Szanowni Państwo!

Podaję przykłady egzaminacyjnych pytań testowych związane z treściami poszczególnych wykładów (dotychczas zrealizowanych). Podobne będą na egzaminie. Bardzo proszę odpowiedzieć samodzielnie, posiłkując się notatkami, a potem sprawdzić odpowiedzi. Jeśli będą mieli Państwo wątpliwości lub trudności z jakimiś zagadnieniami, zapraszam na dyżury (terminy są podane na górze w „Profilu pracownika”) 69c lub do zapytania droga e-mailową.

Życzę powodzenia i pozdrawiam

Dorota Pankowska

PRZYKŁADY PYTAŃ EGZAMINACYJNYCH Z „PODSTAW PEDAGOGIKI”

TEMAT: SPOŁECZNA ROLA NAUCZYCIELA

1.Połącz w pary cechy roli nauczyciela ze skutkami, jakie mogą powodować u nauczyciela:

a/niejasność roli stres zawodowy

b/wewnętrzna niespójność roli zależność od władz oświatowych

c/psychologiczna trudność roli zmniejszanie zaangażowania, rutyna

d/niezgodność z innymi rolami wycofywanie się z działań wychowawczych

2.Na czym polega psychologiczna trudność roli nauczyciela? Wymień przynajmniej trzy przyczyny:

3.Do ułatwień roli nauczyciela można zaliczyć m.in. wejście kandydata do zawodu/początkującego nauczyciela w kulturę szkoły i obserwowanie zachowania innych nauczycieli. Dlaczego to ułatwienie może być pozorne?

TEMAT: PROCES KSZTAŁCENIA

4.Połącz etapy szkolnego uczenia się ucznia z działaniami nauczyciela, które mają największe znaczenie dla pozytywnej realizacji każdego z nich (w niektórych przypadkach może wystąpić więcej niż jeden punkt):

-etap unifikacji znaczenia

-etap indywidualizowania znaczenia

-etap operowania wiadomościami

-etap zmieniania indywidualnej wiedzy

a/sprawdzenie, czy i jak uczeń zrozumiał prezentowane treści nauczania

b/przekazanie materiału w sposób przystępny dla ucznia

c/utrwalanie materiału poprzez powtórzenia

d/wzbudzenie zainteresowania ucznia tematem

e/przydzielanie uczniom zadań zgodnych z celami nauczania

f/odnoszenie nowych treści do dotychczasowej wiedzy uczniów

5.Jakiego rodzaju wiedzą (deklaratywną, proceduralną czy kontekstową) jest wiedza studenta z zakresu pedagogiki?

a/Potrafię wymienić metody badań pedagogicznych ..................................................................

b/Potrafię opracować charakterystykę klasy szkolnej na podstawie przeprowadzonych przez siebie

badań w klasie .........................................................

c/Wiem, jak przeprowadzić obserwację pedagogiczną ......................................................................

6.Podaj 3 skutki (pozytywne lub negatywne) konsekwentnego stosowania modelu transmisyjnego w nauczaniu:

7.Godzina wychowawcza na temat "Moje miasto" w klasie II gimnazjum miała następujący przebieg:

Nauczyciel tydzień wcześniej poprosił uczniów, aby zdobyli jak najwięcej informacji o tym, co jest ciekawego w każdej z dzielnic dla młodego turysty, a co interesującego lub ważnego dla stałego mieszkańca - ich rówieśnika (uczniowie podzielili się na grupy, każda grupa wybrała jedną dzielnicę). Chętni mogli zrobić zdjęcia lub przynieść inne materiały ilustracyjne. Na godzinie wychowawczej nauczyciel zaproponował, aby zrobić "Przewodnik po mieście dla nastolatków". Wspólnie z uczniami ustalił, jakie działy powinny się znaleźć w takim przewodniku i w jakiej konwencji będą pisać. Potem każda grupa wykonywała swoją część przewodnika. Na koniec materiały zostały wyeksponowane na szkolnej gazetce ściennej.

