ROZRÓD 23.02, weterynaria, 5 rok semestr 1, rozród gospodarskie


ROZRÓD 23.02.2014

ANATOMIA I FIZJOLOGIA UKŁADU ROZRODCZEGO SUK I KOTÓW

Narządy płciowe żeńskie (organa genitalia feminina)

-jajniki

-jajowody

-macica

-pochwa

-przedsionek pochwy

-srom

-łechtaczka

Jajnik- ovarium s. ooforon

Funkcja:

-produkcja komórek jajowych

-produkcja hormonów kontrolujących funkcje rozrodcze samicy

Kreska jajnika (mesovarium)

-więzadło jajnika przednie (więzadło podwieszające)

-więzadło jajnika własne

Budowa:

2 powierzchnie

-boczna facies lateralis

-przypośrodkową facies medialis

2 brzegi

-grzbietowy tj kresowy margo mesovaricus

-brzuszny tj wolny margo liber

2 końce

-doogonowy tj maciczny extermitas uterina

doczaszkowy tj jajowodowy e.

Budowa jajnika na przekroju:

-zewnętrzna warstwa (korowa) (zona perenchymatosa)

-wewnętrzna warstwa (rdzenna) (zona vasculosa)

-błona biaława (tunica albuginea)

Rodzaje pęcherzyków jajnikowych

-pęcherzyki pierwotne

-pęcherzyki II rzędu

-pęcherzyk II rzędu - dojrzały pęcherzyk Graafa

Warstwa ziarnista pęcherzyka jajnikowego produkuje estrogeny

W szczytowym momencie rozwoju, tuż przed owulacją pęcherzyk jajnikowy osiąga u suki i kotki wielkość 2 -4 mm

Po owulacji w miejsce pękniętego pęcherzyka jajnikowego tworzy się ciałko żółte (corpus luteum)

Ciałko żółte produkuje progesteron

faza ta trwa 60-90-105 dni

Jajnik suki

-u suki po owulacji pęcherzyki jajnikowe nie zapadają się

-we wczesnym okresie rozwoju ciałka żółtego u suki w jego centrum znajduje się jamka

-do 20 dni po owulacji jamka ciałka żółtego wypełnia się komórkami luteinowymi

Jajnik suki/ kotki

- u suki jajnik jest spłaszczony bocznie

-u średniej wielkości suki jajnik ma 2 cm długości i 1,5cm grubości

-u kotki jajnik jest walcowaty, długości 1 cm

-jajniki u suki i kotki leżą na wysokości 3-4 kręgu lędźwiowego, pomiędzy tylnym brzegiem odpowiedniej nerki, a wierzchołkiem rogu macicy

-u suki jajniki ukryte są w kieszonce jajnikowej obficie obłożonej tkanką tłuszczową

JAJOWÓD tuba uterina, oviductus, salpinx

Funkcja

-doprowadzenie komórki ajowej z jajnika do macicy

-miejsce dojrzewania zapłodnienia komórki jajowej oraz bruzdkowania zapłodnionej komórki jajowej

Kreska jajowodu:

-jajowód zawieszony jest na kresce jajowodu mesosalpinx

-kreska jajowodu jest głównym elementem tworzącym kieszonkę jajnika

Budowa:

-część przyjajnikowa zakończona lejkiem jajowodu infundibulum tube

-ampułkowate rozszerzenie jajowodu ampulla tubae uterinae

-cieśń jajowodu isthmus tubae uteriae

-jajowód u suki i kotki ma 5 - 9 cm długości i prawie koliście otacza jajnik

MACICA uterus, metra, hystera

Typ macicy u suki/ kotki

-dwurożna przedzielona u. bicornis subseptus

-macica suki/kotki ma kształt litery Y

Budowa macicy:

-szyjka maciczna (cervix uteri) ok 1 cm

-trzon macicy (corpus uteri) 4-8 cm

-rogi macicy cornua uteri) 8-15 cm

-Szyjka maciczna zawiera wewnątrz przewód szyjki macicznej (canalis cervix uteri)

