Drodzy Rodzice!
Ilekroć słyszę na holu naszego przedszkola utarte pytania: „Co dzisiaj jadłeś na obiad?”, „Byłeś grzeczny?”, czy „Z kim się dzisiaj bawiłeś?”, to żal mi serce ściska, że nie słychać zapytania „Co dziś narysowałeś?”, „Gdzie jest twoja praca - pokaż mi ją?”. Fakt. Poprawne zachowanie w grupie czy zjedzony posiłek są bardzo ważne, ale od dawna wiadomo, że nie samym chlebem człowiek żyje.
Dlatego, w kolejnych 3 częściach artykułu poświęconego twórczości plastycznej dziecka w wieku przedszkolnym, będę Was - Drodzy Rodzice - przekonywać o jej doniosłym znaczeniu.
I tak:
Część I - dzisiejsza- dotyczyć będzie roli twórczości plastycznej w życiu dziecka;
W kolejne poniedziałki będą się ukazywać pozostałe części artykułu, a dotyczyć one będą:
Część II - Charakterystyki twórczości plastycznej dziecka w każdym roku życia od 3 - 7 lat,
Część III - Psychologicznej analizy rysunku dziecka, ze szczególnym uwzględnieniem postaci ludzkiej,
Część IV - Terapeutycznej roli twórczości plastycznej dziecka.
Już dziś serdecznie zachęcam do lektury wszystkich części mojego artykułu. Może to pozwoli Tobie Drogi Czytelniku spojrzeć na skromne wystawki prac naszych przedszkolaków z zupełnie innej, jeszcze lepszej strony. Zapraszam.
Cz. 1
* * *
Nasze przedszkole oferuje dzieciom możliwość działania poprzez różne formy. Te działania mogą mieć charakter odtwórczy lub twórczy. Do działań odtwórczych możemy zaliczyć wszystkie działania matematyczne, przyrodnicze, przy muzyce jak śpiew i taniec, recytację wierszy itd.
Jednak tylko w zakresie działalności plastycznej dziecka rozwija się jego twórczość własną, indywidualną, osobistą.
Chodzi o to, że każda piosenka czy wierszyk jest odtwarzana, jest kopią przekazu nauczycielki czy pani rytmiczki. Zaś wykonywana praca plastyczna „na” lub „bez” tematu jest indywidualnym, niepowtarzalnym, osobistym i twórczym arcydziełem dziecka.
Arcydziełem, które przejawia możliwości artystyczne dziecka w sposób bardzo subiektywny.
Dlatego arcydzieło nie może być negowane, krytykowane. Jeżeli jego zrozumienie jest dla nas za trudne, co jest zupełnie zrozumiałe, bo jakby nie spojrzeć MY DOROŚLI pochodzimy zupełnie z innego wymiaru - może zbyt sztywnego wymiaru - i mamy prawo do wątpliwości... A ponieważ zadaniem wątpiącego jest pytać... Dlatego mamy prawo zapytać młodego artystę - naszego przedszkolaka „A ta niebieska kulka to, co to jest?” I wtedy z pewnością usłyszymy jakąś uzasadnioną odpowiedź. Wysłuchajmy jej uważnie - to ważne!
Może przy okazji podam taki mały zbiór dobrych rad... RODZICU!
Ciesz się z każdej wykonanej pracy plastycznej swojego dziecka.
Rozmawiaj na jej temat - pytaj.
Nie oceniaj w kategoriach: ładna - brzydka czy też dobra - zła, bo każda praca jest ładna i dobra. Sam fakt, że praca jest wykonana już jest wielkim dobrem, a poziom artystyczny to zupełnie odrębny temat.
Zachwycaj się dziełem, ale nie bądź bezkrytyczni. Róbmy to delikatnie.
Podtrzymuj wiarę artysty we własne siły. Mów widzę, że się starałeś.
Daj szansę samodzielnego wykonania pracy plastycznej.
Doceniaj wytwory plastyczne swojego małego artysty np. zorganizuj Domowy Album czy Galerię w dziecięcym pokoju.
Nie zmuszaj np. do rysowania, lecz zachęcaj ze wszystkich sił.
Jeśli dziecko nie znosi kredek, to może polubi farby... daj mu szansę.
Jeśli coś Cię dziwi czy niepokoi w pracach plastycznych dziecka porozmawiaj z nim o tym, bądź z nauczycielem czy lekarzem np. okulistą.
* * *
ROLA TWÓRCZOŚCI DZIECKA JAKO:
Forma zabawy. Bowiem dla samego dziecka szeroko pojęta twórczość plastyczna jest źródłem przyjemności i radości. Jest pociągającą działalnością - blisko spokrewnioną z zabawą. I nawet jeśli początkowo nowy przedszkolak ma opory przed wykonywaniem dzieł różnymi technikami plastycznymi, to z czasem odkryje płynącą z tego radość i zacznie tworzyć. Bo, nie da się ukryć, że w przedszkolu można malować farbami na różne sposoby, rysować węglem czy kredą - a na to mama nie zawsze pozwoli w domu.
Kształtowanie charakteru. Już wcześniej wspomniałam, że wykonywanie prac plastycznych wpływa na rozwijanie i podtrzymywanie wiary we własne siły i możliwości dziecka. Już w 5 czy 6 roku życia dziecko zaczyna porównywać swoje prace z tymi wykonanymi przez rówieśników. Wtedy często słyszę - nie udało mi się! Nie należy dziecka zbyt przekonywać, że jego praca jest wykonana super, jeśli ma ono odmienne zdanie i to pokrywa się z rzeczywistością. Wtedy sprawdzonym wyjściem, które stosuję w swojej pracy, jest zapytać dziecko: chcesz nową kartkę?, chcesz narysować jeszcze raz?. W takich chwilach dzieci bardzo często wykorzystują daną szansę powtórzenia wykonania pracy i ambitnie to czynią - czym również kształtują swój charakter. Dzięki temu stają się: uważne, skoncentrowane, ambitne, staranniejsze, wytrwałe, uparte w dążeniu do celu i wierzą we własne możliwości.
Źródło estetycznej radości. Ukończenie pracy plastycznej, szczególnie tej wymagającej dużego zaangażowania, dostarcza dziecku dumy i satysfakcji. A przez to jest źródłem zadowolenia.
Kształtowanie rozwoju umysłowego. Poprzez działania plastyczne dziecko w przedszkolu kształtuje swoją wyobraźnię, pamięć, poszerza wiedzę o przedmiotach, o przyrodzie, o technice, kształtuje umiejętność spostrzegania nawet najdrobniejszych detali, rozwija umiejętność analizy i syntezy np. rysując postać człowieka wyodrębnia w myśli jego części ciała czy ubrania (analiza). Po czym je scala w jedną postać, kolejno je zaznaczając na kartce (synteza). To przygotowuje dziecko do czytania i rozwija jego matematyczne umiejętności.
Kształtowanie rozwoju ruchowego. Chodzi tu szczególnie o motorykę - ruchy dłoni. Umiejętność prawidłowego chwytu czy nacisku palcami musi być kształtowana już od najmłodszych lat, co też się czyni w naszym przedszkolu dla lepszego przygotowania dzieci do pisania.
Zapraszam do lektury następnych części.
mgr Magdalena Chilińska
pedagog- specjalista nauczania początkowego i wychowania przedszkolnego, socjoterapeuta
nauczycielka w grupie 5-latków