośrednio dotyczące turystyki.

Oddziałują bezpośrednio o pośrednio na turystykę.

Podział prawa eu na:

- Regulacje całkowicie obejmujące turystykę

- Regulacje obejmujące wiele dziedzin w tym także turystykę.

1. Regulacje wprowadzające ochronę konkurencji oraz zakaz karteli

2. Tworzenie wspólnego rynku turystycznego

Dyrektywa 68/367- swoboda świadczenie usług turystycznych i działalności gospodarczych prowadzonych na własny rachunek w sektorze usług dla ludności.

68/368- szczegółowe postanowienia dotyczące środków tymczasowych w odniesieniu do restauracji, hoteli itd.

75/368- środki przejściowe ułatwiające skuteczne korzystanie z prawa do swobody podejmowania działalności pilotów wycieczek, tłumaczy, przewodników.

82/470- środki umożliwiające efektywne korzystanie z możliwości swobody prowadzenia działalności tj.: transport, biura podróży.

Celem tych wszystkich dyrektyw jest:

1. Zniesienie ograniczeń w swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej, związanej z turystyką

2. Swobodne świadczenie usług w hotelarstwie i gastronomii, pilotażu wycieczek, przewodnictwie i w organizacji pośrednictwa.

Inne zasady:

1. Cudzoziemcy z państw członkowskich muszą mieć prawnie zagwarantowane przystąpienie do organizacji zawodowych, na takich samych warunkach jak obywatele tego kraju.

2. Jeżeli warunkiem jest przedstawienie dokumenty o poprawnym prowadzeniu działalności gospodarczej np.: w Polsce, to w kraju ue wystarczy złożenie przysięgi, zaświadczenie z sądu

3. Organy wydające takie zaświadczenia będą mogły przekazywać je innym krajom

4. Jeżeli w danym państwie warunkiem prowadzenia działalności jest wydolność finansowa, to państwa ma obowiązek uznać zaświadczenia wydawane przez banki

5. Zasada wymogu kwalifikacji

Wnioski:

1. Dyrektywy nie obligują państw członkowskich do ujednolicenia zasad działalności gospodarczej.

2. Państwa członkowskie mają swobodę kształtowania warunków dostępu do prowadzenia działalności gospodarczej

3. Dokonują jedynie harmonizacji zasad dokumentowania spełniania warunków w przypadku ich wprowadzania przez poszczególne państwa

Grupa z Szengen o swobodnym poruszaniu się turystów (zniesienie granic).

II. Polityka regionalna.

Polityka regionalna to jeden z podstawowych kierunków działalności UE.

Wzrost poziomy życia i potencjału gospodarczego w skali określonej jednostki terytorialnej.

Składa się na to siedem komponentów: cele

1. Potencjał gospodarczy

2. Struktura gospodarcza

3. Środowisko przyrodnicze

4. Zagospodarowanie infrastruktury

5. Ład przestrzenny

6. Poziom życia mieszkańców

7. Zagospodarowanie przestrzenne

Organizacje: Europejski Fundusz Socjalny, Europejski Fundusz Wyposażenia i Gwarancji dla Rolnictwa. W ramach UE 70% terytorium zajmuje i 10% ludności pracuje na wsi.

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego.

Miejsce turystyki w rozwoju regionalnym- dwa punkty widzenia:

1. Z aktywnej roli turystyki w ramach polityki regionalnej

2. Z pasywnej strony

Pierwszy mówi o turystyce jako o jednym z czynników rozwoju regionalnego.

Na poziomie drugim widzimy postęp w ogólnym rozwoju regionalnym.

Formy i kierunki działania- Komisja Europejska zaproponowała:

1. Promowanie turystyki wewnętrznej w ramach UE

2. Większy dopływ środków finansowych do sektora turystycznego

3. Promowanie inwestycji turystycznych dla regionów będących w niekorzystnych warunkach

4. Poprawienie rozmieszczenia geografii turystycznej.

2 części składowe rozwoju regionalnego: procesy żywiołowe opierające się na regularnych właściwościach rynku; oddziaływanie podmiotów publicznych na procesy sfery realnej

UE uruchomiła regionalną politykę strukturalną odnośnie finansów.

