WSPÓŁCZESNY SYSTEM BANKOWY
BANK - z wł. banco - bank, stół. Od średniowiecza handlarze papierami wartościowymi dokonywali transakcji: za kruszce wydawano potwierdzenia (transakcje dokonywane były na stołach podczas imprez handlowych)
BANK - przedsiębiorstwo, które trudni się zawodowo rożnego rodzaju operacjami pieniężnymi. Główną rolą jest gromadzenie wolnych czasowo środków pieniężnych pochodzących od przedsiębiorstw, instytucji oraz gospodarstw domowych; następnie udzielają kredytów i pożyczek producentom, gosp. domowym oraz instytucjom.
Polskie prawo bankowe nie formułuje bliżej pojęcia bank. Ustawa z 1 sierpnia 1997 Prawo Bankowe i o NBP, określa jedynie, że do podstawowych dziedzin jego działalności należy gromadzenie środków pieniężnych, udzielanie kredytów, pożyczek pieniężnych oraz prowadzenie rozliczeń pieniężnych.
ROLA BANKÓW
a) rola agenta - działając w imieniu klientów w zakresie emisji papierów wartościowych i zarządzania ich własnością
b) rola płatnika - dokonując płatności w imieniu swoich klientów
c) pośrednik - dokonuje transformacji otrzymywanych depozytów w kredyty głównie dla przedsiębiorstw
d) instrumentu w zakresie realizacji polityki gospodarczej kraju poprzez regulowanie podaży pieniądza w działaniach banku centralnego
SYSTEM BANKOWY - całokształt instytucji bankowych oraz instytucji finansowych wraz z normami określającymi wzajemne powiązania i stosunki z otoczeniem. Powstanie wielopoziomowego układu złożonego z banku centralnego czyli banku emisyjnego oraz banków komercyjnych, uznano za podstawę dla określenia systemu bankowego. SYSTEM bankowy to także liczba oraz rodzaj banków funkcjonujących w danym państwie, które tworzą logiczną, zwartą całość.
NA ROZWÓJ WSPÓŁCZESNEGO Systemu bankowego mają wpływ:
- porządek społeczny oraz gospodarczy, który określa społeczne wartości i cele gospodarcze
- regulacje prawne działań bankowych
- struktura oraz wielkość popytu na usługi bankowe
- skłonność banku do innowacji
FUNKCJE „SB” W GOSPODARCE RYNKOWEJ:
a) zapewnienie możliwości dokonywania płatności pomiędzy podmiotami gospodarczymi, transferu w czasie i ponad granicami
b) stworzenie mechanizmów do transformacji środków inwestowania
c) zabezpieczanie informacji cenowej co stwarza możliwości podejmowania decyzji przez podmioty gospodarcze
d) zapewnienie skutecznych rozwiązań w zakresie zarządzania rynkiem bankowym
e) stworzenie warunków do transformacji środków inwestowania
BANK CENTRALNY
TRZON SYSTEMU BANKOWEGO
1694 - powołanie Banku Anglii
FUNKCJE BC
a) bank emisyjny - uprawniony do emisji pieniądza
1913 r. - system USA - System Rezerwy Federalnej SRF - jest tworzony przez 12 regionalnych RF
b) bank banków:
- nadzoruje operacje banków komercyjnych, które są dokonywane w walucie krajowej i obcej
- udziela pożyczek na rozszerzanie działalności kredytowej (kredyt refinansowy), a stopa oprocentowania wyznacza pośrednio stopy oprocentowania kredytów i depozytów w bankach komercyjnych, czyli podwyższenie oprocentowania kredytu refinansowego powoduje wzrost stóp oprocentowania kredytów w bankach komercyjnych, ograniczanie wartości udzielanych przez nie kredytów zmniejszanie podaży pieniądza
- ustala stopy rezerw obowiązkowych, regulując zgodnie z potrzebami gospodarki aktywność kredytową banków komercyjnych
c) bank państwa
- gromadzi dochody i realizuje wydatki budżetu państwa
- udziela rządowi kredytowego (na przejściowe pokrycie niedoboru środków)
- zarządza długiem publicznym
- dokonuje operacji otwartego rynku (działania polegające na kupowaniu lub sprzedawaniu rządowych papierów wartościowych, przede wszystkim weksli skarbowych w celu regulacji podaży pieniądza krajowego w gospodarce poprzez ograniczanie lub rozszerzanie zdolności kredytowej banków komercyjnych
- gromadzi rezerwy złota oraz dewiz
a) bank całej gospodarki narodowej - reguluje podaż pieniądza, utrzymując ją na poziomie dostosowanym do aktualnych potrzeb gospodarki, zapewnia dostępność, określa warunki kredytowania oraz reguluje wartość wymienną waluty. Działania te zmierzają do zapewnienia wewnętrznej stabilizacji gospodarki i jej rozwoju