Funkcja poetycka - zwracająca uwagę na sposób kształtowania, brzmienia wypowiedzi komunikatu. Przykładem są wszelkiego rodzaju dzieła literackie posługujące się specyficznym językiem po to, aby odbiorcę zainteresować treścią i olśnić językiem, kreacją świata przedstawianego.
fikcja literacka - właściwość świata przedstawionego w utworze literackim, która polega na tym, że jest on wytworem wyobraźni autora (nie ma pokrycia w rzeczywistości). Fikcja jest zawsze elementem utworu literackiego, niezależnie czy jest to dzieło realistyczne, czy fantastyczne (nawet w powieści historycznej, obok faktów, prawdy historycznej, pojawiają się zdarzenia i postacie fikcyjne), w odróżnieniu od publicystyki, rozpraw, artykułów, których treść zawsze odwołuje się do rzeczywistości.
język poetycki - zespół norm językowych charakterystycznych dla literatury pięknej, szczególnie dla poezji. Dominuje w nim funkcja estetyczna, czyli upiększanie wypowiedzi za pomocą figur retorycznych, zabiegów kompozycyjnych itp.
Funkcja ekspresywna - treścią komunikatu jest także stan emocjonalny nadawcy, jego wrażenia wobec opowiadanej historii czy odbiorcy. Przykład: „Nie mogłem na to patrzeć, pięści zaciskały się same” lub „Witaj, jak się cieszę, że cię widzę!”.
Funkcja impresywna - podczas trwania komunikacji nadawca w jakiś sposób wpływa na odbiorcę. Przykład: „Ale gorąco. Czy mógłbyś otworzyć okno?”.
Funkcja estetyczna (poetycka)- zwracająca uwagę na sposób kształtowania, brzmienia wypowiedzi komunikatu. Przykładem są wszelkiego rodzaju dzieła literackie posługujące się specyficznym językiem po to, aby odbiorcę zainteresować treścią i olśnić językiem, kreacją świata przedstawianego.
Funkcja poznawcza - zdolność do powiadamiania o zjawiskach rzeczywistości pozajęzykowej. Dominuje w wypowiedziach naukowych, charakterystyczna dla stylu naukowego. W literaturze zwłaszcza w epice.
funkcje dzieła literackiego - stosunki, jakie nawiązują się między dziełem literackim a jego odbiorcą, czyli wpływ utworu na czytelnika. Najczęściej wymieniane funkcje to: estetyczna (poetycka), poznawcza oraz wychowawcza (dydaktyczna). Zobacz: literatura dydaktyczna, literatura parenetyczna, literatura piękna.