Wykład 26.04.2010
Motywowanie w zarządzaniu
Strategicznym zasobem każdej organizacji jest człowiek, uzasadniają to następujące przesłanki:
Wysokie koszty pracy w nowoczesnym przedsiębiorstwie,
Istotny wpływ zasobów ludzkich na konkurencyjność firmy i jej pozycję rynkową,
Zdolność potencjału kadrowego do generowania innowacji,
Wrażliwość potencjału społecznego na nieodpowiednie traktowanie.
Święty Tomasz z Akwinu: Podejście wyciągnięcie ręki i prośba „pójdź za mną”- sukces motywacji: zmotywowany kierownik= zmotywowany pracownik
Motywacji- istota
Motywacja jest to ogół bodźców, pobudek oraz stan gotowości ludzi, do określonego zachowania się.
Podział motywacji:
Wewnętrzna: nasze potrzeby wynika z nas
Zewnętrzna: ktoś stwarza system bodźców, czynniki zewnętrzne na nas oddziałują
Pozytywna: nagrody
Negatywna: kary, nagany
Materialna: pieniążki
Niematerialna: dzięki temu będzie mógł zaspokajać coraz bardziej wyszukane potrzeby
„Pieniądz Polaka najbardziej motywuje”
Istotą motywowania jest stosowanie odpowiednio dobranych instrumentów(narzędzi, bodźców) zwanych motywatorami.
System motywacyjny, w skład którego wchodzą czynniki, działania i zasady tworzące bodźce kształtujące zachowania pracowników.
System motywacyjny- składniki:
Ogólne zasady, które wynikają z istniejących przepisów prawnych i praw postulowanych przez specjalistów nauk zarządzania;
Specyficzne metody motywowania, które zostały przyjęte w danej organizacji i stanowią jeden z przedstawionych elementów kultury organizacyjnej.
Dla zbudowania efektywnego systemu motywacyjnego niezbędne jest:
Określenie średniookresowej strategii oraz związanego z nią sposobu zorganizowania przedsiębiorstwa i zakres uprawnień do podejmowania decyzji;
Zaprojektowanie odpowiedniej kultury organizacyjnej, ustalenie hierarchii wartości, postaw i zachowań pracowniczych, na podstawie których firma zamierza osiągnąć postawione cele;
Ustalenie systemu stawiania zadań, oceny pracy i pracowników;
Wprowadzenie systemu kontrolingu jako podstawowego systemu planowania, przydzielania i oceny wykonania pracy;
Zbudowanie systemu motywacyjnego dla kadry kierowniczej: zmotywowany kierownik= zmotywowany pracownik;
Staranne poinformowanie wszystkich pracowników o nowych regułach systemu motywacyjnego;
Modele motywacji: (XYZ: Douglas McGregor)
Teoria X:
przeciętny człowiek:
jest leniwy,
cechuje się wrodzoną niechęcią do pracy i unika jej jak tylko może,
unika pracy i odpowiedzialności
zatem kierownicy powinni:
zmuszać ludzi do pracy,
rozkazywać, straszyć karami w przypadku nieposłuszeństwa,
sformalizować stosunki organizacyjne poprzez dokładny podział zadań, uszczegółowienie instrukcji,
stale i silnie kontrolować pracowników.
Teoria Y
Przeciętny człowiek:
Traktuje pracę oraz wkładany w nią wysiłek fizyczny i umysłowy tak naturalnie jak inne potrzeby,
Posiada zdolność postrzegania problemów zarówno własnych jak i organizacyjnych, związane jest to z posiadaną wyobraźnią i pomysłowością,
Angażuje się w wykonanie zadań, czując się bardzo zobowiązanym do ich realizacji, wykorzystuje możliwości, opiera się na dyscyplinie wewnętrznej i samokontroli,
Dysponując samodzielnością, nie tylko przyjmuje na siebie odpowiedzialność, ale do niej dąży.
Dlatego kierownik musi pamiętać, że:
Nadzór i grożenie sankcjami nie stanowi bodźców, które skłonią pracownika do czynnego zaangażowania się w realizację celów firmy,
Korzystniej jest wprowadzić łagodny nadzór, zwiększyć możliwość samodzielnej kontroli, oddziaływać metodą przekonywania, służenia radą czy pomocą.
Teoria Z:
Przeciętny człowiek:
Ma różne predyspozycje i możliwości,
Ma zindywidualizowane i zmienne potrzeby,
Ma zróżnicowany stosunek do pracy,
Dlatego kierownik powinien:
Rozpoznać możliwości i oczekiwania każdego indywidualnego pracownika,
Dostosować, zindywidualizować swoje oddziaływanie motywacyjne do poszczególnych podwładnych.
Koncepcje człowieka
Człowiek ekonomiczny (homo economicus); pracodawca- pracownik „dobrze mi płać”
Człowiek społeczny (homo socjologious); podejście od strony warunków pracy „traktuj mnie dobrze”
Człowiek samorealizujący się (homo creativus) „wykorzystaj mnie właściwie”
Człowiek kompleksowy (totalny) (homo kompleks) „porozmawiajmy o wizji i misji organizacji, chciałbym mieć na to realny wpływ”
Człowiek uczący się i dzielący się wiedzą
Trzy teorie motywacji
Teorie treści- odpowiadają na pytanie „co” się motywuje, (piramida potrzeb)
Teorie procesu- koncentrują się na tym, „jak” się motywuje,
Teorie wzmocnień- kładą nacisk na sposoby uczenia się zachowań