Reumatologia W1 7.10.2008

W usprawnianiu indywidualnym bierze się pod uwagę:

• Aktywność procesu zapalnego

• Badanie ukł ruchu i ocenę siły mm

• Stopień uszkodzenia stawów

Specyfika rehabilitacji reumatologicznej (elementy charakterystyczne)

• Postępujący charakter choroby

• Wieloogniskowość zmian

• Ból

• Słabość struktur składających się na narząd ruchu

• Trudności adaptacyjne wynikające z kalectwa i nowych warunków życia

Warunki skutecznej rehabilitacji

• Akceptacja własnego kalectwa wiąże się z akceptacją potrzeb adekwatnych do potrzeb chorego

• Podst działaniem jest nauczenie życia chorego z choroba

• Odtworzenie równowagi między aspiracjami życiowymi a możliwościami ich realizacji jest warunkiem skutecznej rehabilitacji

Reumatyzm (z gr reuma - płynący strumień, arthros - staw)

Charakterystyka chorób reumatycznych

Obejmuje układy:

• Ruchu

• Tk łączną

• Krwiotwórczy

• Zakaźne

• Endokrynologiczne

• Nowotwory złośliwe

Podział wg WHO (klasyfikacja)

• Bóle okolicy krzyżowo-lędźwiowej

• Tk miękkich i okołostawowych

• Choroba zwyrodnieniowa stawów i związane z nią zespoły chorobowe

• Zapalne choroby stawów

Kryteria RZS

1. sztywność poranna trwająca przez co najmniej 1 h przez okres nie krótszy niż 6 tyg

2. obrzęk 3 lub więcej stawów śródręczno-paliczkowych albo międzypaliczkowych bliższych przez min 6 tyg

3. symetryczny obrzęk stawów

4. typowe zmiany RTG w rękach z nadrzerkami lub jednoznaczny zanik kostny

5. guzki reumatoidalne

6. czynnik reumatoidalny

Choroby reumatoidalne mogą występować na skutek:

• zmian zapalnych o określonej etiologii

• zman zapalnych i zaburzeń ukł immunologicznego

• przeciążeń statyczno-dynamicznego ukł ruchu

• nieprawidłowy kształt kości i stawów o typie wrodzonym lub nabytym

• zmany w obrębie tk miękkich (torebki, kaletki, scięgna, pochewki ścięgniste, więzadła)

Program rehabilitacji zmienia się po każdym rzucie choroby.

Lokalizacja zmian - wiele odc narządu ruchu

Nasze działanie musi być pokierowane i sterowaniem kompensacją wew (terapia ułorzeniowa) i zew (ortezy)

W RZS ograniczamy kompensację wew gdyż prowadzi to do szybszego uszkodzenia

W chorobach reumatycznych ból stale towarzyszy chorym co prowadzi do ↓ ich aktywności

Metody w leczeniu usprawniającym:

• stopniowe obciązanie bolesnych stawów

• rozsądnego współzawodnictwa i przykładu w zajęciach zespołowych

Zmiany w ukł ruchu prowadzą do:

• uszkodzenia chrząstki stawowej aż do całkowitego jej zniszczenia oraz często do uszkodzenia nasad kostnych

• uszkodzenie cz. miękkich - przykurcze więzadeł, torebek

• zerwanie więzadeł i ch ścięgien

• zaników mm pierwotnych i wtórnych

Głównym ruchem jest poślizg, 15-20% to toczenie w miarę postępu choroby poślizg ↓ a ↑ toczenia

Skala:

1. ruchy czynne z oporem be bólu, opór submax, zniszczenia tylko na obwodzie

2. ruchy czynne wolne we wszystkich płaszczyznach fizjologiczne

3. dociążenie przy ruchach czynnych, objaw koła zębatego (ból, blokowanie - erozja), zakres ruchu biernego ↑ od czynnego

4. pomimo odciążenia nie prawidłowy zakres, nie wszystkie płaszczyzny

Ogólne zasady leczenia usprawniającego (cel):

• przyspieszenie procesu naprawy zmian zwyrodnieniowych czynnika patologicznego

• zapobieganie szkodliwym dla funkcji skutkom tworzenia się blizny

• zapobieganie wtórnym zmianom ograniczającym zakres ruchu, siłę mm i sterowanie

• zapobieganie wadliwym stereotypom kompensacji i wyrobienie prawidłowych kompensacji w przypadkach trwałych zmian

Zjawisko błędnego koła

Ból

Przeciążenie Napięcie mm

Działanie - odciążenie, przeciw bólowe, rozluźniające

Odciążanie

• wew (kompenzacja)

• zew (kule)

Leczenie nie powinno przekraczać 6 tyg 2-3 x w roku

Metody leczenia: głównie kineza dodatkowo fizyko, i farmakoterapia

Deformacje pierwotne i wtórne

Terapia ułożeniowa - wyprostna ćw izometryczne co 3 h

Leczenie celowane

---