Polityka Strukturalna 1957 ukierunkowana jest na zmniejszanie zacofania słabych regionów, wspieranie harmonijnego rozwoju życia społecznego

Polityka regionalna prowadzona jest na szczeblach interregionalnym( komisji europejskiej i krajowej) i regionalnym

Szczebel interreionalny to: europejski (komisja); krajowy (rządy państw członkowskich)

W ramach polityki regionalnej UE dążyła do: harmonijnego rozwoju poszczególnych krajów;

OGRANICZENIE ROZWOJU REGIONU: niekorzystne warunki naturalne; położenie; braki w infrastrukturze; niski stopień wykształcenia zawodowego ludności.

INSTRUMENTY POLIT REGIONALNEJ w UE: grupa administracyjna i prawo miejscowe (prawo miejscowe); grupa promocyjno informacyjna(informacje z regionu wypływające na zewnątrz); grupa ekonomiczna( środki finansowe i inwestycje)

Polityka regionalna UE prowadzona jest za pomocą funduszy strukturalnych:

EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO utworzono w 1975 dysponuje 45% środków przeznaczonych na wsparcie strukturalne, co daje ok. 25 mld EURO. Finansuje on zakres w dziedzinie postępu i badań technologii, społeczeństwa informacyjnego, rozwój turystyki i inwestycji w dziedzinie kultury w tym ochrony dziedzictwa przyrodniczego, równouprawnienie w dziedzinie zatrudnienia, transnarodowe, transgraniczne regionalne współprace.

EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY 1957 dysponuje 65mld EURO, co stanowi 60% wspiera aktywną politykę na rynku pracy, równość szans dostępu do rynku pracy, organizuje szkolenia zawodowe, promocja wykwalifikowanych kadr, innowacyjność, rozwijanie przedsiębiorczości, działania związane z udziałem kobiet na rynku pracy.

EUROPEJSKI FUNDUSZ WYPOSAŻENIA I GWARANCJI DLAL ROLNICTWA działalność na obszarach wiejskich, ale działalność pozarolnicza, wspiera formy aktywizacji regionu w działalności pozarolniczej.

Główne cele polityki regionalnej UE: 2000 - 2006 3cele: cel regionalny oparty na rozwoju i dostosowaniu strukturalnym w regionach słabo rozwiniętych( w UE ustala listę KE) PKB/1 mieszkańca był przez ostatnie 3 lata niższy niż 75% średniej unijnej ( 136mldEURO); cel ekonomiczny i społeczny transformacja obszarów wymagających głębokiej restrukturyzacji (miał on obejmować 4 obszary przemysłowe, wiejskie, miejskie uzależnione od rybołówstwa) 22.5mld EURO; cel wspierania pozytywnych dostosowań społeczno-ekonomicznych w zakresie edukacji i rynku pracy ( zwalczanie bezrobocia, ułatwianie startu zawodowego, tworzenie systemów edukacji i szkolenia realizowanego na poziomie krajowym) 24mld EURO.

Zdecydowana większość w/w funduszy Strukturalnych przeznaczonych jest nie dla całej UE, ale dla krajów, które występują o te fundusze (92% przeznacza na Fundusze Krajowe)

PROGRAMY BEZPOŚREDNIO REALIZOWANE PRZEZ UE: Interreg (zakłada on wspieranie obiektów obszarów wiejskich na lata 2000-2006 - 10mld EURO, współprace transgraniczne);Lider(zakłada rozwój obszarów wiejskich)

Postęp rozwoju regionalnego, system edukacyjny, infrastruktura mają bardzo duże znaczenia dla rozwoju tur, ale jest to tur pasywna.

Miejsce turystyki w rozwoju regionalnym:

- jeden z czynników rozwoju regionalnego

- rozwój regionalny ma istotne znaczenie dla turystyki

- turystyka jest traktowana jako efektywny sposób na aktywizacje obszarów zaniedbanych.

