1. Produkcja to łączenie określonych zasobów (nakładów) w celu wytworzenia danego produktu lub usługi.

• Teoria produkcji to analiza relacji występujących między nakładami i osiąganym z tych nakładów produktem.

• Przyroda, cywilizacja nakładają na rozwój przedsiębiorstwa ograniczenia technologiczne. Dlatego tylko niektóre kombinacje nakładów są osiągalnymi sposobami wytworzenia danej wielkości produkcji.

• Przedsiębiorstwo musi wykorzystywać technologicznie wykonalne plany produkcji

• Zbiorem produkcyjnym nazywamy zbiór wszystkich nakładów i wyników, który obejmuje technologicznie wykonalne sposoby produkcji

2. Celem działania firmy jest maksymalizacja zysku przez wybór optymalnych rozmiarów produkcji. Zmiana poziomu produkcji wpływa zarówno na koszty produkcji, jak i na wielkość przychodów ze sprzedaży.

• Minimalizacja kosztów - każde przedsiębiorstwo dążące do maksymalizacji zysku będzie z pewnością dążyło do wytwarzania takiej wielkości produkcji, która zapewni najniższy z możliwych poziom kosztów.

• Przedsiębiorstwo dążące do maksymalizacji zysku musi realizować swoją produkcję przy najniższych kosztach (jak najtaniej).

3. Zmieniające się rozmiary produkcji wymagają zmian w ilości zastosowanych. Współzależności zmian rozmiarów produkcji i użytych czynników wytwórczych nie muszą być wprost proporcjonalne. Prawidłowości tu występujące mają odmienny charakter w tzw. krótkich i długich okresach.

Krótki okres - umowny przedział czasowy, w którym podstawowe warunki produkcji (rozmiary przedsiębiorstwa, technika i technologia produkcji oraz organizacja procesów wytwórczych) są niezmienne.

• Zwiększenie produkcji może nastąpić poprzez wzrost liczby zatrudnionych, ilości godzin pracy itp.

Długi okres - czas, w którym przedsiębiorstwo ma możliwość wykorzystania zmian wynikających z postępu technicznego, technologicznego i organizacyjnego. Może więc dokonać takich zmian wszystkich czynników produkcji, aby osiągnąć najdogodniejszą ich kombinację i najwyższą wydajność.

4. Podział czynników wytwórczych w krótkim okresie:

• stałe - warunkują organizację procesu produkcji (maszyny, urządzenia, budynki, kadra administracyjna itp.), a ich rozmiary są stałe i nie zmieniają się wraz ze zmianami wielkości produkcji;

• zmienne - ich ilość zmienia się wraz z każdorazową zmianą rozmiarów produkcji (surowce, energia, pracownicy bezpośrednio produkcyjni itp.)

5. Przychody (utarg) przedsiębiorstwa - wpływy ze sprzedaży dóbr i usług;

• Utarg całkowity = cena * ilość sprzedana;

• Utarg krańcowy - wzrost przychodów całkowitych wywołany wzrostem produkcji/sprzedaży o jednostkę (zależny od kształtowania się krzywej popytu na dany produkt/usługę);

6. Koszty - wydatki ponoszone w związku z realizacją produkcji i sprzedaży;

• Koszt krańcowy - wzrost kosztów całkowitych wywołanych wzrostem produkcji o jednostkę;

7. Zyski - nadwyżka przychodów nad kosztami;

Tab.1. Utarg, koszty i zyski

Produkcja [szt/tydz.]	Cena za jednostkę [PLN]	Utarg całkowity (1) * (2) [PLN/tydz.]	Koszt całkowity [PLN/tydz.]	Zysk (3) - (4) [PLN/tydz.]
(1)	(2)	(3)	(4)	(5)
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10	- 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12	0 21 40 57 72 85 96 105 112 117 120	10 25 36 44 51 59 69 81 95 111 129	-10 -4 4 13 21 26 27 24 17 6 -9

Tab. 2. Utarg krańcowy i koszt krańcowy a wyznaczanie rozmiarów produkcji

Produkcja [szt/tydz.]	Utarg krańcowy [PLN/tydz.]	Koszt krańcowy [PLN/tydz.]	Zysk krańcowy (2) - (3) [PLN/tydz.]	Decyzja o rozmiarach produkcji
(1)	(2)	(3)	(4)	(5)
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10	21 19 17 15 13 11 9 7 5 3	15 11 8 7 8 10 12 14 16 18	6 8 9 8 5 1 -3 -7 -11 -15	zwiększyć zwiększyć zwiększyć zwiększyć zwiększyć zwiększyć zmniejszyć zmniejszyć zmniejszyć zmniejszyć

8. Krzywe kosztów krańcowych i utargu krańcowego

MC = MR

M - marginal

C - cost

R - revenue

Wyznaczanie optymalnego poziomu produkcji przedsiębiorstwa

Warunek krańcowy	Decyzja	Sprawdzenie wyniku
MR > MC	Zwiększyć produkcję
MR < MC	Zmniejszyć produkcję
MR = MC	Poziom optymalny	Przy zyskach > 0: utrzymać ten poziom produkcji Przy zyskach < 0: rozważyć czasowe zaniechanie produkcji lub likwidację przedsiębiorstwa

9. Wpływ zmian kosztów na wielkość produkcji

• Przesunięcie krzywej MC

np. wzrost kosztu krańcowego => zmniejszenie produkcji

10. Wpływ zmian popytu na wielkość produkcji

• Przesunięcie krzywej MR

np. przesunięcie w górę linii utargu krańcowego (wzrost popytu) => wzrost optymalnego poziomu produkcji

1

4

W7_Produkcja

E

MC

C,R

Q₁

Q

MR

0

---