13. Ekonomika w praktyce zdrowia publicznego.
Ekonomika medycyny- zdrowie musi kosztować
Ekonomika zdrowia- dyscyplina naukowa wyjaśniająca złożony charakter procesów ekonomicznych związanych z wytworzeniem oraz wymianą dóbr usług medycznych.
Dominującym rodzajem produktu wytwarzanym w sektorze zdrowia są usługi.
W Polsce usługami nazywamy świadczenia zdrowotne.
Ekonomika jest młodą dziedziną nauk ekonomicznych, ciągle pracująca nad własnymi metodami.
Rozwija się dynamicznie od lat 70 tych. I pojawiła się jako odpowiedz na wzrost kosztów opieki zdrowotnej w krajach rozwiniętych.
Makro- mikroekonomia zdrowia:
Makroekonomia bada produkt krajowy brutto- który jest miarą narodowej aktywności ekonomicznej. Bada również dynamikę takich zjawisk jak inwestycje, handel, bezrobocie, bankructwo. Nie zajmuje się dochodami poszczególnych firm czy osób bada bowiem wzrost i dystrybucję dochodu narodowego.
Makroekonomia zdrowia-bada w jaki sposób wzrost lub spadek PKB wpływa na dochód personelu medycznego, oraz jak poziom PKB wpływa na zdrowie populacji (długowieczność, zachorowalność) oraz sprawdza jakie zachodzą konsekwencje np. jak długowieczno0ść wpłynie na wydatki na opiekę medyczną.
Mikroekonomia- zajmuje się wyborami dokonywanymi przez poszczególne jednostki, minimalizacją kosztów lub maksymalizacją zysków ramach danego systemu ekonomicznego, ograniczonego zbiorem zasad i cen. Obecnie leczenie ma nie tylko wartość humanitarną, ale również swój konkretny wymiar makroekonomiczny.
Podstawowe różnice pomiędzy ekonomią medycyny a ekonomią ogólną to czynniki ludzkie takie jak cierpienie i choroba, które trudno przeliczyć na środki finansowe.
Ekonomika zdrowia dotyczy: wydatków, zatrudnienia, długości życia, płodności, produktywności, wypadków, urazów
Ochrona zdrowia- zespół wszelkich aktywności podejmowanych w państwie i społeczeństwie w celu umacniania stanu zdrowia populacji i utrzymania go w możliwie jak najlepszym poziomie, działania te powinny być podejmowane przez instytucje publiczne, państwa, samorządy.
Potrzeby finansowe w opiece zdrowotnej będą rosły bardzo szybko ze względu na:
Starzenie się ludności
Pojawienie się nowych leków i technologii medycznych
Współczesna sytuacja przyczynia się do tego że konieczne jest podejmowanie decyzji finansowych, odpowiednie dobieranie technologii medycznych i leków (farmakoekonomika) , których koszty są często wysokie a efekty nienajlepsze. Lekarze są codziennie zmuszani do podejmowania decyzji ekonomicznych ponieważ przez zlecenie i stosowanie określonych metod terapeutycznych- diagnostycznych decydują o wydawaniu konkretnych sum pieniędzy.
Analizie podlegają następujące wskaźniki ekonomiczne:
Koszty medyczne
Koszty pozamedyczne
Pośrednie wydatki związane z chorobą i śmiertelnością
Wydatki na zdrowie a efekty zdrowotne:
Próba porównywania jest niezmiernie trudna u obarczona dużym ryzykiem błędu
Nie dysponuje się uniwersalnymi miernikami stanu zdrowia populacji, gdyż zdrowie jest wartością pozytywną, którą nie umiemy mierzyć bezpośrednio
Mierzymy raczej brak zdrowia czyli chorobę i jej skutki w tym zgony
Celem systemów opieki zdrowotnej na całym świecie jest zapewnienie optymalnej opieki zdrowotnej jak największej cześci społeczeństwa przy wykorzystaniu ograniczonych zasobów finansowych. Aby osiągnąć ten cel konieczna jest znajomość zagadnien ekonomicznych i medycznych.
Dla ekspertów kierunki zmian sa oczywiste:
Zdefiniowanie odpowiedzialności państwa za zdrowie i świadczenia zdrowotne czyli określenie koszyka świadczeń gwarantowanych
Wprowadzanie nowoczesnych metod finansowania świadczeniodawców
Ekonomiczne argumenty za promocją zdrowia:
Dla państwa- konstytucja nakłada na państwo obowiązek zapewnienia obywatelowi dostępu do bezpłatnej opieki medycznej, finansowanie świadczeń medycznych, rent- olbrzymi koszt dla budżetu
Dla firm- zaangażowanie przedsiębiorstw w akacjach i zachowaniach prozdrowotnych „firma troskliwa”
Dla placówek medycznych- ustawa wskazuje że ZOZ jest tworzony i utrzymywany w celu udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia, muszą one włączyc się w akcje profilaktyczne