Model kompetencji doradcy zawodowego
www.doradca-zawodowy.pl
Truizmem jest już określanie profesji doradcy zawodowego jako trudnej, odpowiedzialnej i wymagającej wielu zdolności. Pojęcie doradztwa zawodowego funkcjonuje w literaturze i praktyce razem z bliźniaczym jakby poradnictwem zawodowym a oba pojęcia są często używane zamiennie. Trzeba jednak wskazać na różnice, które istnieją pomiędzy tymi pojęciami. Tkwią one w dostrzeganiu problemu przez radzącego się lub przez doradcę.
W poradnictwie problem powstaje w świadomości radzącego się a doradzający
i radzący się są partnerami o równym poziomie zaangażowania w proces poradnictwa.
W doradztwie problem leży w świadomości doradzającego. Radzący
się jest raczej bierny, aktywność leży po stronie doradcy. Szczególnie uwypuklona zostaje czynność przekazywania, wpływu osobistego, a nawet nakłaniania. Doradca zawodowy to osoba, która zajmuje się orientacją
i poradnictwem zawodowym, pomaga w wyborze zawodu. Doradców ogólnie można podzielić na dwie kategorie:
doradców nieprofesjonalnych
doradców profesjonalnych.
Doradcy nieprofesjonalni funkcjonują na podstawie więzi nieformalnych,
a udzielane przez nich porady są spontaniczne i nie zawsze celowe. Opierają się głównie na własnym doświadczeniu i „zdrowym rozsądku”.
Doradcy profesjonalni swoją działalność opierają na więzach formalnych oraz celowo zorganizowanych sytuacjach. W procesie porady opierają się na specjalistycznej, uporządkowanej wiedzy, doświadczeniu życiowym, narzędziach pomiaru itp. Do tej grupy można zaliczyć doradców zawodu, pracy, „linii życia”, prawnych, biznesowych, finansowych, pedagogicznych itp.
Dla jednych i drugich doradców jak i dla potencjalnych klientów szukających wsparcia niezwykle cenna może okazać się lektura cyklu artykułów ma temat modelu kompetencji doradcy zawodowego Centrum Metodycznego ECORYS Polska. Autorem cyklu jest Sylwia Pakulniewicz-Błońska - konsultant Centrum.
Cykl powyższy autorka otwiera opracowaniem, które daje wyobrażenie
o kompetencyjnym modelu profesjonalnego doradcy zawodowego za równo
co do celu jego tworzenia w centrum jak i metod jego konstruowania. Uzyskujemy również cenną wiedzę na temat struktury kompetencji jakimi współczesny, sprawny doradca zawodowy powinien się legitymować.
Z punktu widzenia tej struktury, twórcy modelu zaproponowali wyodrębnienie 3 kategorii kompetencji;
kategoria to budowanie relacji doradczej, tworzenie, utrzymywanie
i wzmacnianie więzi obejmująca kompetencje niezbędne do tego,
by funkcjonować w relacjach z innymi ludźmi i umiejętnie się z nimi porozumiewać. W tej kategorii twórcy modelu umieścili jako niezbędne kompetencje: budowanie zaufania, komunikowanie się z innymi, umiejętne budowanie grupy, skuteczność interpersonalną.
kategoria to udzielanie profesjonalnego wsparcia z takimi koniecznymi kompetencjami jak: identyfikowanie potrzeb i potencjału klientów, motywowanie innych wspieranie innych w rozwoju, zarządzanie zmianą.
kategoria kompetencji została określona przez twórców modelu jako rozwój osobisty i profesjonalizacja świadczonych usług. Aby zrealizować to zadanie niezbędne jest: przestrzeganie zasad etyki zawodowej doradcy, właściwe zarządzanie własna karierą, modelowanie siebie, innowacyjność
i poszukiwanie twórczych rozwiązań, wzbogacanie warsztatu doradcy
oraz integracja wewnętrzna.
Zdaniem autorki artykułu, promowany przez ECORYS Polska model kompetencji jest tak zbudowany, że zarówno poszczególne kategorie kompetencji, jak i kompetencje wewnątrz kategorii są ze sobą powiązane, przenikają się i uzupełniają. Jednocześnie tylko opanowanie wszystkich kompetencji daje możliwość świadczenia usług doradczych na najwyższym poziomie. W tym rozumieniu model jest implikacją do tworzenia strategii stałego rozwoju doradców zawodowych.
Przedstawione w artykule S. Pakulniewicz-Błońskiej informacje na temat niezbędnych każdemu doradcy zawodowemu kompetencji, jeśli chce
on oczywiście mieć szanse dojścia do profesjonalizmu, przedstawione zalety modelu, sprawiają, że osoby zainteresowane tą tematyką na pewno chętnie sięgną po kolejne opracowania z tego cyklu, w których dokonano szczegółowego omówienia elementów modelu i warunków do osiągnięcia wspomnianego sukcesu.
Można bez cienia przesady powiedzieć, że przedmiotowy artykuł
to doskonała promocja. Promocja samego modelu i jego autorów. Promocja doradztwa zawodowego i jego wagi dla współczesnego człowieka ciągle wymagającego i poszukującego różnego rodzaju wsparcia. Promocja jako pilotaż, jako zapowiedź kolejnych, ciekawych zresztą tekstów dotyczących tego zagadnienia. Poza tym autorka potrafiła w sposób syntetyczny, zwięzły
i z wykorzystaniem środków technicznych obrazujących strukturę modelu, streścić jego istotę tak, że nawet bez studiowania kolejnych jej publikacji, odbiorca ma dostatecznie pełny obraz istoty zagadnienia kompetencji zawodowych doradcy. Moim zdaniem także taki cel autorce przyświecał i także ten cel osiągnęła.
Literatura:
Pakulniewicz-Błonska S., Rozwój doradcy zawodowego. Model kompetencji doradcy zawodowego Centrum Metodycznego ECORYS Polska - część 1.
Grabowski J., Pośrednictwo pracy i doradztwo zawodowe w Unii Europejskiej, zbiór skryptów, Warszawa 2006, s. 55-57.
Podoska-Filipowicz E., Doradztwo zawodowe w nowym wymiarze edukacji zawodowej i ustawicznej, w: R. Gerlach, Nowy wymiar edukacji zawodowej
i ustawicznej, Bydgoszcz 1996, s. 426.
Podoska-Filipowicz E., Podstawy zawodoznawstwa, orientacji i poradnictwa zawodowego, Bydgoszcz 1996, s. 69.