CHOROBY PSZCZÓŁ
Nosema pszczół choroba sporowcowa, jest chorobą pasożytniczą pszczół dorosłych, często występującą w pasiekach na terenie kraju. Powoduje znaczne straty ekonomiczne. Nosema uniemożliwia pszczołom wykorzystywanie wczesnych wiosennych pożytków. Choroba wywołana przez pierwotniaka Nosema apis. Cały cykl rozwojowy pasożyta odbywa się w komórkach nabłonka jelita środkowego pszczoły, upośledzając procesy trawienia i wchłaniania. Kał chorych pszczół zawiera dużo niestrawionego cukru i z tego powodu jest chętnie zjadany przez inne pszczoły, które w ten sposób ulegają zakażeniu. Rozpoznanie nosemy musi opierać się na badaniach laboratoryjnych. Bada się martwe pszczoły. Leczenie polega na podawaniu preparatów zawierających antybiotyk fumagillinę np. Fumagillin DCH.
Ul należy oczyścić potem opalić i odkazić kwasem octowym lodowatym.
Choroba pełzakowa wywoływana przez pełzaka pszczelego. Skutkiem inwazji pełzaka jest upośledzenie funkcji wydalniczych pszczoły. Objawy podobne jak w nosemie czyli biegunka. Rozpoznanie laboratoryjne. Leczenie podobne jak przy nosemie.
Choroba roztoczowa jest to choroba pasożytnicza pszczół dorosłych wywołana przez drobny roztocz Chore pszczoły charakteryzują się utratą zdolności do lotu i ustawieniem wywichniętych skrzydeł. Rozpoznanie badaniem laboratoryjnym. Leczenie preparatem Folbex V w postaci pasków do spalania w ulu.
Warroza jest to choroba pasożytnicza zarówno pszczół dorosłych , jak i czerwiu.
Soprawcą choroby jest roztocz Varroa jacobsoni. Leczenie farmakologiczne w postaci środków kontaktowych, systemicznych i kontaktowych.
Apiwarol są to tabletki dymne zawierające amitraz. Na jeden ul używa się jedną tabletkę Apiwarolu AS. Zabieg odymiania przeprowadza się wieczorem, po ustaniu lotów pszczół. Ul należy zamknąć i podpalić tabletkę. Folbex paski też do odymiania.
Środki systemiczne najpierw dostają się do przewodu pokarmowego pszczoły, a następnie przenikają do hemolimfy i razem z nią pobierane są przez samice roztocza.
Środki kontaktowe w postaci pasków wykonanych z folii PCV. Pasek zawiera określoną porcję środka warrobójczego który roznoszony jest w środowisku ulowym.
Polskie preparaty to: Apifos, Apisan.
Zgnilec złośliwy (amerykański) jest to groźna zaraźliwa choroba czerwiu powodująca duże straty w pasiekach. Sprawcą choroby jest laseczka orzęsiona. Głównym źródłem zakażenia są obumarłe, rozkładające się larwy znajdujące się w komórkach plastra. W ulu przenosi się za pośrednictwem pszczół karmicielek Między rodzinami choroba szerzy się drogą rabunku. Proces chorobowy u zakażonej larwy przebiega w formie posocznicy. Ciało martwej larwy najpierw żółknie, wiotczeje, potem zamienia się w żółtobrązową bezkształtną masę. Przy dużej ilości zamarłego czerwiu po otwarciu ula wyczuwa się charakterystyczny zapach gotującego kleju stolarskiego.
Rozpoznanie choroby stawia się po przeprowadzeniu dokładnego przeglądu i na podstawie badań laboratoryjnych. Do badań pobiera się wycinki plastra zawierające chorobowo zmieniony czerw. Leczenie polega na przesiedleniu pszczól do innego ula. Pszczołom podaje się leki sulfonamidowe lub antybiotyki. Ule należy zdezynfekować lub wypalić.
Kiślica jest to choroba zaraźliwa czerwiu, wywołana przez bakterie. Zakażenie występuje drogą pokarmową wraz z pokarmem podawanym przez pszczoły karmicielki. Rozpoznanie badaniami laboratoryjnymi. Leczenie polega na podawaniu syropu z antybiotykami.
Grzybica otorbielakowa wywołana przez grzyb otorbielak pszczeli. Grzybica otorbielakowa objawia się obecnością zamarłych larw leżących w otwartych już komórkach plastra. Rozpoznanie laboratoryjne. Leczenie polega na usunięciu plastrów zawierających chorobowo zmieniony czerw i podaniu Nystatyny (antybiotyk przeciw grzybiczy)
Choroby wirusowe czerwiu i pszczół
Choroba woreczkowa czerwiu sprawcą jest wirus SBV chorobotwórczy wyłącznie dla starszych larw. Leczenie nie znane. Objawem jest wypełnienie larw płynem w postaci woreczka. Do wirusowych chorób pszczół należą: paraliż chroniczny pszczół. Ostry paraliż pszczół.
Zatrucia pszczół
Choroba majowa spowodowana nadmier4nym spożyciem pyłku kwiatowego.
Zatrucie spadzią choroba występuje w pasiekach korzystających przez dłuższy czas z pożytku spadziowego, chociaż spadź jest naturalnym pokarmem pszczół, z którego produkują miód. Chore pszczoły tracą owłosienie, stają się ciemne, polyskliwe, obserwuje się wystrzępienie skrzydeł. Leczenie polega na zapewnieniu innego pożytku.
Zatrucia środkami ochrony roślin pestycydy które dzielą się na kilka grup, z których dla praktyki pszczelarskiej największe znaczenie mają zoocydy i herbicydy. Objawy zatrucia to ginięcie pszczół w drodze do ula.
Choroby jedwabnika morwowego
1.wirusowe
2.bakteryjne-posocznice wywołane przez Proteus, Pseudomonas
3.grzybicze
4, pasożytnicze
Choroby wirusowe u gąsienic jedwabnika morwowego wywołują wirusy wytwarzające kryształopodobne wtręty w jądrach lub cytoplazmie zakażonych komórek. Zwalczanie polega na usuwaniu chorych i martwych gąsienic.
Biała muskarydyna sprawcą jest grzyb patogenny dla gąsienic. Objawem jest zaprzestanie żerowania i śmierć. Rozpoznanie laboratoryjne.
Choroba pierwotniacza pebryna którą wywołuje pierwotniak Nosema bombyci. Do zakażenia gąsienic dochodzi drogą pokarmową. Chorujące gąsienice tracą apetyt, stają się mało ruchliwe a w okolicy tchawek pojawiają się ciemne plamy. Rozpoznanie badaniem mikroskopowym. Zwalczanie polega na przestrzeganiu zasad higieny.