-przewód szyjki łączy się z macicą ujściem macicznym wewnętrznym (ostium uterii internum) a z pochwą ujściem macicznym zewnętrznym (ostium uterii externum)

-u suki szyjka maciczna jest grubościenna

-ujście zewnętrzne szyjki macicznej znajduje się na grzbietowej części doczaszkowego odcinka pochwy

-brzusznie w stosunku do szyjki macicznej położony jest ślepy uchylek pochwy

-w czasie rui szyjka powiększa się i może byc macala przez powłoki brzuszne

-u kotek szyjka budową ściany nie odróżnia się od trzonu

-kanał szyjki macicznej jest drożny w czasie późnego proestrus, w czasie rui, podczas porodu i w okresie poporodowym

Budowa ściany macicy:

-błona śluzowa endometrium z gruczołami macicznymi

-błona mięśniowa myometium

-błona surowicza perimerium - przechodzi w kreskę macicy - mesometrium

-więzadło szerokie macicy przebiega od ściany grzbietowej okolicy lędźwiowej jamy brzusznej i od ściany grzbietowej jamy miednicznej do brzegów dogrzbietowych rogów macicy oraz brzegów bocznych trzonu macicy i przedniej części pochwy

-blaszka brzuszno - boczna każdego więzadła posiada fałd, który zawiera więzadło obłe macicy (ligamentum teres uteri). Więzadło obłe biednie od końca rogu do okolicy wewnętrzego pierścienia pechwinowego

-u suk występuje dobrze rozwinięty wyrostek pochowwy otrzewnej, który przechodzi przez kanał pachwinowy (większe ryzyko przepuklin pachwinowych)

- u kotek brak wyrostka pochwowego otrzewnej

POCHWA vagina, colpos

-pochwa właściwa

-przedsionek pochwy vestibulum vaginae

-na granicy pochwy i przedsionka leży po stronie brzusznej, zewnętrznie ujście cewki moczowej ostium urthrae externum, a tuż przed nim u dziewiczych samic występuje błona dziewicza hymen

-pochwa suki/ kotki biegnie doczaszkowo od złącza przedsionkowo- pochwowego w kierunku szyjki macicznej, z którą łączy się na wysokości 4-5 kręgu lędźwiowego

-pochwa wysłana jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim, który ulega proliferacji pod wpływem estrogenów

-światło doczaszkowej części pochwy ulega przewężeniu z powodu położonego grzbietowo i pośrodkowo, podłużnego fałdu śluzówki, którego część doogonowa może być pomylona z ujściem zewnętrznym szyjki macicznej

-około 0,5-1,5 cm od doczaszkowego końca pochwy, w kierunku doogonowym na jej grzbietowej ścianie położone jest ujście zewnętrzne szyjki macicznej

PRZEDSIONEK POCHWY

-stanowi połączenie pomiędzy szparą sromową i pochwą

-światło przedsionka u suki biegnie doczaszkowo i dogrzbietowo pod kątem 60 stopni, a następnie na krótkim odcinku poziomo, aż do złącza przedsionkowo - pochwowego

-po stronie brzusznej, doogonowo w stosunku do złącza przedsionkowo - pochwowego, położone jest ujście zewnętrzne cewki moczowej

-ujście cewki u suki znajduje się 4- cm od szpary sromowej, u kotki 2 cm

-w przedsionku pochwy występują gruczoły przedsionkowe mniejsze glandulae vestibulares minores - w brzusznej ścianie przedsionka (przerost - młodzieńcze zapalenie pochwy)

-u kotki występują również gruczoły przedsionkowe większe glandulae vestibuleres majores, gr Bartoliniego- w ścianie bocznej przedsionka

-w ścianach bocznych przedsionka pochwy występują sploty żylne, które u suki tworza kompleksy o charakterze ciał jamistych tzw. opuszki przedsionka (bulbus cvastibuli)

-na brzusznej scianie przedsonka doczaszkowo od brzusznego spoidla warg sromowych, w poprzecznym fałdzie śluzówki położona jest łechtaczka

