22. Zanieczyszczenia wód ściekami miejskimi i przemysłowymi:
Zanieczyszczenia wód ogólnie - niekorzystne zmiany właściwości fizycznych, chemicznych i bakteriologicznych wody spowodowane wprowadzaniem w nadmiarze substancji nieorganicznych (stałych, płynnych, gazowych), organicznych, radioaktywnych czy wreszcie ciepła, które ograniczają lub uniemożliwiają wykorzystywanie wody do picia i celów gospodarczych.
ścieki odprowadzane w zorganizowany sposób systemami kanalizacyjnymi, pochodzące głównie z zakładów przemysłowych i z aglomeracji miejskich są to punktowe źródła zanieczyszczeń.
Ścieki (wody zwrotne) z systemów kanalizacyjnych (przemysłowych i komunalnych) - Stanowią główne źródło zanieczyszczeń wód, zwłaszcza powierzchniowych. Należą do nich ścieki:
Bytowo-gospodarcze, tj. wody zużyte do celów higienicznych i gospodarczych, w gospodarstwach domowych, zakładach pracy i zakładach użyteczności publicznej. Charakteryzują się one na ogół stałym składem wynikającym z powtarzalności zabiegów higienicznych i czynności związanych z prowadzeniem gospodarstw domowych.
Przemysłowe, tj. wody zużyte w zakładach produkcyjnych i usługowych w wyniku procesów technologicznych. Ich skład zależy od rodzaju przemysłu, materiałów stosowanych w produkcji oraz w technologii. Ten rodzaj ścieków oznacza się na ogół większym stężeniem i wyższym stopniem zanieczyszczenia od ścieków bytowo-gospodarczych.
Opadowe z terenów skanalizowanych, tj. głównie wody deszczowe i roztopowe oraz wody zużyte na polewanie ulic i placów. Ścieki te cechuje znacznie mniejsze zanieczyszczenie i niewielkie stężenie, szczególnie po pewnym czasie trwania deszczu lub roztopów.
Wody filtracyjne (gruntowe) przedostające się do kanalizacji przez nieszczelności i pęknięcia przewodów kanalizacyjnych. Odznaczają się zwykle niewielkim zanieczyszczeniem.
Podział na przemysłowe i miejskie:
Przemysłowe
Zanieczyszczenia przemysłowe tworzą głównie ścieki przemysłowe, które są odprowadzane do rzek, jezior, pobliskich strumieni. Zanieczyszczenia te powstają na skutek wydobywania oraz uszlachetniania surowców, ale także podczas mycia i oczyszczania półproduktów oraz końcowych produktów, podczas chłodzenia urządzeń, podczas transportu hydraulicznego, w czasie filtracji, flotacji, destylacji oraz podczas innych metod produkcyjnych. Główne zanieczyszczenia ścieków przemysłowych to: sole ciężkich metali, chlorki, związki wapnia oraz azotu, zasady mineralne, kwasy mineralne, szkodliwe związki organiczne (składniki ropy naftowej, fenole, substancje barwnikowe), cyjanki, wody chłodnicze w podwyższonej temperaturze. Gdy przenikną do organizmów zwierząt, mogą spowodować problemy z wątrobą, układem pokarmowym, oraz układem krwionośnym.
ścieki przemysłowe - zawierają najczęściej rozmaite związki chemiczne, będące ubocznym produktem procesów technologicznych stosowanych w zakładach przemysłowych. Problem ścieków występuje szczególnie w koksowniach, zakładach petrochemicznych, garbarniach, celulozowniach, mleczarniach i cukrowniach. Ich nieoczyszczone ścieki stanowią duże zagrożenie dla odbiorników naturalnych. Na ogół nie stanowią zagrożenia sanitarno-epidemiologicznego, gdyż nie zawierają bakterii chorobotwórczych. Wyjątkiem są ścieki z zakładów przemysłu spożywczego, garbarni i zakładów utylizacji odpadów. Mogą one zawierać chorobotwórcze drobnoustroje w różnych postaciach (wegetatywnej i zarodnikowej) i jako takie powinny być poddawane procesom dezynfekcji.
Miejskie:
Rodzaje ścieków miejskich:
- bytowo-gospodarcze
- fekalia
- przemysłu miejskiego
- opadowe
- infiltracyjne, drenażowe (przypadkowe)
- nielegalne zrzuty ścieków.
Ten typ zanieczyszczeń tworzony jest przez ścieki miejskie, które powstają w wyniku działalności gospodarczej i bytowej człowieka. Są to przede wszystkim odpady gospodarcze, wydaliny fizjologiczne zwierząt i ludzi, szpitalne odpady oraz odpady z zakładów przemysłowych łaźni oraz pralni.
Główne składniki ścieków komunalnych to zanieczyszczenia pochodzenia organicznego. Wraz z fekaliami do ścieków bytowych są odprowadzane odpady kuchenne, detergenty, papier. Środki piorące zawierają znaczne ilości fosforanów, które mogą spowodować niekorzystny rozwój glonów. Ścieki te zawierają także chorobotwórcze drobnoustroje, które mogą wywoływać takie choroby jak: cholera, choroba Heinego Mediny, tyfus, dur brzuszny. Są dużym zagrożeniem higienicznym. W skład ścieków komunalnych mogą także wchodzić metale ciężkie, gdy przenikną do organizmów zwierząt, mogą spowodować uszkodzenia wątroby, układu nerwowego, naczyń krwionośnych, kości oraz serca.
ścieki komunalne - są mieszaniną ścieków bytowo-gospodarczych i przemysłowych oraz wód opadowych. BZT5 tych ścieków wynosi od 200 do 300 mg tlenu/litr.
Ścieki miejskie są mieszaniną wód zużytych w gospodarstwach
domowych, w drobnych zakładach przemysłowych, w zakładach usług
komunalnych z wodami infiltrującymi do kanalizacji przez nieszczelności
sieci. W kanalizacji ogólnospławnej ścieki miejskie zawierają także wody
opadowe.
Stopień oczyszczania ścieków przemysłowych i komunalnych w 2003 roku:
Na 2,2 km3/rok ścieków wymagających oczyszczenia oczyszczone zostały 2 km3 ścieki oczyszczone, z czego:
0,6 km3/rok - ścieki oczyszczone procesami fizycznymi
0,2 km3/rok - ścieki oczyszczone procesami chemicznymi
0,6 km3/rok - ścieki oczyszczone procesami biologicznymi
0,6 km3/rok - oczyszczanie z podwyższonym usuwaniem biogenów