Określ, w jakim modelu została przeprowadzona godzina wychowawcza. Uzasadnij swoja odpowiedź, wskazując na występujące na lekcji charakterystyczne cechy tego modelu.

TEMAT: SOCJALIZACJA I WYCHOWANIE

8.W trakcie procesu socjalizacji jednostka nabywa i rozwija postawy, dzięki różnym rodzajom uczenia się. Podaj po 1 przykładzie doświadczeń, dzięki którym kształtuje się u dziecka pozytywna postawa wobec zwierząt:

a/dzięki uczeniu się przez warunkowanie.......................

b/dzięki uczeniu się przez aktywność własną...................

9.Do podanych niżej pojęć dopisz litery oznaczające cechy charakteryzujące dane pojęcie (litery mogą się powtarzać):

manipulacja.............. przemoc ................. akt wychowawczy ...............

a/celowość działań osoby wywierającej wpływ

b/świadomość podlegania wpływowi przez osobę, na którą wywierany jest wpływ

c/akceptacja wzajemnych ról w interakcji przez obu partnerów

10.Dyrektywny model wychowania wiąże się zawsze:

a/z częstym stosowaniem kar wobec wychowanków

b/z nieuwzględnianiem potrzeb wychowanków

c/z określaniem przez wychowawcę celów wychowania

d/z częstym chwaleniem i wyrażaniem aprobaty, jeśli wychowanek zachowuje się zgodnie z oczekiwaniami

e/z asymetrią w relacji wychowawczej (władza-podporządkowanie)

11.Wymień 3 praktyki socjalizacyjne stosowane w wielu rodzinach, które utrwalają w świadomości dzieci stereotypowe podejście do płci:

TEMAT: KSZTAŁTOWANIE POSTAW

12.Jeśli nauczyciel na godzinie wychowawczej, chcąc ukształtować u uczniów pozytywną postawę wobec swojego kraju:

a/prezentuje film dokumentalny poświęcony nastoletnim żołnierzom powstania warszawskiego, ginącym z rąk wroga, wówczas oddziałuje przede wszystkim na komponent .....................

b/przygotowuje z uczniami uroczysty apel z okazji 11 listopada, wówczas oddziałuje przede wszystkim na komponent .....................

13.Wyobraź sobie, że pewna grupa chłopców z gimnazjum prezentuje mizoginiczną postawę wobec dziewcząt, tzn. uważają, że kobiety są podrzędną kategorią ludzi, powinny podporządkowywać się mężczyznom. Pogardzają kobietami i unikają towarzystwa swoich koleżanek, preferując spędzanie czasu w „męskim” (czyli swoim) gronie. Swoim zachowaniem okazują lekceważenie dziewczętom, często stosują wobec nich agresję werbalną i używają wulgarnego słownictwa.

Określ cechy postawy chłopców wobec kobiet - znak, siłę, złożoność.

Na czym mogłoby polegać działanie wychowawcze ukierunkowane na zmianę tej postawy (jej cech), gdyby nauczyciel-wychowawca klasy chciał osiągnąć:

a/cel minimalizujący

b/cel korekcyjny

14.Jak nauczyciel powinien postąpić, jeśli chce kształtować postawy uczniów:

-Uczeń, który dotychczas niechętnie czytał, na prośbę nauczyciela przeczytał całą Trylogię H.Sienkiewicza. W tej sytuacji, aby zachęcić ucznia do dalszego czytania, nauczyciel powinien dać mu:

a/cenną dla ucznia nagrodę b/nagrodę symboliczną, niewielką,

ponieważ ......................

-Jeśli nauczyciel chce zmienić postawy uczniów wobec jakiejś narodowości z negatywnej na pozytywną, powinien:

a/stosując logiczne argumenty, przekonywać uczniów do zmiany nastawienia

b/na godzinie wychowawczej zaproponować uczniom odegranie scenek, w których będą wcielać się w rolę przedstawicieli danej narodowości,

ponieważ...........................

