Bąblowica (Echinokokoza)
Weterynaryjny system nadzoru nad zwierzętami rzeźnymi przewiduje ich badanie poubojowe w kierunku chorób, które mogą być zakaźne dla człowieka. Wśród tych chorób jest także bąblowica - choroba wywołana przez tasiemca, który jest pasożytem psowatych zwierząt mięsożernych a wśród zwierząt gospodarczych ma swoich żywicieli pośrednich.
Zmiany klimatyczne i rosnąca populacja lisów powodują, że tasiemiec bąblowcowy znajduje w przyrodzie dobre warunki do swojego bytowania i rozwoju stwarzając coraz więcej możliwości inwazji człowieka.
Zachorowania u ludzi są następstwem przypadkowego połknięcia jaj tasiemca bąblowcowego wydalanych z kałem psów:
a) przeniesionych na rękach z sierści psa zakażonego bąblowcem
b) przeniesionych z niemytych warzyw i owoców - zwłaszcza leśnych (jagody, maliny, poziomki,jeżyny).
Ale można się tez zakazić jedząc nie poddane dobrej obróbce termicznej mięso chorych zwierząt-zwłaszcza wątrobę.
CHCĄC USTRZEC SIĘ PRZED ZAKAŻENIEM NALEŻY:
przed jedzeniem zawsze MYĆ wszystkie owoce i warzywa
pamiętać o prostych zasadach higieny-MYĆ RĘCE po powrocie z lasu lub ogrodu po kontakcie ze zwierzętami
uczulić dzieci na takie zachowania
nigdy NIE SPOŻYWAĆ mięsa nie badanego przez lekarza weterynarii
systematycznie ODROBACZAĆ psy i koty i nie skarmiać ich surowymi podrobami
DBAĆ o higienę hodowli zwierząt, których mięso jest pokarmem człowieka a która regulują przepisy weterynaryjne.
Czynnik etiologiczny
Przyczyną bąblowicy są larwy tasiemca Echinococcus granulosus. Pęcherze larw osiągają zwykle średnicę do kilku centymetrów. Żywicielem ostatecznym tasiemca jest pies i lis. Żywicielem pośrednim: świnie, przeżuwacze, konie i człowiek.
Występowanie
Pasożyt kosmopolityczny, w Polsce często występujący. Jaja tasiemca są oporne na warunki zewnętrzne i przez wiele miesięcy zachowują zdolność do inwazji.
Patogeneza
Do zakażenia dochodzi drogą doustną. Świnie zarażają się zjadając jaja lub człony tasiemca, wydalane z kałem psów. W przewodzie pokarmowym z jaj uwalniają się onkosfery, które po przebiciu ściany jelita dostają się do naczyń krwionośnych i z krwią roznoszone Są po organizmie. Onkosfery przekształcają się w guzki, z których po kilku miesiącach powstają pęcherze powodujące ucisk tkanek.
W przypadku umiejscowienia się ich w wątrobie następuje zanik miąższu. Upośledzenie czynności wątroby może prowadzić do żółtaczki oraz wodobrzusza.
Objawy kliniczne
Bąblowica przebiega zazwyczaj bezobjawowo. W przypadku znacznego uszkodzenia wątroby mogą występować objawy nieswoiste, jak: żółtaczka, biegunka i wychudzenie. Rzadko inwazja kończy się śmiercią tucznika.
Zmiany anatomopatologiczne
W miąższu narządów, przede wszystkim w powiększonej wątrobie, stwierdza się liczne bąblowce.
Pobieranie i przesyłanie materiału do badań oraz diagnostyka laboratoryjna
Bąblowica zauważa się najczęściej w trakcie badania poubojowego. W przypadku podejmowania badania laboratoryjnego do analizy przesłać należy zmieniona chorobowo wątrobę.
Profilaktyka ogólna
Polega na regularnym odrobaczaniu psów, które są rezerwuarem bąblowca. Pasze przeznaczoną dla świń należy zabezpieczyc przed psami. Z ich karmy wykluczyć należy odpadki poubojowe, które mogą zawierać larwy tasiemca E. granulosus.
Terapia. Zwierząt dotkniętych bąblowicą nie leczy się.