HEMOSTAZA
czynniki:
1.kontaktu - aktywują sie po zetknięciu ze ściana naczynia - kininogen, kalikreina, 11,12
2. z rodziny protrombiny zalezne od wit.K - 2,7,9,10
3. wrażliwe na trombine - 1,5,8,13 (I, V, VIII, XIII)
1. Antytrombina III -
2.heparynowy kofaktor czynnika II
3.białko C - aktywowane przez kompleks trombine/trombomodulina gdzie nie uszkodzony sródbłonek
białko S - kofaktor białka C - swobodnie lub z układem dopełniacza
4.TFPI - inhibitor krzepnięcia układu zewnatrzpochodnego gl. czyn 7,10
Plazmina
jej gł. inhibitor to alfa2-antyplazmina
działa na fibrynogen i fibrynę
wczesne produkty degradacji - fragm. X, Y
pożne pord.degradacji - fragment D,E
jak działa na fibrynogen ?
odszczepia z c-konca : najpierw fragm.X , a tego X fragm, Y
potem fragm.E i 2 fragmenty D -- monomery
jak działa na fibrynę?
powst. D-dimery - tylko w przyp. degradacji fibryny !!!
jak sa D-dimery to proces fibrynolizy musiał byc poprzedzony krzepnięciem
jak np. jest operacja na płuco, nadnercza, macica, prostata, tzrustka to wypuszczamy duzo tPA do krwi ?????????????????? - wtedy tylko fobrynogen jest rozkładany, nie ma D-dimerów
DIC - sa D-dimery + frag. X, Y, D, E
do badania koagulacyjnego == krew : cytrynian = 1 : 9
CP = czas protrombinowy = 12-18 s (12-16 s)
wskaźnik protrombinowy = czas kontrolny / CP osoby badanej = N/B * 100%
norma = 80-120 %
współczynnik protrombinowy = B/N * 100%
norma = 0,8-1,2
INR = (B/N ) ISI
norma 0,9-1,3
monitorowanie leczenia antykoagulantami - kontrola co miesiąc INR
↑ CP == wsklaźnik ↓ niz 80%
współczynnik ↑niz 1,2
↑ INR
czas trombinowy - bada zdolnośc fibrynogenu ...
|
aPTT czas kefalinowo-kaolinowy |
PT czas protrombinowy |
TT czas trombinowy |
BT czas krwawienia |
PLT |
małopłytkowość |
N |
N |
N |
↑ |
↓ |
trombocytopatie |
N |
N |
N |
↑ |
N |
skazy naczyniowe |
N |
N |
N |
↑ |
N |
hemofilia A, B ,C |
↑ |
N |
N |
N |
N |
ch.von Willebranda |
↑/N |
N |
N |
↑ |
N |
niedobór cz.7 |
N |
↑ |
N |
N |
N |
niedobór cz.2,5,10 |
↑ |
↑ |
N |
N |
N |
hipo/dysfibrynogenemie |
↑ |
↑ |
↑ |
N |
N |
ch.watroby |
↑ |
↑↑ |
N/↑ |
|
|
awitaminoza K |
↑ |
↑↑ |
|
N |
N |
doustne koagulanty |
↑ |
↑↑ |
N |
N |
N |
heparyna |
↑ |
↑/N |
↑↑ |
N |
N |
DIC |
↑ |
↑ |
↑ |
↑ |
↓ |
chorobe watroby - duze uszkodzenie miąższu - nie ma syntezy fibrynogenu
czas protrombinowy - mało wrażliwy na heparynę
czas trombinowy - bradzo wrazliwy na heparynę
aPTT - najlepszy do monitorowania lecznia heparyną, bo nie zależy az tak od wielkości dawki (inaczej niz te 2 powyzsze)
Diagnostyka hemofilii:
ozn. aktywności cz,=yn.