TEMAT: METODY ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH

15.Przy każdym zdaniu prawdziwym postaw literę P, przy fałszywym - F:

a/Wysuwanie sugestii polega na wyrażeniu oczekiwań wobec wychowanka i w przypadku ich spełnienia - nagrodzeniu zachowania

b/Powiązanie kary z zachowaniem wychowanka jest podstawowym warunkiem skuteczności karania wychowawczego

c/Karanie może być bardzo skutecznym sposobem uczenia pozytywnych zachowań

d/Nagrody i kary należą do metod wpływu osobistego, ponieważ to wychowawca je wymierza

16.Uszereguj podane metody wychowania w zależności od tego, w jakim stopniu uczą one pozytywnych zachowań (1- w największym stopniu, 3- w najmniejszym stopniu):

a/ćwiczenie ... b/karanie wychowawcze.... c/działanie przykładem osobistym...

17.Wychowawca klasy chce, aby uczniowie, którzy dotychczas nie próbowali narkotyków, nie sięgnęli po nie. Którą z metod oddziaływań wychowawczych stosuje, jeśli na godzinie wychowawczej:

a/uczniowie w sytuacjach symulowanych uczą się, jak odmówić, gdy ktoś namawia do spróbowania narkotyku ………………………………………

b/prosi, aby uczniowie wyobrazili sobie, jak zmieniłoby się ich życie, gdyby wpadli w nałóg ………

18.Uczeń przeszkadzał w czasie lekcji chemii. Nauczyciel powiedział mu, że za karę 50 razy napisze w zeszycie zdanie „Nie będę przeszkadzał w czasie lekcji”, a poza tym postawi mu jedynkę z chemii. Zapowiedział też, że wezwie rodziców na rozmowę. Ostatecznie rodziców nie wezwał do szkoły. Jakie błędy w stosowaniu karania wychowawczego popełnił nauczyciel (wymień 3)?

19. W jaki sposób nauczyciel może wykorzystać metodę organizowania doświadczeń wychowanka, aby ukształtować w uczniach postawę akceptacji wobec osób niepełnosprawnych (podaj konkretny przykład)?

TEMAT: „WYCHOWANIE BEZ PORAŻEK” T.GORDONA

20. Wpisz, które z poniższych wypowiedzi rodzica - reakcji na komunikat dziecka: "Ania przeprowadza się do innego miasta, a to jest moja najlepsza przyjaciółka" można uznać za (w jednym przypadku będą 2 odpowiedzi):

• wypowiedź zaliczaną do "typowej 12" blokad w komunikacji ......................................

• odzwierciedlenie ........................................... parafrazowanie .....................................

a/To przykre, ale na pewno niedługo znajdziesz sobie inną przyjaciółkę.

b/Och, to zapowiada rozstanie…..

c/Nie będzie tak źle - zawsze jest jakieś rozwiązanie. Możecie pisać listy, telefonować do siebie.

d/Smutno ci, że wyjeżdża.

21.Spośród podanych zdań zaznacz te, które są poprawnymi „komunikatami „ja”:

a)”Przykro mi, gdy moja klasa źle się zachowuje na innych lekcjach”

b)”Wiem, że zachowałeś się dzisiaj okropnie”

c/”Znów się spóźniłeś, choć wiesz, że mi to przeszkadza w prowadzeniu lekcji.”

d/"Nie mogę już z wami wytrzymać”"

e/”Martwię się, że dostajesz coraz gorsze stopnie”

22.Jeśli nauczyciel w relacjach z uczniami stosuje "komunikaty "ja", to nauczyciel odnosi następujące korzyści:

a/nabiera dystansu do własnych emocji

b/stwarza możliwość rozwiązania swojego problemu

c/stwarza możliwość, aby uczeń rozwiązał swój problem

d/lepiej poznaje uczniów

23.Jeśli nauczyciel w relacjach z uczniami stosuje aktywne słuchanie, to uczeń odnosi następujące korzyści (podkreśl właściwe odpowiedzi):

a/wzmacnia poczucie własnej wartości

b/rozwiązuje swój problem

c/otrzymuje jasną informację od nauczyciela, jak ma zmienić swoje zachowanie

d/więcej korzysta z lekcji, bo uważnie słucha nauczyciela

24.Przy podanych zdaniach zaznacz, które z opinii są wyrażone prawidłowo:

a/”Ta sukienka jest nieładna”

b/”Film był nudny”

c/”Nie lubię filmów akcji”

d/”Ten kolor wydaje mi się przygnębiający”.

