Wapnowanie UZ:
Celem wapnowania jest usunięcie nadmiaru niepożądanej kwasowości wierzchnich warstw gleby. Optymalny dla wzrostu i rozwoju roślinności łąkowej przedział pH gleby w KCL:
- dla gleb mineralnych 5.5-6
- dla gleb organicznych 4.5-5
Wapnowanie należy zastosować przy pH:
- dla gleb mineralnych <4.5
- dla gleb organicznych < 3.5-4.
Zasady racjonalnego wapniowania UZ: dobór optymalnej dawki nawozu zależnej od pH gleby i zawartości próchnicy. Najczęściej kształtuje się ona na poziomie 1-1.5 t CaO/ha. W odstępach, co 6 lat. Częstotliwość stosowania- im lżejsza gleba tym należy częściej wapnować, lecz mniejszymi dawkami. Stosowanie odpowiedniej formy nawozu, ponieważ jest nią węglan wapniowy, a przede wszystkim wapniowo- magnezowy oraz niekiedy siarczan wapniowy. Wybór optymalnego terminu stosowania. Na ogół jest nim okres powegetacyjny- zwłaszcza późną jesienią lub wczesną wiosną. Możliwość połączenia tego zabiegu z renowacją UZ zwłaszcza z wykorzystaniem metody pełnej uprawy. Nawóz wapniowy- wapń wolno przemieszcza się w głąb gleby- 2-4cz na rok. Rodzaj sprzętu używanego do wapnowania.
Nawożenie organiczne- zasady stosowania gnojowicy na UZ: wysokość dawki wg pobierania składników pokarmowych i intensywności użytkowania oraz warunków pogodowych (w latach wilgotnych wyższe dawki). Dla zachowania właściwego składu florystycznego runi roczne dawki odpowiednio rozcieńczonej gnojowicy (5-6%sm) na wysoko wydajne łąki nie powinny przekraczać 100m3/ha. Przy stosowaniu 20-25m3/ha pod każdy odrost. Na pastwiskach poziom nawożenia gnojowicą musi być odpowiednio mniejszy 50-70m3/ha. Wyższe dawki powodują zwykle obniżenie smakowitości, pogarszające wykorzystanie runi przez pasące się zwierzęta. Najlepszym terminem stosowania gnojowicy jest okres wiosenny- przełom marca i kwietnia. Wykorzystanie azotu dochodzi wtedy do 60%, a potasu do 100%. Podczas gdy latem wykorzystanie azotu wynosi 25-40%, a potasu 60-80%. W okresie wegetacji rozlewać gnojowicę bezpośrednio po wypasie lub skoszeniu runi stosując umiarkowane dawki. Bez obawy zabrudzenia roślin można rozlewać gnojowicę przez 10 dni po skoszeniu runi. Nie należy stosować gnojowicy w okresie jesienno- zimowym. Stosować uzupełniające nawożenie mineralne fosforem. Właściwe warunki pogodowe: zimno, pochmurno, wysoka wilgotność względna, małe promieniowanie słoneczne, słaby wiatr lub bezwietrznie. Wprowadzać gnojowicę możliwie jak najniżej gleby w postaci dużych kropel lub do gleby poprzez iniekcję. Dostatecznie duży zbiornik 2-2.5m3/SD/miesiąc. Wystarczająco duże możliwości dawkowania jednorazowo 15-30m3/ha. Idealna dokładność rozlewania w kierunku poprzecznym i wzdłużnym. Beczkowozy dostosowane do rodzaju gleb na UZ: wysokość dawki polewowej. Na gleby mineralne najlepiej z przyrządami nacinającymi darń i wprowadzającymi nawóz do gleby. Na organiczne o mniejszej pojemności i zmniejszonym nacisku jednostkowym na darń wprowadzające nawóz do jej wnętrza. Przed napełnieniem beczkowozu należy wymieszać w nim gnojowicę. Nie gnojowicować UZ położonych na terenach podmokłych.
Sposoby ograniczenia emisji amoniaku podczas stosowania gnojowicy na UZ: iniekcja względna lub płytka przy zamkniętej darni >9.5%. Iniekcja płytka przy otwartej darni >80%. Parowe rozlewanie przy otwartej darni 50-80%. Rozcieńczanie wodą 1:3. Deszczowanie w czasie i po stosowaniu tradycyjnym 25-75%. Zakwaszanie gnojowicy pH <5- 70-95%. Zakwaszanie gnojowicy pH 5-6 - 30-80%.
