Badanie nerwów czaszkowych:
I nerw węchowy
czynność: węch
badanie: poprosić pacjenta o rozpoznanie zapachów różnych substancji zatykając jedną dziurkę
II nerw wzrokowy
czynność: wzrok
badanie: ostrość wzroku, pole widzenia, dno oka
III nerw okoruchowy
IV nerw bloczkowy
VI nerw odwodzący [Nerwy okoruchowe (III, IV, VI)]
Nerwy te bada się razem, ponieważ unerwiają one mięśnie gałki ocznej i stanowią czynnościową całość. W badaniu tym można wykryć nieprawidłowe osadzenie i ruchy gałek ocznych (pacjent wodzi oczami za palcem badającego), oczopląs oraz nieprawidłową reakcje źrenic na światło.
czynność: ruch gałek ocznych, zwężenie źrenicy, akomodacja
badanie: ruch gałek ocznych, ocena źrenic, reakcja źrenic na światło
V nerw trójdzielny (n. czuciowo - ruchowy)
czynność: czucie na twarzy, unerwia mm żwacze,
badanie: bolesność uciskowa, odruch rogówkowy i spojówkowy, czucie na twarzy, napięcie mm żwaczy przy zaciskaniu zębów
VII nerw twarzowy
czynność: włókna ruchowe do mm mimicznych twarzy, włókna smakowe do 2/3 przedniej części języka, włókna wydzielnicze do ślinianek
badanie: marszczenie czoła, zaciskanie oczu, szczerzenie zębów, badanie smaku na 2/3 przednich języka
VIII nerw przedsionkowo- ślimakowy
czynność: słuch i równowaga
badanie: badanie słuchu szeptem, audiogram, próby błędnikowe (np. pięta-kolano)
IX nerw językowo- gardłowy [Nerwy dolne czaszkowe (IX, X)]
W czasie badania zwraca się szczególną uwagę na czynność mowy i połykania, stan napięcia łuków i odruchów podniebiennych oraz odruchów gardłowych ( badanych przy pomocy szpatułki).
X nerw błędny
czynność: włókna ruchowe do mm gardła, podniebienia i krtani, włókna smakowe do 1/3 tylnej języka, włókna czuciowe do gardła, przełyku, krtani i tchawicy, włókna przywspółczulne do oskrzeli, żołądka i jelit
badanie: ocena mowy i połykania, odruch gardłowy, odruch podniebienny
XI nerw dodatkowy
czynność: unerwia ruchowo m mostkowo-obojczykowo-sutkowy i czworoboczny.
badanie: ocena napięcia mm
XII n. podjęzykowy
czynność: unerwia ruchowo mm języka
badanie: -ocena symetrii i ruchomości języka
Badanie układu ruchu
1. oglądanie kończyn: ułożenie kończyn, skóra, stan mięśni, drżenie spoczynkowe i włośniczkowe, ruchy mimowolne.
2. badanie ruchów biernych i napięcia mm (badamy zakres ruchów biernych, napięcie mięśniowe)
3. badanie ruchów czynnych i siły mm (zmniejszenie zakresu ruchu i osłabienie siły, niedowład, całkowity brak ruchów, porażenie), próba mijania - p zamyka oczy i unosi wyprostowane kg i próbuje utrzymać je utrzymać
4. badanie ruchów zborności:
- próba palec - nos
- próba palec - palec
- próba pięta - kolano
- próba Romberga (przejście po linii prostej)
5. badanie odruchów fizjologicznych:
- odruch z m dwugłowego
- odruch z m trójgłowego
- odruchy brzuszne
- odruch kolanowy (siadamy na krzesełku a lekarz uderza młoteczkiem w ścięgno mięśnia quardicep, kolano powinno się wyprostować)
- odruch skokowy (uderza w ścięgno Achillesa występuje zgięcie w stawie kolanowym) -Mayera (k.g) [ przywiedzenie i wyprostowanie kciuka podczas silnego zgięcia w stawie podstawowym 3 lub 4 palca ręki] patologicznych:
- objaw Babińskiego,[ Polega na odruchowym wyprostowaniu palucha z jego zgięciem grzbietowym, w trakcie drażnienia skóry boczno-dolnej powierzchni stopy]
- objaw Oppenhaima (przy drażnieniu piszczeli, paluch wygina się do góry) -Objaw Rossolimo bada się w pozycji leżącej (na plecach). Powstaje on w skutek szybkiego uderzenia w opuszki palców stopy (za pomocą młotka neurologicznego) prowadząc do ich podeszwowego zgięcia i rozczapierzenia.
6. badanie chodu Badanie mowy
Zaburzenia mowy dają się zauważyć w czasie zbierania wywiadu.
1) śledzenie mowy spontanicznej (brak słów, parafazje, agramatyzm, niemożność mówienia),
2) nazywanie pokazywanych przedmiotów,
3) powtarzanie (pojedynczych zgłosek, słów, zdań, ciągów słownych)
4) rozumienie mowy (pokazywanie nazywanych przedmiotów, wykonywanie poleceń, odpowiedzi na pytania)
5) liczenie
6) czytanie
7) pisanie

---