e/"Ludzie spod znaku Wodnika mają słomiany zapał"

ODPOWIEDZI

Przy niektórych odpowiedziach podałam w nawiasie uzasadnienia - aby Ci z Państwa, którzy na dane pytanie błędnie odpowiedzieli, wiedzieli, dlaczego inna odpowiedź jest poprawna.

TEMAT: SPOŁECZNA ROLA NAUCZYCIELA

1.Połącz w pary cechy roli nauczyciela ze skutkami, jakie mogą powodować u nauczyciela:

a/niejasność roli stres zawodowy

b/wewnętrzna niespójność roli zależność od władz oświatowych

c/psychologiczna trudność roli zmniejszanie zaangażowania, rutyna

d/niezgodność z innymi rolami wycofywanie się z działań wychowawczych

2.Na czym polega psychologiczna trudność roli nauczyciela? Wymień przynajmniej trzy przyczyny:

M.in.: hałas, nieprzewidywalność sytuacji (zachowań uczniów), nadmierna liczba interakcji, częsta konieczność reagowania natychmiastowego, bez możliwości zastanowienia się, przeciążenie obowiązkami (zwłaszcza w przypadku nauczycieli bardzo zaangażowanych w swoją pracę lub obarczanych przez dyrekcję dodatkowymi obowiązkami), konieczność jednoczesnej koncentracji na kilku sprawach (nauczanie, obserwowanie zachowań wielu uczniów, reagowanie w celu utrzymania ładu i porządku na lekcji), poczucie osamotnienia wynikające z różnicy wieku oraz samodzielnej pracy z klasą (i braku tradycji wspólnego rozwiązywania problemów w polskich szkołach), brak jasnych kryteriów biegłości zawodowej, trudność oddzielenia czasu pracy od czasu prywatnego (wykonywanie części zadań w domu).

3.Do ułatwień roli nauczyciela można zaliczyć m.in. wejście kandydata do zawodu/początkującego nauczyciela w kulturę szkoły i obserwowanie zachowania innych nauczycieli. Dlaczego to ułatwienie może być pozorne?

Nauczyciele, z którymi spotka się w konkretnej szkole mogą mieć negatywny stosunek do pracy, nie chcieć zmian, torpedować pomysły innych, klimat „pokoju nauczycielskiego” może być niesprzyjający (np. intrygi, plotkowanie, brak wzajemnej pomocy) itp.

TEMAT: PROCES KSZTAŁCENIA

4.Połącz etapy szkolnego uczenia się ucznia z działaniami nauczyciela, które mają największe znaczenie dla pozytywnej realizacji każdego z nich (w niektórych przypadkach może wystąpić więcej niż jeden punkt):

-etap unifikacji znaczenia b,d

-etap indywidualizowania znaczenia a, f (czynnik poznawczy)

-etap operowania wiadomościami e (ewentualnie też f)

-etap zmieniania indywidualnej wiedzy c (ewentualnie też a)

a/sprawdzenie, czy i jak uczeń zrozumiał prezentowane treści nauczania

b/przekazanie materiału w sposób przystępny dla ucznia

c/utrwalanie materiału poprzez powtórzenia

d/wzbudzenie zainteresowania ucznia tematem

e/przydzielanie uczniom zadań zgodnych z celami nauczania

f/odnoszenie nowych treści do dotychczasowej wiedzy uczniów

5.Jakiego rodzaju wiedzą (deklaratywną, proceduralną czy kontekstową) jest wiedza studenta z zakresu pedagogiki?

a/Potrafię wymienić metody badań pedagogicznych ......deklaratywna.......................

b/Potrafię opracować charakterystykę klasy szkolnej na podstawie przeprowadzonych przez siebie

badań w klasie ...........kontekstowa......................................

c/Wiem, jak przeprowadzić obserwację pedagogiczną ............proceduralna....................................