SROM pudendum femininum, vulva

-utworzony jest przez 2 argi sromowe (labia pudendi), które są połączone spoidłem wargowym grzbietowym i brzusznym (commissura labiorum dorsalis et ventralis)

-wargi sromowe ograniczają szparę sromową (rima pudendi)

-pod skórą warg sromowych leży mięsień zwieracz sromu (m. constrictor vulvae)

ŁECHTACZKA CLITORIS

-trzon - corpus clitoridis

-żołądź glans clitoridis

-jama, w której leży żoładź łechtaczki nazwya sie dołem łechtaczki fossa clitoridis

KROCZE PERINEUM

-rozciąga się między odbytem a górnym spojeniem warg sromowych

UNACZYNIENIE NARZĄDÓW ROZRODCZYCH SUKI/KOTKI

-tętnica jajnikowa arteria ovarica

- tętnica maciczna a. uterina

-tętnica pochwowa a. vaginalis

-tętnica kroczowa dobrzuszna a perinealis ventralis

-tętnica łechtaczki a clitoridis

Unaczynienie żylne stanowią jednoimienne żyły odprowadzające krew do żyły głównej doogonowej v. cava caudalis

FIZJOLOGIA ROZRODU SUKI

Suki zalicza się do zwierząt monoestralnych tzn że w okresie aktywości płciowej występuje u nich jedna ruja i po niej długi okres spokoju płciowego

-znaczna część suk wykazuje cieczkę dwa razy w ciągu roku

-cieczka może wystąpić w każdym okresie roku, ale najczęściej wczesna wiosna i..

DOJRZAŁOŚĆ PŁCIOWA

-suki dojrzewają w wieku 6 - 12 msc

-suki ras małych dojrzewają wcześniej niż dużych

-optymalnym wiekiem do rozrodu jest okres między 2 a 6 rokiem życia

-..

CYKL RUJOWY

-faza przedrujowa proestrus

-ruja właściwa estrus

-faza porujowa metestrus/ disestrus

-..

FIZJOLOGIA ROZRODU KOTKI

-kotka jest z natury zwierzęciem sezonowo poliestralnym tzn że w okresie aktywności rozrodczej w określonych odspępach czasu, występją kolejne cykle rujowe

-zwykle u kotki występują 2 lub 3 cykle rozrodcze w roku, w kilkoma

cykl:

-proestrus

-estrus

-interestrus

Generalnie u kotej występuje owulacja prowokowana, ale możliwa jest również spontaniczna

Jeżeli w fazie estrus nie doszło do owulacji, kotka wchodzi w fazę interestrus, będącą okresem między jedną rują a kolejną

-diestrus

-anestrus



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Schorzenia sromu-poprawione, weterynaria, 5 rok semestr 1, rozród gospodarskie
WYKAZ PREPARATÓW HORMONALNYCH PRZEZNACZONYCH DO STYMULACJI RUI U ŚWIŃ, weterynaria, 5 rok semestr 1,
Zaburzenia ciąży u bydła, weterynaria, 5 rok semestr 1, rozród gospodarskie
pol mleko cw, weterynaria, 5 rok semestr 1, rozród gospodarskie
rozrod 2012 II sem, weterynaria, 5 rok semestr 1, rozród gospodarskie
poloznictwo tabelaxxxxx, Weterynaria, ROK V, Choroby zwierząt gospodarskiech, Rozród
rozrod wyk 2010 10 06, Weterynaria, Rok 4, semestr VII, Rozród
akuszeria i ginekologia, Weterynaria, ROK V, Choroby zwierząt gospodarskiech, Rozród
cykl rujowy, Weterynaria, ROK V, Choroby zwierząt gospodarskiech, Rozród
rozrod wyk 2010 10 20, Weterynaria, Rok 4, semestr VII, Rozród
Niezakaźne przyczyny niepłodności kotek, Weterynaria, Rok 5, semestr IX, rozród
Opis do zdjęć, Weterynaria, Rok 4, semestr VII, Rozród

więcej podobnych podstron