Tur zajmuje dość szczególnie miejsce ma ona najwyższy stopień promocji. Jest on traktowana jako najlepszy sposób rozwoju regionów zaniedbanych gospodarczo, wykorzystały te kraje: Grecja, Portugalia, Płd. Hiszpania, Płd. Włochy, Irlandia. Pieniądze na rozwój masowej tur regionalnej otrzymały Riwiera Olimpijska, Sycylia, Karablia, Wybrzeże Portugalii, Andaluzja.

Turystyka rozwija się najbardziej przyjaźnie za środowiskiem. Restrukturyzacja regionów zagrożonych upadkiem przemysłu i wykorzystaniem ich dla tur to Zagłębie Rury (Niemcy, Walia (WB).

NOWE DZIAŁANIA KE DOT REGIONÓW: promowanie tur wewn UE; większy dopływ sektora tur; promowanie inwestycji tur dla regionów będących w niekorzystnych warunkach; poprawienie rozmieszczenia geograficznego tur.

Tur jako jeden z czynników rozwoju regionalnego. Postęp rozwoju regionalnego (patrzenie pasywne)ma wpływ na tur.

PKT WIDZENIA UE NA ROZWÓJ TUR: w krajach zach przeważa czynnik aktywności (czynnik rozwoju i promocji kraju przez tur - 15 krajów); w krajach wsch (10 państw przeważa model pasywny, samorządy nie znają swojego kraju, jego potrzeb i możliwości i nie wykorzystują możliwości wynikających z funduszy strukturalnych.

KE zaproponowała państwom członkowskim działania dot regionów. KE stwierdza, że małe wykorzystanie środków pieniężnych UE wpływa na lokalne produkty tur( lokalne prod tur wystąpienie wysp Arlandzkich pod hasłem przysmaki kuchni, fabryka noży w Romanowie - 1mln EURO przeznaczona aby przystosować ja do zwiedzania, budowa atlantyckiego parku we Francji, renowacja i zagospodarowanie Cytadeli we Francji.

PASYWNA TUR rozwój usł tur (aktywizacja regionu) dot formy tur przez rozwój dróg i trans.

Usuwanie barier hamujących rozwój tur: wolna konkurencja i rosnąca swoboda praktyk ekspansyjnych; usuwanie różnych barier

OECD - organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju należą rozwinięte kraje i UE PL od 1996. Zadaniem jest promowanie handlu międzynarodowego jego liberalizacją i rozwój gospodarczy krajów członkowskich. Początki OECD od lat 70. 1961 Kodeksy Liberalizacyjne OECD i powstał Komitet Turystyki OECD. W 1985 ujednolicone uregulowania w dokumentach - „Decyzje - zalecenie OECD w zakresie międzynarodowej polityki turystycznej”, „Lista środków postrzeganych jako przeszkody w rozwoju turystyki międzynarodowej” Miały one ogromny wpływ na liberalizację rynku tur we wszystkich krajach OECD i spoza. Skupia około 120 krajów.

UTRUDNEINIA PROCESU LIBERALIZACJI: środki odnoszące się do międzynarodowego ruchu podróży(restrykcyjna polityka cenowa, ograniczania dewizowe, formalności administracyjne, sytuacja paszportowa, wizowa.

Umowa o readmisji - umowa między 2 państwami o deportacje( zezwolenie na pobyt- długość pobytu, zezwolenie VAT, limitowana ilość artykułów, swoboda poruszania się prywatnymi śr transportu)

ŚRODKI HAMUJĄCE RZOWÓJ PRZEDSIĘBIORSTW: rosnąca liczba pośredników, dopuszczanie na zasadzie wzajemności, większe dawanie uprawnień przedsiębiorcom krajowym niż zagranicznym, udział w reklamie komercyjnej, opłaty lotniskowe, dostępność lotnisk.