6.Podaj 3 skutki (pozytywne lub negatywne) konsekwentnego stosowania modelu transmisyjnego w nauczaniu:

Np.

-uczniowie maja duży zasób wiedzy faktograficznej

-wiedza uczniów jest uporządkowana

-uczniowie mają niskie kompetencje w zakresie: rozwiązywania problemów nietypowych, krytycznego i samodzielnego myślenia, myślenia twórczego, umiejętności zdobywania informacji i nadawania im struktury

-boją się wyzwań i zmian

-są przyzwyczajeni do bierności, do ulegania autorytetom, nastawieni konformistycznie

7.Godzina wychowawcza na temat "Moje miasto" w klasie II gimnazjum miała następujący przebieg:

Nauczyciel tydzień wcześniej poprosił uczniów, aby zdobyli jak najwięcej informacji o tym, co jest ciekawego w każdej z dzielnic dla młodego turysty, a co interesującego lub ważnego dla stałego mieszkańca - ich rówieśnika (uczniowie podzielili się na grupy, każda grupa wybrała jedną dzielnicę). Chętni mogli zrobić zdjęcia lub przynieść inne materiały ilustracyjne. Na godzinie wychowawczej nauczyciel zaproponował, aby zrobić "Przewodnik po mieście dla nastolatków". Wspólnie z uczniami ustalił, jakie działy powinny się znaleźć w takim przewodniku i w jakiej konwencji będą pisać. Potem każda grupa wykonywała swoją część przewodnika. Na koniec materiały zostały wyeksponowane na szkolnej gazetce ściennej.

Określ, w jakim modelu została przeprowadzona godzina wychowawcza. Uzasadnij swoja odpowiedź, wskazując na występujące na lekcji charakterystyczne cechy tego modelu.

Model interpretacyjny, ponieważ:

-uczniowie wykazują się dużą aktywnością i samodzielnością w zdobywaniu i opracowywaniu informacji

-wiedza pochodzi z różnych źródeł

-uczniowie współpracują ze sobą

-uczniowie realizują złożony projekt, wymagający wykonania wielu czynności intelektualnych i praktycznych (rozwiązują problemy)

-występuje komunikacja wielokierunkowa

-to, czego się uczą odnosi się do ich osobistych doświadczeń („przewodnik dla nastolatków”)

-przy wykonywaniu zadania są zaangażowani na poziomie poznawczym, emocjonalnym, działaniowym

-mają okazję do przeżycia satysfakcji z samodzielnie wykonanej pracy (prezentacja w gazetce ściennej), wzmacniają poczucie własnych kompetencji i wartości (nauczyciel dając im duże pole do samodzielnego decydowania i działania wyraża wiare i zaufanie w ich możliwości)

TEMAT: SOCJALIZACJA I WYCHOWANIE

8.W trakcie procesu socjalizacji jednostka nabywa i rozwija postawy, dzięki różnym rodzajom uczenia się. Podaj po 1 przykładzie doświadczeń, dzięki którym kształtuje się u dziecka pozytywna postawa wobec zwierząt:

a/dzięki uczeniu się przez warunkowanie.....np. dziecko szarpie psa za uszy - rodzic wyraża dezaprobatę lub stosuje karę; dziecko jest chwalone, jeśli pamięta, aby nakarmić rybki lub za okazywane zainteresowanie zwierzętami podczas wycieczki do ZOO

b/dzięki uczeniu się przez aktywność własną......dziecko ma przydzielone określone obowiązki wobec domowego zwierzęcia (np. pamiętać, aby pies miał zawsze nalaną wodę do miski), dziecko ogląda filmy, czyta książki o zwierzętach, dziecko uczęszcza na zajęcia z jazdy konnej, nastolatek pracuje jako wolontariusz w schronisku dla zwierząt, bierze udział w akcji wspierającej prawa zwierząt (np. rozdaje ulotki), zabiera głos na odpowiednim forum dyskusyjnym w Internecie itp.

