LEKI ANTYKONCEPCYJNE
Hormonalne metody antykoncepcyjne:
1)dwuskładnikowa tabl. antykoncepcyjna estrogenowo-progestagenna (DTA) 2)minitabl. gestagenne (MTG) 3)antykoncepcja postkoitalna - tabl. po stosunku 4)dopochwowa antykoncepcja estrogenowo - progestagenna 5)przezskórna antykoncepcja estrogenowo - progestagenna 6)hormonalne implanty antykoncepcyjne 7)hormonalna antykoncepcja w postaci injekcji 8)wewnątrzmaciczne wkładki antykoncepcyjne z hormonami
Działanie estrogenów:
1)pobudzają cykliczne zmiany błony śluzowej macicy2)zmieniają lepkość śluzu szyjkowego3)wpływają na metabolizm wątroby4)hamują aktywność gruczołów łojowych
5)zmniejszają opór obwodowy6)powodują retencję Na i H2O7)mają korzystne działanie na profil lipidowy i gospodarkę węglowodanową8)podnoszą masę kostną (działanie antyosteoporotyczne)9)zwiększają krzepliwość krwi
Działanie niepożądane:
wzrost zakrzepów i zatorów, obrzmienie sutków, wzrost masy ciała, nudności, obrzęki, wzrost ryzyka raka endometrium!
Działanie gestagenów:
1)spadek ilości receptorów estrogenowych2)hamują poestrogenową proliferacją śluzówki macicy3)spadek lepkości śluzu szyjkowego4)hamują owulację (hamują LH)5)warunkują utrzymanie ciąży6)nasilają działanie estrogenów na układ kostny7)zmniejszaja dz. Hipoglikemizujące insuliny8)zwiększają postawową temp ciała9)działają antyandrogennie10)zwiększają wydalanie wapnia i fosforu
DTA:
estrogeny (etynyloestradiol, mestranol)
progestageny (noretysteron, octan noretysteronu, dioctan etynoidu, drospirenon)
Wskazania do DTA:
czynnościowe krwawienia z macicy,bolesne miesiączkowanie,bóle brzucha i miednicy,mniejszej w połowie cyklu,profilaktyka endometriozy,trądzik i hirsutyzm,leczenie hormonalne podwzgórzowego braku miesiączki,zapobieganie atakom porfirii w czasie miesiączki,regulacja natężenia krwawień,czynnościowe torbiele jajników,zespół napięcia przedmiesiączkowego
DTA - skutki:
Spadek albumin, czynników przeciwkrzepliwych (antytrombina III, białko S), vitB6,B12,C,ryboflawiny, kw foliowego, cynku, HDL.
Wzrost lipidów, agregacji płytek, żelaza, miedzi, lepkości krwi, leukocytów, lepkości krwi, glukozy po spożyciu węglowodanów.
Niekorzystne dz. Na ukł immunologiczny - ryzyko zachorowania na ospę wietrzną, grypę, ZUM, CD, WZW i niektóre ch. skóry
Korzystny wpływ na: RZS i ch. tarczycy
Rodzaje tabletek antykoncepcyjnych:
jednofazowe - stała kombinacja estrogenu i gestagenu przez 21dni np. Yasminelle
dwufazowe: np. Anteovin
I faza cyklu - estrogen z małą dawką gestagenu
II faza cyklu - typowa kombinacja estrogenu z gestagenem
trójfazowe (najbardziej fizjologiczne)np. Tri-Minulet
pierwsze 6 dni cyklu - mała dawka estrogenu i gestagenu
kolejne 5 dni - większe dawki estrogenu i gestagenu
pozostałe 10 dni - dawki estrogenu jak na początku, większa dawka gestagenu
Minipigułka - preparat zawierający tylko gestageny w małych dawkach (przy przeciwwskazaniach do podawania estrogenów)no. Microval
-Zmiana konsystencji śluzu szyjkowego (gęsty, nieprzepuszczalny)
-inwolucja endometrium
-nie zmienia profilu metabolicznego
-po zaprzestaniu przyjmowania natychmiast powraca płodność
Spirale zawierające lewonorgestrel :Murena
Systemy transdermalne:Evra - zawiera Etynyloestradiol + norelgestromin
Iniekcje - 1x3 mieś.:Rovera,Depo-Provera
„pigułka po” :
-dz. Niepoż: nudności, wymioty
-zażyć należy do 72h po stosunku
-p/wsk: ciąża, czynna ostra porfiria, ciężkie ch. Wątroby,
-przed wyrzutem LH zapobiega jajeczkowaniu
-wydzielina macicy i śluz stają się środowiskiem niekorzystnym dla plemników i blastocysty
Postinor Duo - zawiera duże dawki gestagenu (Lewonorgestrel)
Działanie niepożądane leków antykoncepcyjnych:
osłabione libido, zmęczenie, nudności, wymioty, obrzmienie sutków, łojotok, trądzik, suchość pochwy, wzrost ryzyka choroby zatorowo-zakrzepowej,upośledzenie tolerancji glukozy
Rzadziej występują po minipigułkach.
Przeciwwskazania:
-nowotwory zależne od estrogenów,zakrzepica żył (też w wywiadzie),palenie tytoniu,ciężkie uszkodzenia wątroby,nadciśnienie tętnicze,patologiczne krwawienia z dróg moczowych, żółtaczka,choroba wieńcowa, przebyty zawał,dyslipidemia,,choroby naczyń mózgowych, TIA,ciąża lub jej podejrzenie