Zasady stosowania gnojówki na UZ (mocznik+ woda): optymalnym terminem stosowania jest późna jesień, wczesna wiosna i zima- jeżeli gleba nie jest zamarznięta. W okresie wegetacji stosować w odpowiednich warunkach pogodowych: zimno ok. 5C , pochmurno, wysika wilgotność względna. Gnojówka pełna ma zawartość s.m. 2.5-3.5%. Roczne dawki nie powinny przekraczać 100m3/ha. Stosować uzupełniające nawożenie mineralne fosforem. Unikać często stosowania na danej powierzchni UZ z względu na niebezpieczeństwo niekorzystnych zmian w składzie florystycznym.
Znaczenie obornika na UZ- oddziaływanie na ruń:
- nawozowe: dostarcza i wyrównuje dysproporcje składników pokarmowych (makro i mikroelementów). Wpływa na wzrost plonów nie tylko w roku następnym po zastosowaniu lecz następczo w dalszych latach.
- fizyczne: chroni rośliny przed wymarzaniem i suszą. Przedłuża okres wegetacji. Poprawia bilans wilgotności w glebie.
- biologiczne: stabilność składu botanicznego runi. Wzrost udziału roślin motylkowatych drobnonasiennych (koniczyna, konietlica). Zwiększenie masy korzeniowej. Pobudzenie krzewienia się traw, przez co wpływa na zagęszczenie się darni i umożliwia szybsze zamknięcie jej uszkodzeń.
Oddziaływanie obornika na glebę: poprawia fizyczne, chemiczne i biologiczne właściwości gleby. Przyczynia się do aktywacji mikroflory (10-20t/ha) i fauny glebowej- 2t dżdżownic przerabiających 50-60t masy glebowej/ha).
Zasady stosowania obornika na TUZ: najkorzystniejszym terminem na łąki i pastwiska jest listopad bo:
- rośliny są już w stanie spoczynku.
- część azotu w formie amonowej jest absorbowana przez glebę; niska temp. i wilgotna łąka zabezpiecza przed jego ulatnianiu się w powietrzu.
- jesienią i zima do gleby przechodzi ok. 60% potasu, 60% fosforu, 50% azotu.
Dawki obornika 30-40t/ha co 3-4 lata. Dobre efekty daje stosowanie mniejszych dawek na zmianę z nawożeniem mineralnym. Przy stosowaniu dużych dawek- wczesna wiosną zgrabić resztki słomy obornik powinien być przefermentowany i drobny. Nie stosować obornika zbyt wysuszonego.
Pielęgnacja UZ
Znaczenie wałowania UZ: dociskanie warstwy darniowej do podgłębia na glebach organicznych. Wspomaganie darni w regeneracji uszkodzeń po zimie. Wyrównanie powierzchni łąk i pastwisk. Zapobieganie rozprzestrzenianiu się chwastów (grubołodygowych, baldachowatych, sitów i turzyc). Stymulowanie rozwoju traw i roślin motylkowatych. Poprawa właściwości fizycznych gleby.
Zasady wałowania UZ: najlepiej, gdy gleba zawiera 11-12% powietrza, gdy darń ugina się pod naciskiem stopy, a w śladach brak oznak wilgoci. Najlepsze wały gładkie z zaokrąglonymi krawędziami, które można napełnić wodą, także wały łąkowe poprzecznie żebrowane.
Znaczenia włókowania UZ: wyrównanie powierzchni łąk i pastwisk, zwłaszcza rozciągnięcie kretowisk powstałych w darni w okresie jesienno- zimowym. Zapobieganie rozprzestrzenianiu się chwastów. Zapobieganie zanieczyszczeniu zielonki ziemią. Korzystny wpływ na regenerację roślin łąkowych w momencie ruszenia wegetacji. Przyczynianie się na pastwiskach do rozcierania się łojniaków.
Zasady włókowania UZ: wiosną, gdy jest początek obsychania kretowisk. Ostatnim momentem wykonania włókowania jest wysokość runi na 10cm. Stosowanie włóki łąkowej lub włóki z metalowych obręczy, starych opon, odwróconych bron, gałęziak.
Znaczenie bronowania UZ: ułatwia dostęp tlenu i pobudza uszkodzoną darń do życia. Usuwa warstwę „filcu” złożona z suchej roślinności po zimie. Rozkrusza i częściowo usuwa warstwę namułów naniesiona z wodą zalewową. Usuwa zamszenia. Niszczy częściowo starą darń przed wykonaniem podsiewu.
Zasady wykaszania niedojadów na pastwiskach: zabieg ten wystarczy przeprowadzić 1-2 razy w sezonie pastwiskowym. Stosować specjalne kosiarki rotacyjne ścinające pozostawione elementy runi na wysokości 9-10cm i rozrzucające części na powierzchni pastwiska.