9.Do podanych niżej pojęć dopisz litery oznaczające cechy charakteryzujące dane pojęcie (litery mogą się powtarzać):

manipulacja....a....... przemoc ...a,b.............. akt wychowawczy ....a,b,c...........

a/celowość działań osoby wywierającej wpływ

b/świadomość podlegania wpływowi przez osobę, na którą wywierany jest wpływ

c/akceptacja wzajemnych ról w interakcji przez obu partnerów

10.Dyrektywny model wychowania wiąże się zawsze:

a/z częstym stosowaniem kar wobec wychowanków

(nie, bo w łagodnym modelu dyrektywnym ogranicza się stosowanie kar, preferuje się nagradzanie, perswazje i inne metody poza karaniem)

b/z nieuwzględnianiem potrzeb wychowanków

(nie, bo w łagodnym modelu wychowawca stara się uwzględniać potrzeby, o ile nie są niezgodne z celami wychowania)

c/z określaniem przez wychowawcę celów wychowania (tak)

d/z częstym chwaleniem i wyrażaniem aprobaty, jeśli wychowanek zachowuje się zgodnie z oczekiwaniami

(nie, bo w skrajnym modelu skąpi sie pochwał, nawet jeśli wychowanek spełnia wymagania, ale za to karze się, jeśli nie spełnia)

e/z asymetrią w relacji wychowawczej (władza-podporządkowanie)

(tak, choć w łagodnym modelu wychowawca może rezygnować z części swojej władzy, ale to jego wybór i w każdej chwili może powrócić do nadrzędnej pozycji)

11.Wymień 3 praktyki socjalizacyjne stosowane w wielu rodzinach, które utrwalają w świadomości dzieci stereotypowe podejście do płci:

-np. rodzice dzielą się obowiązkami zgodnie z tradycyjnym podejściem do płci (ojciec majsterkuje, matka sprząta i gotuje itp.) - uczenie się przez obserwację

-w przypadku rodzeństwa - rodzice inne wymagania (zakresy praw, swobody) stosują wobec chłopców, inne wobec ich sióstr lub przydzielają im inne obowiązki

-rodzice (i inni członkowie rodziny) kupują dziewczynkom lalki i inne, chłopcom - samochodziki, karabiny itp

-ubierają już niemowlęta w inny sposób lub kupują rzeczy do ubrania (lub inne, np. piórniki)- dla dziewczynek różowe, pastelowe, dla chłopców w bardziej zdecydowanych kolorach

-kupują im książki o innej tematyce (np. dziewczynkom o księżniczkach, wróżkach, chłopcom komiksy lub przygodowe, podróżnicze)

-przekazują wprost komunikaty, jakie powinny być dziewczynki/chłopcy (np. „chłopaki nie płaczą”, „dziewczynki powinny być grzeczne”)

-wyrażają oczekiwania dotyczące przyszłości (np. że dziewczynka będzie matką, wyjdzie za mąż, będzie kiedyś zajmować się dziećmi i domem; jaki zawód będzie wykonywał chłopiec)

-i wiele innych.

TEMAT: KSZTAŁTOWANIE POSTAW

12.Jeśli nauczyciel na godzinie wychowawczej, chcąc ukształtować u uczniów pozytywną postawę wobec swojego kraju:

a/prezentuje film dokumentalny poświęcony nastoletnim żołnierzom powstania warszawskiego, ginącym z rąk wroga, wówczas oddziałuje przede wszystkim na komponent ......emocjonalny...............

b/przygotowuje z uczniami uroczysty apel z okazji 11 listopada, wówczas oddziałuje przede wszystkim na komponent .........działaniowy............

