Leki inotropowe + i leki przeciwwstrząsowe.
Leki inotropowo + to leki które poprawiają prace serca poprzez bezpośredni wpływ na m. sercowy. Mają swój punkt uchwytu w sercu ( dział. bezp. na serce). Działanie inotropowo + jest to działanie na skurcz m. sercowego w wyniku czego zwiększa się rzut serca ( czyli ilość krwi wyrzucanej w czasie jednego skurczu) w konsekwencji poprawia się perfuzja tkanek ( przepływ krwi przez tkanki i narządy). Do leków inotropowo + zaliczamy 3 grupy:
Glikozydy nasercowe - mechanizm tych leków polega na Hamowaniu w sercu enzymu ATP-aza Na+/K+ zależna.
Leki pobudzające receptory B1 adrenergiczne serca - mechanizm tych leków polega na pobudzaniu receptora B1 serca
Inhibitory fosfodiesterazy - mechanizm tych leków polega na hamowaniu enzymu fosforazy ( np. lek Amrinon - stosowany do leczenia w ostrych stanach)
Ad. 1. Glikozydy nasercowe należą doi nich leki:
digoksyna
metylodigoksyna
proscilarydyna
leki te kumulują się w m sercowym. Oprócz działania inotropowo +, wywołują również działanie chronotropowe ( zwalniają akcję serca), również wykazują działanie batmotropowe ( wywołują wzrost pobudliwości serca czyli co jakiś czas pojawia się dodatkowy skurcz), oraz działanie dremotropowe ( zwolnienie przewodnictwa w układzie bodźcowo - przewodzącym) Działanie inotropowo + i chronotropowe uznawane sa za efekt leczniczy i wykorzystywany w leczeniu niewydolności serca. Natomiast działanie dromotropowe i batropowe jest działaniem niepożądanym ( występuje prawie zawsze ).
W wyniku stosowania glikozydów nasercowych poprawia się skurczliwość serca ( lepsze i szybsze opróżnianie komór a przez to rzut serca ). W konsekwencji wzrostu rzutu serca poprawia się ukrwienie tkanek np. płuc . nerek przez co zwiększa się diurezę. Następuje likwidacja zastoju krwi żylnej oraz likwidacja przesięku.
Maja niski wskaźnik terapeutyczny ( przez co należy przestrzegać dawek).
Działania niepożądane :
dotyczy serca : przejawiają się bradykardią , zaburzeniami rytmu np. częstoskurczem komorowym , przedsionkowym i może dojść do migotania i zatrzymania akcji serca
poza sercowe : ze strony przewodu pokarmowego nudności i wymioty a ze strony OUN bóje głowy , senność , osłabienie , nużliwość mięśni oraz kolorowe widzenia.
Postpowanie w zatruciach :
odstawienie glikozydów
w przypadku migotania komór podajemy chloropotas ( z wyj. Hipokalemii)
podajemy leki antyarytmiczne: Fenytcynę , Lidokainę - w zab. Rytmu serca , a w bloku serca podajemy Atropinę.
Leki stosowane we wstrząsie
Wstrząs jest to ostra niewydolność krążenia obwodowego , którego wiodącym objawem jest postępujący spadek ciśnienia krwi , które w konsekwencji prowadzi do niedokrwienia i niedotlenienia tkanek i narządów. Dochodzi do przewagi metabolizmu beztlenowego i dochodzi do kwasicy ( poniżej 7 ph). Jest upośledzona przemiana komórkowa w ustroju.
Bezpośrednimi przyczynami wstrząsu mogą być :
zwiększenie pojemności łożyska naczyniowego ( np. oparzenie )
zmniejszenie objętości krążącej krwi ( krwotok)
niedostateczna siła tłocząca serca ( zawał )
W zależności od przyczyn, która dominuje wyróżnia się różne postacie wstrząsu :
wstrząs kardiogenny - zmniejszenie objętości wyrzutowej serca np. w zawale , zatorze płucnym czy zaburzeniu rytmu
wstrząs pokrwotoczny ( utrata krwi i osocza )
wstrząs anafilaktyczny inaczej wstrząs uczuleniowy w wyniku uwolnienia dużej ilości histaminy i wyzwolenia reakcji imunnologicznej , antygen - przeciwciało.
wstrząs septyczny ( występuję w wyniku zakażenia najczęściej bakteriami gram - które powodują toksyny
wstrząs neurogenny , którego najczęstrzą przyczyną jest uraz rdzenia kręgowego.
Postępowanie farmakologiczne we wstrząsie dotyczy krążenia . Podajemy środki które polepszają perfuzję tkankową .Postępowanie farmakologiczne we wstrząsie polega na :
uzupełnieniu ilości płynów
poprawę czynności serca
wyrównanie kw. Metabolicznej
Płyny krążące - rozróżniamy dwie grupy :
krew i środki pochodne
środki krwiozastępcze
Pełną krew podajemy gdy utrata krwi osiąga 20 %.
