Odpowiedzialność parlamentarna
Członkowie RM ponoszą za działalność RM solidarną odpowiedzialność polityczną przed Sejmem. Sejm wyraża RM wotum nieufności większością ustawowej liczby posłów. Wniosek w tej sprawie złożyć musi w formie pisemnej na ręce Marszałka Sejmu co najmniej 46 posłów, wskazując równocześnie imiennie kandydata na Prezesa RM (tzw. konstruktywne wotum nieufności).Ministrowie ponoszą przed Sejmem indywidualną odpowiedzialność polityczną. Wniosek o wyrażenie wotum nieufności ministrowi może być zgłoszony przez co najmniej 69 posłów. Po zgłoszeniu kierowany jest on do odpowiednich komisji sejmowych w celu wydania opinii, która nie ma jednak charakteru wiążącego. Sejm wyraża ministrowi wotum nieufności większością głosów ustawowej liczby posłów. Prezydent RP zobowiązany jest odwołać ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności. Sejm udziela RM wotum zaufania wyrażając tym samym poparcie dla polityki lub działalności RM. Z wnioskiem w tej sprawie zwraca się do Sejmu Prezes RM. Udzielenie wotum zaufania następuje zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów Szczególną formą realizacji zasady odpowiedzialności politycznej jest udzielanie przez Sejm RM absolutorium (od łac. absolutorium - zwolnienie, uniewinnienie). Jest to akt Sejmu uznający prawidłowość działalności finansowej RM w okresie roku budżetowego. RM ma obowiązek przedłożyć Sejmowi w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej. Sejm podejmuje uchwałę o udzieleniu lub odmowie udzielenia absolutorium w ciągu 90 dni od przedłożenia mu sprawozdania RM zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
• Odpowiedzialność polityczna
- rząd ponosi ją za swoją działalność
- premier może być zmuszony do złożenia dymisji RM
- odpowiedzialność polityczna może przybierać postać odpowiedzialności:
a) solidarnej (odnosi się do całej RM)
b) indywidualnej (odnosi się do poszczególnych jej członków)
• Konstruktywne wotum nieufności
- Sejm może obalić Radę Ministrów jedynie pod warunkiem iż uformuje się w nim nowa większość pozytywna, zdolna także do wyłonienia nowego gabinetu. Wyrażenie rządowi wotum nieufności musi się wiązać z dokonaniem wyboru nowego premiera.
• Procedura wyrażania wotum nieufności
- wniosek w tej sprawie może zostać złożony tylko przez grupę posłów liczącą co najmniej 46 osób.
- Wniosek musi zawierać nazwisko kandydata na nowego premiera
- Głosowanie powinno się odbyć w trakcie przypadającego w tym terminie posiedzenia sejmu
• Indywidualna odpowiedzialność polityczna
- odnosi się do członków RM
- ponoszą ją przed sejmem za sprawy należące do ich kompetencji bądź powierzone im przez prezesa RM
- członkowie rządu ponoszą też polityczną odpowiedzialność przed prezesem RM, który w każdym czasie i z każdego powodu może zażądać od nich złożenia rezygnacji ze stanowiska
• Odpowiedzialność konstytucyjna
- ponoszą ją premier i pozostali członkowie RM jeżeli dopuszczą się naruszenia konstytucji lub ustawy bądź też popełnią przestępstwo w związku z zajmowanym stanowiskiem
- organem decydującym o pociągnięciu do odpowiedzialności jest Sejm