13.Wyobraź sobie, że pewna grupa chłopców z gimnazjum prezentuje mizoginiczną postawę wobec dziewcząt, tzn. uważają, że kobiety są podrzędną kategorią ludzi, powinny podporządkowywać się mężczyznom. Pogardzają kobietami i unikają towarzystwa swoich koleżanek, preferując spędzanie czasu w „męskim” (czyli swoim) gronie. Swoim zachowaniem okazują lekceważenie dziewczętom, często stosują wobec nich agresję werbalną i używają wulgarnego słownictwa.

Określ cechy postawy chłopców wobec kobiet - znak, siłę, złożoność.

Znak - negatywny (ujemny)

Siła - silna postawa

Złożoność - postawa złożona, kompletna (wszystkie trzy komponenty rozwinięte)

Na czym mogłoby polegać działanie wychowawcze ukierunkowane na zmianę tej postawy (jej cech), gdyby nauczyciel-wychowawca klasy chciał osiągnąć:

a/cel minimalizujący - osłabić siłę postawy lub jej złożoność (np. zmniejszyć częstość zachowań agresywnych wobec dziewcząt; ukazywać pozytywne strony kobiet/dziewcząt; dac okazje do lepszego wzajemnego poznania się, aby chłopcy docenili zalety koleżanek i w ten sposób złagodzili swoje przekonania i/lub zmniejszyli pogardliwe i niechętne nastawienie)

b/cel korekcyjny - zmiana znaku postawy (aby zaczęli darzyć je zainteresowaniem, sympatią, szacunkiem, uznali równość obu płci, zaczęli zachowywać się uprzejmie)

14.Jak nauczyciel powinien postąpić, jeśli chce kształtować postawy uczniów:

-Uczeń, który dotychczas niechętnie czytał, na prośbę nauczyciela przeczytał całą Trylogię H.Sienkiewicza. W tej sytuacji, aby zachęcić ucznia do dalszego czytania, nauczyciel powinien dać mu:

a/cenną dla ucznia nagrodę b/nagrodę symboliczną, niewielką,

ponieważ zgodnie z teoria niewystarczających nagród uczeń będzie jakoś musiał uzasadnić swoje postępowanie (przeczytanie tylu tomów), więc może zacząć zmieniać postawę wobec czytania książek w ogóle; jeśli dostałby dużą nagrodę, uznałby, że to tylko incydent, który mu się „opłacał”, ale postawy nie zmieni

-Jeśli nauczyciel chce zmienić postawy uczniów wobec jakiejś narodowości z negatywnej na pozytywną, powinien:

a/stosując logiczne argumenty, przekonywać uczniów do zmiany nastawienia

b/na godzinie wychowawczej zaproponować uczniom odegranie scenek, w których będą wcielać się w rolę przedstawicieli danej narodowości,

ponieważ do zmiany znaku zazwyczaj nie wystarczy działanie na komponent poznawczy, dużo ważniejsze są komponent emocjonalny i działaniowy, a odgrywanie scenek angażuje wszystkie komponenty, jak również rozwija empatię; ponadto takie wcielanie się powoduje dysonans poznawczy i emocjonalny, który jest pierwszym `wyłomem” w dotychczasowej postawie i daje szanse na zmianę.

TEMAT: METODY ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH

15.Przy każdym zdaniu prawdziwym postaw literę P, przy fałszywym - F:

a/Wysuwanie sugestii polega na wyrażeniu oczekiwań wobec wychowanka i w przypadku ich spełnienia - nagrodzeniu zachowania

(F - sugestia nie pociąga za sobą żadnych dalszych działań; najwyżej karę naturalną, jeśli wychowanek postąpi wbrew sugestii)

b/Powiązanie kary z zachowaniem wychowanka jest podstawowym warunkiem skuteczności karania wychowawczego

(P - bo kara ma zmieniać zachowanie i wynikać z zachowania dziecka - być konsekwencją konkretnego zachowania)

c/Karanie może być bardzo skutecznym sposobem uczenia pozytywnych zachowań

(F - karanie ma hamować zachowania niewłaściwe, ale nic nie mówi o tym, jak postąpić pozytywnie)

d/Nagrody i kary należą do metod wpływu osobistego, ponieważ to wychowawca je wymierza