Środki krwiozastępcze - zwiększają objętość krwi ale nie mają zdolności przenoszenia tlenu do tkanek. Wyróżniamy dwie grupy środków krwiozastępczych :
krystaloidy ( NaCl 0,9%, glukoza 5%, płyn Ringera )
koloidy ( dekstran , żelatyna hydroksyetylowana skrobia - HES )
Płyn Ringera jest roztworem potasu , chloru wapnia i odpowiada składowi osocza.
Zalety płynu Ringera:
szybka poprawa warunków chemiodynamicznych
rozcieńczenie krwi
wzrasta ciśnienie i ukrwienie tkanek
nie wywołuje zaburzeń elektrolitycznych i nie wywołuje uczuleń
tani i łatwo dostępny
Wady płynu Ringera:
szybko opuszcza łożysko naczyń, jego działanie jest krótki
trzeba podać duż ilość płynu a to stwarza ryzyko przeciążenia płynami
Koloidy to inaczej rozwory koloidowe które uzyskuję się poprzez rozpuszczanie substancji wielocząsteczkowych w wodzie. Koloidy w odróżnieniu od Krystoloidów znacznie dłużej przebywają w łożyskach naczyniowych dlatego podaje się je w zmniejszonych ilościach.
Dekstrany - ułatwiają przepływ kswi przez drobne naczynia ( zwiększają dobór tlenu). Mają właściwości przeciwzakrzepowe. Przed podaniem dekstranu należy pobrać krew do badania ( grupa krwi , poziom glukozy )ponieważ dekstran fałszuje wyniki badania krwi.
Dekstran jest 40 000 - 6% i 10 % lub 70 000 i 110 000 - 7%
Podaje się go 20 ml/kg/24 h czyli ok. 1,5 l na dobę
HES - jest stosowany w roztworze soli fizjologicznej w stężeniu 6%. HES ma także działanie pzakrzepowe i nie fałszuje wyników krwi. Podajemy go nie więcej niż 20 ml na dobe
Roztwór żelatyny - najdłużej przebywająw łożysku naczynia. Wywołują reakcje uczuleniowe , fałszują wyniki krwi. Stosuje się w roztworze soli fizjologicznej 3 - 5 %. Gotowe roztwory to :
oxypoliżelatyna
hemacyl
łącznie z płynami podaje się leki które zwalczają kwasice metaboliczną :
chlorowęglan sodu
octan sodu
LEKI PORAWIAJĄCE PRACE SERCA-inotropowo+ których mech.dział.polega na pobudzeniu receptorów β1 adrenergicznych w sercu. Stosuje się w dawkach, które działają inotropowo+ ale w sposób istotny nie przyśpieszają pracy serca i nie wywołują niemiarowości. Podaje się je po uzupełnieniu łożyska naczyniowego. Zaliczamy tu aminy katecholowe- wpływają one na mięśniówkę gładką naczyń, efekt ten jest różny w zależności od rodzaju aminy. Najbardziej obkurczająco naczynia działa noradrenalina, i ten skurcz może prowadzić do zmniejszenia pracy serca. Adrenalina oprócz działania kurczącego na naczynia krwionośne skóry, błon śluzowych, trzewii →rozkurcza naczynia m.szkieletowych. Natomiast wpływ dopaminy jest uzależniony od tempa infuzji (dawki). Przy małej dawce rozkurcza naczynia mózgowe, przy wyższej działa kurcząco na naczynia krwionośne.
Te różnice rzutują na zastosowanie amin we wstrząsie:
-anafilaktycznym-adrenalina, bo amina rozszerza oskrzela i hamuje uwolnienie histaminy-0,5-1,0g s.c.i.m.,i.v.
-neurogennym-noradrenalina- bo naczynia są rozszerzane, wlew kroplowy 2-12mg/min (1ml=20kropli)
-kardogenny-dopamina i lub dobutamina(syntetyczna amina),ma wpływ na naczynia krwionośne(dobre ukrwienie nerek i serca) Dobutamina ma najsłabsze działanie naczyniowe.
Wszystkie aminy katecholowe są arytmogenne. Zwiększają zapotrzebowanie serca na tlen. A dobutamina najmniej podniosi zapotrzebowanie serca w tlen. 2-15mkrgr/kg/min
Leki przeciw arytmiczne- wpływają na czynność elektryczną serca. Dzielą się na 4 grupy
1 najważniejsza-leki blokujące kanały sodowe:
a) hinidyna i prokainamid (w migotaniu i trzepotaniu przedsionków w arytmiach komorowych i nadkomorowych. Stos. i.v.,peros
b) lidokaina(lignokaina)-,meksyletyna- w arytmiach komorowych. Stos. i.v.
2 β-blokery-(chronią serce przed działaniem amin katecholowych) PROPRANOLOL, OKSPRENOLOL
3 Amiodaron- stosowane w arytmii komorowej i nadkomorowej. Do przerywania niemiarowości i zapobiega ich nawrotom
4 Antagonisty kanału wapniowego-w niemiarowościach nadkomorowych(migotanie przedsionków)IZOPTIN (werapamil) peros,iv
Wszystkie leki antyarytmiczne oprócz amiodaronu działają inotropowo ujemnie (spadek kurczliwości serca) i są potencjalnie arytmogenne.