Spiker radiowy

Kod klasyfikacji: 347207

Rozdział klasyfikacji: Rozrywka, rekreacja, turystyka

Klasa klasyfikacji: Radio, telewizja, film

Zadania i czynności

Spiker radiowy zapowiada kolejne punkty programu oraz czyta na antenie powierzone mu teksty (np. wiadomości).

W pracy spikera najistotniejszym zadaniem jest komunikatywne, dobrze słyszalne i bezbłędne przeczytanie wszelkich powierzonych mu tekstów. Spiker powinien odczytywać teksty w sposób wyrazisty i zarazem neutralny. Słuchacz nie może wyczuć w jego głosie żadnego tonu osobistego. Spiker sam nie pisze tekstów i raczej nie wnosi do nich żadnych poprawek. Przed odczytaniem tekstu sprawdza jego konstrukcję gramatyczną i stylistyczną oraz wyjaśnia z autorem lub redaktorem programowym wszelkie wątpliwości. Obowiązkiem spikera jest również bezbłędne odczytanie wszelkich słów w innych językach i terminów specjalistycznych. Spiker powinien starać się poprawnie wypowiadać słowa - zwłaszcza nazwiska, nazwy geograficzne, pojęcia kulturowe (tytuły dzieł literackich), itp. - również w językach odległych od naszej indoeuropejskiej rodziny językowej. Powinien zatem znać aktualne systemy transkrypcji i wokalizacji nazw w rozmaitych większych językach świata. Wszelkie niejasności musi wyjaśniać ze specjalistami (językoznawcami).

Wykonywanie tego zawodu wymaga interesowania się historią cywilizacji i wydarzeniami we współczesnym świecie. Rozległa wiedza i orientacja w aktualnych wydarzeniach chroni spikera przed popełnianiem rażących błędów. Ponieważ spiker musi czasem czytać teksty w obcych językach, jest to zawód dla ludzi o dużych zdolnościach językowych. Zdarzają się sytuacje, w których spiker musi improwizować swoje wypowiedzi - np. w przypadku niespodziewanych trudności technicznych. Spiker musi mieć znakomite wyczucie czasu - tak zaplanować swoje wystąpienie (tempo czytania tekstu), by zajęło dokładnie wyznaczony czas. Zdarza się niekiedy, że już w trakcie odczytywania tekstu na antenie spiker dostaje sygnał aby skrócił lub wydłużył czas swojego wystąpienia. Doświadczony spiker potrafi w chwili otrzymania tekstu wyliczyć, co do sekund różne czasy (tempa) jego odczytywania.

Rola spikera w radiu powoli ulega ograniczeniu i zawód ten ewoluuje w kierunku zawodu prezentera radiowego. Coraz częściej zapowiadanie audycji radiowych łączy się z ich prowadzeniem - włączaniem własnych autorskich komentarzy, rozmów z gośćmi w studiu, rozmów telefonicznych ze słuchaczami, itp. Prezenter radiowy jest to dziennikarz, który opanował umiejętności spikera. Spiker - prezenter radiowy najczęściej występuje w audycjach informacyjnych i muzycznych. Charakterystycznym przykładem są codzienne radiowe bloki informacyjne: spiker - prezenter najpierw odczytuje serwis wiadomości, a potem prowadzi na żywo rozmowy z gośćmi w studio. Przed dobrym spikerem radiowym rysują się duże możliwości znalezienia dodatkowego zatrudnienia w charakterze lektora list dialogowych filmów, czy też lektora różnych programów telewizyjnych.

Środowisko pracy

materialne środowisko pracy

Miejscem pracy spikera jest studio radiowe. Nowoczesne studia radiowe są dość komfortowymi pomieszczeniami, klimatyzowanymi, często także z dostępem dziennego światła.

warunki społeczne

Praca spikera ma charakter zdecydowanie samodzielny. Po otrzymaniu tekstu może wyjaśniać różne jego szczegóły z redaktorem programowym czy autorami. W czasie emisji lub nagrania spiker musi reagować na różne uwagi reżysera lub realizatorów dźwięku.

warunki organizacyjne

Spiker osobiście odpowiada za efekt swojej pracy, która jednak jest uważnie kontrolowana przez redaktorów programowych i realizatorów dźwięku. W zawodzie tym powszechnie występuje praca w systemie zmianowym, w różnych porach dnia i nocy.

Wymagania psychologiczne

Elementarnym warunkiem podjęcia pracy spikera radiowego jest bezbłędna dykcja i przyjemna barwa głosu (fonogeniczny głos). Kandydat do zawodu musi najpierw doskonale wyszkolić swój głos, opanować modulację w różnych skalach, płynność i rytm mowy, wyćwiczyć perfekcyjną dykcję. Spiker ma odczytywać teksty w sposób bezosobowy. W zawodzie tym trzeba wyrobić w sobie wybitną zdolność kontrolowania własnych emocji. Naturalnie spiker musi być wolny od lęku publicznych wystąpień (tremy - wł. traumę „drzeć, bać się”). Wykonywanie zawodu spikera wymaga umiejętności skupiania uwagi i dokładności. Spiker, zanim jeszcze odczyta tekst powinien wychwycić wszelkie błędy. Istotne są więc zdolności językowe, dokonała znajomość własnego języka i dobre wyczucie form literackich. Konieczna jest również znajomość obcych języków i łatwość opanowywania bezbłędnej wymowy słów w różnych językach. Wreszcie spikera powinien charakteryzować dobry refleks, np. gdy niespodziewanie ma odczytać tekst wcześniej mu nieznany, w którym natrafia na błędy. Uprawianie tego zawodu znacznie ułatwia rozległa wiedza z różnych dziedzin, która przede wszystkim strzeże przed rozmaitymi błędami w nazwach, skojarzeniach, itp. To zawód dla ludzi dobrze wykształconych.

Wymagania fizyczne i zdrowotne

Wykonywanie tego zawodu wymaga dużej sprawności organów głosu i słuchu, a także dość dobrego wzroku. Poza tym nie są stawiane inne warunki zdrowotne.

Warunki podjęcia pracy w zawodzie

Spiker radiowy, jak już sygnalizowaliśmy, powinien być człowiekiem dobrze wykształconym i znającym języki obce. Do zawodu tego rekrutowane są przede wszystkim osoby z wyższym wykształceniem.

Droga wejścia do zawodu polega zwykle na zgłoszeniu się do konkursu na spikerów organizowanego co pewien czas przez różne stacje radiowe. Po zakwalifikowaniu przez komisję konkursową, kandydat do zawodu szkolony jest przez rozgłośnię. Dopiero pozytywna ocena po takim szkoleniu otwiera przed nim możliwość zatrudnienia.

Możliwości awansu w hierarchii zawodowej

W zawodzie tym właściwe nie istnieją możliwości formalnego awansu. Dobry spiker radiowy wyrabia sobie z czasem nazwisko w świecie zawodowym i jest osobą znaną publicznie. Wraz z umacnianiem się pozycji zawodowej dostaje wiele różnych propozycji pracy, również na zewnątrz stacji - na przykład, czytanie list dialogowych filmów. Awans w tym zawodzie polega więc przede wszystkim na renomie nazwiska i większych możliwościach zarobkowania.

Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych

Zawód ten można zacząć wykonywać również w wieku dojrzałym, nie tylko zaraz po studiach.

Polecana literatura

Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS

1

---