21. Wymień mechanizmy i narzędzia redystrybucji dochodu narodowego:
Mechanizmy redystrybucji DN:
Poprzez budżet: Budżet jest narzędziem redystrybucji dochodów osiągniętych przez właścicieli zasobów czynników produkcji. Budżet przejmuje część tych dochodów poprzez podatki i przeznacza na rzecz podmiotów, które ich nie osiągają lub osiągają w stopniu niewystarczającym.
Poprzez rynek za pośrednictwem cen. Ceny są narzędziem podziału dóbr i usług, oraz przesuwania dochodów od jednych grup społecznych do innych i do budżetu państwa również. Państwo również dokonuje redystrybucji dochodów przy pomocy cen - różnicuje obciążenie cen podatkami, lub też dotuje pewne gałęzie gospodarki.
Realizacje funkcji redystrybucyjnej umożliwia:
_ System podatkowy:
_ progresywne opodatkowanie dochodów ludności,
_ ulgi i zwolnienia podatkowe,
_ zróżnicowanie stawek podatków pośrednich nakładanych na dobra konsumpcyjne,
_ Wydatki budżetowe dokonywanie głównie w formie transferów:
_ świadczenia społeczne zwiększające dochody ludności (renty, emerytury, zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki chorobowe)
63. Najważniejsze automatyczne stabilizatory w gospodarce
Automatyczny stabilizator jest to taki mechanizm w gospodarce, który zmniejsza podatność PNB na wstrząsy. Dzięki działaniu automatycznych stabilizatorów zarówno okresy prosperity jak i recesji są krótsze i przebiegają mniej intensywnie niż miałoby to miejsce gdyby nie było wcale, gdyż automatyczne stabilizatory mają wpływ powściągający w dobrych czasach i stymulujący w złych. Automatyczne stabilizatory sprawiają, że produkcja nie spada do katastrofalnie niskiego poziomu.
Ważnymi automatycznymi stabilizatorami są:
podatek dochodowy - podatki dochodowe są bezpośrednio związane z poziomem DN poprzez strukturę stóp podatkowych, gdy indywidualne dochody rosną, ludzie są zobowiązani zapłacić rządowi wzrastający procent dochodów podlegających opodatkowaniu. Gdy DN obniża się wpływy rządowe z podatków również maleją.
podatek od wartości dodanej (VAT),
subwencje dla rolnictwa - gdy koniunktura w gospodarce jest dobra, wtedy subwencje są niższe, gdy stan gospodarki się pogarsza, wówczas państwo wypłaca wyższe subwencje, dzięki czemu dochody ludzi nie spadają do niskiego poziomu,
zasiłek dla bezrobotnych - gdy poziom DN spada , wzrasta poziom bezrobocia, zwiększają się kwoty wypłat zasiłków dla bezrobotnych, gdy DN rośnie, zmniejsza siębezrobocie i obniża wydatki rządu.
ulgi i zwolnienia