22.02.2012
Kultura - w ujęciu antropologicznym- z łaciny „colere”-hodować, uprawiać - 1. istotą jest miejsce człowieka, człowiek to twórca kultury, nie ma kultury bez człowieka. Przekształcanie stanu natury w stan inny, bardziej pożądany, bardziej użyteczny. 2. Pochodzi od słowa „cultus” - praktyka o nabożnej czci oddawanej bogu.
Pierwszym Autorem, który użył pojęcia kultura bliskiemu dzisiejszemu ujęciu był Cyceron (protoplasta kultury duchowej). Na gruncie europejskim było zamiennie stosowane pojęciem cywilizacja. W wieku XIX na gruncie polskim był Lelewel. Ujecie enumeratywne (po przez wymienienie wartości, które charakteryzują wartość kultury - sztuka, religia, zwyczaje, nauka, praca fizyczna i umysłowa, moralność, organizacja społeczna). Podobny pogląd głosi Samuel Pufendorf stojący na stanowisku, że kulturą jest ogół wynalazków, sztuk i urządzeń uprawianych przez człowieka obejmujących zwłaszcza instytucje polityczne i zasady sprawiedliwości, regulujące ludzkie działania w myśl wskazań rozumu.
Kultura jest wszystko to co ma pozytywne związki stoi w opozycji do teorii Bronisława Malinowskiego czy Herder („Każdy człowiek żyjący na Ziemi jest ciągiem kulturowym”)
Kultura to twór człowieka.
Istotą kultury jest to, że tworzy się poprzez relacje między ludźmi, jest spuścizną człowieka z pokolenia na pokolenie, rozwija się i jest wzbogacana w procesie tradycji; wynika ze współdziałania ludzi; zbiorowy wytwór nie indywidualny dlatego też możemy powiedzieć, że krystalizuje się w podrębie określonych klas, warstw. Niezwykle ważne jest wychowanie w kulturze czyli obecność w dorobku kulturowym. Kształtowanie „bycia” wśród innych. Każdy człowiek jest ważny w procesie kształtowania kultury.
Def. Edwarda Taylora (Primitiv coulture) - Kultura lub cywilizacja to złożona całość obejmująca wiedzę, wierzenia, sztukę, prawo, moralność , obyczaje oraz inne zdolności człowieka nabyte przez niego jako członka społeczeństwa. Wszystko co nas otacza jest kulturą!
Dziedziny i kategorie kultury (wynikają z działania człowieka):
kontakty z innymi ludźmi (kultura społeczna)
wytwory materialne (kultura materialna) oraz zjawiska naturalne
kultura duchowa (symboliczna), symbole, które powstają w świadomości ludzi ale posiada zewnętrzny wyraz - nie jest to kultura symbol czyli np. krzyż . Istotą kultury symbolicznej jest to co tworzymy w świadomości. Posiada trzy podsystemy:
a) nauka - ciekawość poznania człowieka
b) religia - element, który integruje społeczeństwo
c) sztuka - każdy ma prawo do interpretacji, sztuka jest samo zwrotna absorbuje uwagę twórcy jak i odbiorcy; jest wielowymiarowa; realizowana bezinteresownie ale również z komercyjnych potrzeb ( Jackson Pollock number 5) → dobrze bądź źle zrobione; dotyka nie dotyka (Daniel Herst, David Charny)
Dlaczego kultura symboliczna jest tak istotna? To rdzeń dla kanonu wartości. Występuje on w obrębie tradycji, myśli naukowej i sztuki.
Kanon wartości to zespół konkretnych elementów kultury symbolicznej, przekazów (legendy, ideologii, opisy postaci historycznej, dziel literackich i dzieł artystycznych)