Definicja bezrobocia
Bezrobocie to zjawisko polegające na tym, że pewna część ludzi zdolnych do pracy, poszukujących pracy i akceptujących istniejący poziom wynagrodzenia nie znajduje zatrudnienia. Podstawowym miernikiem poziomu bezrobocia jest stopa bezrobocia, czyli ukazywana w procentach relacja pomiędzy liczbą zarejestrowanych osób bezrobotnych a liczbą osób czynnych zawodowo (to jest zdolnych w prawnie określonych warunkach do podjęcia pracy).
Rodzaje bezrobocia:
Bezrobocie frykcyjne
Bezrobocie koniunkturalne lub recesyjne
Bezrobocie strukturalne
Bezrobocie technologiczne bezrobocie sezonowe
Bezrobocie frykcyjne
Jest rezultatem ruchu zatrudnionych na rynku pracy; ludzie zmieniają pracę, zawód, przenoszą się do innej miejscowości i pozostają na krótko na rynku pracy, ludzie zmieniają pracę , zawód, przenoszą się do innej miejscowości i pozostają na krótko na rynku pracy. Bezrobocie frakcyjne występuje w każdej gospodarce, także w warunkach pełnego zatrudnienia. Jest korzystne dla gospodarki, gdyż umożliwia znalezienie pracowników w krótkim okresie czasu. Nie pociąga także dużych kosztów społecznych.
Bezrobocie koniunkturalne lub recesyjne
Pojawi się, gdy następuje spadek popytu, produkcji i aktywności gospodarczej. Znaczna część polskiego bezrobocia, które pojawiło się w okresie transformacji, ma charakter recesyjny.
Bezrobocie strukturalne
Wynika z nieaktywności struktury podaży siły roboczej i popytu na nią na rynku pracy. Może ono wynikać z szybkich zmian strukturalnych zachodzących w gospodarce, za którymi nie nadąża szkolnictwo zawodowe i ogólne. Bezrobocie strukturalne występuje także wówczas, gdy zasoby kapitału są niewystarczające dla zatrudnienia zasobów pracy.
Bezrobocie technologiczne
Wynika z postępu technicznego mechanizacji i automatyzacji procesów wytwórczych, które mają charakter pracooszczędny. Pojawia się ono z dużą siłą wówczas, gdy tempo wzrostu gospodarczego jest niskie, a inwestycje mają charakter modernizacyjny, prowadzący do wzrostu i unowocześnienia produkcji przy spadku zatrudnienia.
Bezrobocie sezonowe
Występuje niemal we wszystkich krajach, jest bowiem efektem wahań aktywności gospodarczej w różnych porach roku, spowodowanych zmianą warunków klimatycznych.
Przyczyny i skutki bezrobocia
Przyczyny bezrobocia
głęboka recesja (spadek ogólnej aktywności gospodarczej),
spadek produkcji,
obniżenie popytu konsumpcyjnego,
zahamowanie procesów inwestycyjnych,
długotrwały wzrost importu substytucyjnego,
zwiększony przyrost zasobów pracy
Skutki bezrobocia
niewykorzystany, nieproduktywny potencjał ludzki
znaczne koszty materialne związane z utrzymaniem bezrobotnych oraz służb zajmujących się ich problemami i obsługą
spadek dochodów rodzin, rozszerzenie się społecznych kręgów ubóstwa
utrata kwalifikacji
Konsekwencje bezrobocia
pogarsza się sytuacja materialna bezrobotnych i ich rodzin,
bezrobotni podlegają procesom frustracji i degradacji społecznej co może być źródłem patologicznych zjawisk społecznych,
straty budżetu państwa wynikłe z wypłacania zasiłków dla bezrobotnych, a także straty jakie ponosi budżet we wpływach podatkowych,
wzrasta przestępczość,
narastają niepokoje w społeczeństwie wywołane frustracjami, beznadziejnością, strajkami,
niski poziom inwestycji.
Narzędzia walki z bezrobociem
Aktywne
pożyczki z Funduszu Pracy
szkolenia zawodowe
prace interwencyjne
roboty publiczne
tworzenie nowych miejsc pracy
Pasywne
zasiłki dla bezrobotnych
zmniejszenie rozmiarów zasobów siły roboczej
zmniejszenie liczby godzin pracy
przedłużenie czasu trwania nauki
zakaz podejmowania pracy przez cudzoziemców
2