ozn.stezenia - immunochemiczne metody (drogie)
oznaczanie aktywności koagulacyjnej =miesza sie osocze substratowe bez czynnika który chcemy oznaczyc + osocze badane osoby chorej = jak w badaneym brakuje tego czynnika to wolniej krzepnie , wydłuza sie aPTT
czynnik von Willebranda
ozn. aktywności - w war.lab. - ten cz. jest kofaktorem agregacji płytek krwi pod wpływem rystocetyny - antybiotyk
jak uposledzona agregacja po dodaniu rystocetyny to brak lub uposledzona czynnosc vWF
zon.fibrynogenu - 1,8-4,5 (2-4) g/l
spadek :
ch.watroby
DIC
leczenia streptokinazą
dyfibrynogenemie
hipofibrynogenemie
podwyższony - białko ostrej fazy
neo
ostatnie miesiące ciązy
sklonność do zakrzepicy
po operacjach
Diagnostykla skaz krwotocznych :
koagulopatie - osoczowe
trombocytopatie, trombocytopenie
wazopatie
objawy:
koagulopatie = krwawienia pourazowe wyst. pożniej , i sa trudne do opanowania, zahamowania
wazo- i trombopatie = krwawienia od razu po urazie i łatwiejsze do zatamowania
DIC = niedokrwistosć hemolityczna = powst.schistiocyty=fragmentocyty
ozn. :
PLT
fibrynogen
FDP - najlepiej D-dimery (różnicowanie)
aPTT
|
ostry DIC |
pierwotna hiperfibrynoliza |
podstawowe: |
|
|
fibrynogen |
↓ |
↓ |
PLT |
↓ |
N |
aPTT |
↑ |
↑ |
PT |
↑ |
↑ |
TT |
↑ |
↑ |
FDP |
↑↑↑ |
↑ |
D-dimery |
↑↑↑ |
N |
uzupełniające: |
|
|
monomery fibryny |
↑ |
N |
czyn 5 |
↓ |
↓ |
czyn. 8 |
↓↓ |
↓ |
AT III |
↓ |
N |
plazminogen |
↓ |
↓ |
FPA,FPB |
↑ |
-- |
schistiocyty |
+ |
-- |
przewlekły DIC - w przebiegu :
neo
ch.watroby
białaczki
przy zużywaniu czyn.krzep. istnieje ich nadprodukcja i moze byc kompensacja w przewlekłym DIC
ale sa D-dimery
Małopłytkowość = trombocytopenia
↓wytwarzanie :
niedokrw. aplastyczna
aplazja megakariocytowa
nacieczenie szpiku
białaczki
leki
↑niszczenie :
przeciwciała p-wpłytkowe :
immunologiczna samoistna plamica
poprzetoczeniowa małoplytkowosc
polekowa autoimmunologiczna niedokrwistość hemolityczna
hipersplenizm
DIC
polekowe nieimmunologiczne
biopsja szpiku - szukac megakariocytów
Nadpłytkowość
pierwotna = nowotw. trombocytoza
samoistna nadplytkowość
zesp. mieloproliferacyjne - przewlekłe białaczki szpikowe, czerwienica prawdziwa
PLT = 1 mln / l
wtórne :
PLT = 500 000 / l
ostre i przewlekłe zapalenia
ch.neo
po usunięciu sledziony
zabiegi
po przebyciu niedokrwistości hemolitycznej
po lekach
powysiłkowa
Trombofilia - nabyta lub wrodzona skłonność do zakrzepicy
nabyta - przez: hiperfibrynogenemie
nadplytkowosc
wrodzona - niedobór inhibitorów krzepnięcia :
AT III
białko S
białko C
i to oznaczamy
Monitorowanie leczenia heparyną - aPTT
onaczamy aPTT - podejamy i.v. !!! heparyne - ozn. po podaniu = aPTT powinien byc 2-3 x dłuzszy
heparyna moze powodowac agregacje plytek i obnizac PLT = maloplytkowosc , dlatego wtedy ozn. met.mikroscopowa - widac agregaty
Doustne antykoagulanty - INR, aPTT
wskazania |
aPTT bad/norma |
INR |
PT % |
profilaktyka pooperacyjna zakrzepica żył głębokich |
1 |
2-2,5 |
> 35 |
zawał zakrzepica zator płucny |
1 |
2-3 |
25-35 |
wszczepianie zastawek nawracające zakrzepy i zatory |
1,5-2 |
3-4,5 |
20-25 |
oznaczanie wykonanie |
3,5,7 dzien leczenia pierwszy miesiąć - 1x w tyg 4 misiąc - 2x w tyg kolejne m-ce , lata - 1x w m-cu |