Środki ograniczające podróż odnośnie obywateli: restrykcyjna polityka cen, ograniczenia dewizowe, formalności administracyjne, polityka wizowa i paszportowa, zezwolenia na pobyt, zwolnienie z VAT, swoboda poruszania się prywatnymi środkami transportu, uznawanie prawa jazdy

Odnośnie przedsiębiorstw: podejmowanie bezpośrednich inicjatyw inwestycyjnych, rosnącą liczba pośredników, dopuszczanie na zasadzie wzajemności, większe dawanie uprawnień przedsiębiorstwom krajowym.

Lotniczy: opłaty lotniskowe, dostęp do lotnisk

Żegluga: wchodzenie na rynek polski żeglugi innych krajów.

III. Jak należy rozumieć politykę turystyczną UE?

Na politykę turystyczną w UE składa się polityka: rolna, regionalna, konsumencka, zagraniczna, ochrony środowiska.

Dwoistość polityki turystycznej, bo jest kreowana na poziomie UE oraz poza instytucjami UE, czyli na poziomie polityki krajowej. Poziom UE ma nie za duży zakres działania. To kierowanie bezpośrednio (Europejski Rok Turystyki, trzy letni plan rozwoju turystyki, Filoksenia) do sektora turystyki i drugie działania mające charakter pośredniego (programy realizowane w ramach innych sektorów) oddziaływania na sektor turystyki.

Podstawowe kierunki rozwoju turystyki UE- komunikat wydany w 2002. Jego zadaniem było zapoczątkowanie dyskusji na temat przyszłości polityki turystycznej w UE. Na początku lat 90 nie było żadnych działań i ustaleń dotyczących turystyki. ustaleń zapisach traktatowych nie było zapisów na ten temat. Kraje dominujące (potentaci turystyki) Francja, Włochy, Hiszpania, Niemcy, Anglia blokowały decyzje dotyczące turystyki. W 2002 nastąpiło rozszerzenie UE i doszło nowych 10 państw. Wtedy KE zdecydowała o dyskusji. Materiał do dyskusji obejmował cztery opcje:

1. UE nie będzie prowadziła żadnej polityki turystycznej

2. UE będzie prowadziła jednolitą politykę turystyczną (instytucje unijne przejmą odpowiedzialność, kraje będą tylko ją realizowały)

3. Pozostawienie polityki turystycznej w UE mniej więcej w obecnym poziomie

4. Pozostawienie polityki turystycznej w obecnym kształcie + wzmocnienie niektórych działań UE

POLITYKA TURYSTYCZNA jest to działalność polegająca na poszukiwaniu optymalnego wykorzystania, zaspokojenia turystycznych potrzeb społeczeństwa, racjonalnym wykorzystaniu zasobów pracy i kapitału w sferze gospodarki turystycznej z poszanowaniem środowiska przyrodniczego na kształtowaniu optymalnego z punktu widzenia funkcji turystycznych rozmiarów i struktury ruchu turystycznego na zastosowanie praw ekonomicznych w sferze gospodarki turystycznej oraz na koordynowaniu rozwoju turystyki z uwzględnieniem jej funkcji i różnorodnych związków z innymi sferami życia kraju.

Przez polit tur rozumiemy świadome popieranie i kształtowanie turystyki przez różnego rodzaju organizacje i instytucje wpływające swoją działalnością na wszystko to, co jest ważne dla turystyki.

Polit tur państwa odnosi się do wszystkich podmiotów działających na rzecz tur w 25 państwach UE i sa to:

- podmioty prywatne,

- podmioty państwowe - instytucje i organizacje międzynarodowe ( WTO przy ONZ, Komitet ds. Turystyki UE, OECD)' org. wewnątrz krajowe ( ustawodawcze i wykonawcze)

- organy pozarządowe - Narodowe Organizacje Turystyczne ( istotne w realizacji polit tur państw w UE)

Organy te jako podmioty narodowej polit tur określają główne cel, strategie, instrumenty polit tur w obrębie swojej funkcji, np.: wojewodowie i wojewódzkie sejmiki samorządowe, krajowe izby gospodarcze, krajowe izby turystyczne itp.

---