(F - należą do metod wpływu sytuacyjnego, ponieważ są wynikiem zachowania wychowanka - czyli pewnej sytuacji, konsekwencją zachowania)

16.Uszereguj podane metody wychowania w zależności od tego, w jakim stopniu uczą one pozytywnych zachowań (1- w największym stopniu, 3- w najmniejszym stopniu):

a/ćwiczenie ..1 (bo wychowanek ćwicząc pożądane zachowanie jest aktywny, uczy sie w praktyce określonych zachowań, które w razie potrzeby są korygowane oraz utrwalane przez kolejne ćwiczenia)

b/karanie wychowawcze...3 (karanie w ogóle nie uczy pozytywnych zachowań0

c/działanie przykładem osobistym...2 (wychowanek może skorzystać lub nie z przykładu wychowawcy; obserwacja wymaga mniej aktywności niż ćwiczenie)

17.Wychowawca klasy chce, aby uczniowie, którzy dotychczas nie próbowali narkotyków, nie sięgnęli po nie. Którą z metod oddziaływań wychowawczych stosuje, jeśli na godzinie wychowawczej:

a/uczniowie w sytuacjach symulowanych uczą się, jak odmówić, gdy ktoś namawia do spróbowania narkotyku …………ćwiczenie……………………………

b/prosi, aby uczniowie wyobrazili sobie, jak zmieniłoby się ich życie, gdyby wpadli w nałóg …antycypowanie skutków zachowań społecznych……

18.Uczeń przeszkadzał w czasie lekcji chemii. Nauczyciel powiedział mu, że za karę 50 razy napisze w zeszycie zdanie „Nie będę przeszkadzał w czasie lekcji”, a poza tym postawi mu jedynkę z chemii. Zapowiedział też, że wezwie rodziców na rozmowę. Ostatecznie rodziców nie wezwał do szkoły. Jakie błędy w stosowaniu karania wychowawczego popełnił nauczyciel (wymień 3)?

1/zbyt dużo kar za jedno przewinienie

2/pisanie „nie będę przeszkadzał...” raczej nie będzie zbyt skuteczne, a ponadto może wzbudzić złość ucznia (marnowanie czasu, który mógłby lepiej spożytkować) i w przyszłości zachęcić go do dalszych zachowań „na złość” nauczycielowi

3/wychowawca był niekonsekwentny, bo nie wezwał rodziców, choć zapowiadał; w ten sposób dał uczniom komunikat: „moje groźby są bez pokrycia; nie warto się nimi przejmować”

4/sam pomysł wezwania rodziców za tak niewielkie przewinienie wyraża słabość nauczyciela „sam nie potrafię sobie poradzić”, co może zachęcać uczniów do powtarzania zachowań zakłócających

5/stawianie dwójki z przedmiotu za zachowanie jest absolutnie niewłaściwe, ponieważ ocena z przedmiotu ma informować o poziomie osiągnięć ucznia z chemii

6/nauczyciel nawet nie spróbował dowiedzieć się, dlaczego uczeń przeszkadzał - gdyby poznał przyczynę, mógłby skuteczniej poradzić sobie z zachowaniami przeszkadzającymi ucznia (tego i innych)

7/kara była zbyt surowa - powinien zacząć od łagodniejszych środków - np. od komunikaty ja.

19. W jaki sposób nauczyciel może wykorzystać metodę organizowania doświadczeń wychowanka, aby ukształtować w uczniach postawę akceptacji wobec osób niepełnosprawnych (podaj konkretny przykład)?

Np.

-urządzić spotkanie integracyjne (wspólną imprezę), na której będą mogli się poznać z niepełnosprawnymi rówieśnikami;

-zorganizować spotkanie z przedstawicielem organizacji osób niepełnosprawnych;

-urządzić projekcję fragmentów występów polskich złotych medalistów na paraolimpiadzie;

-zaproponować serię ćwiczeń, w których uczniowie będą musieli wykonywać różne czynności z zasłoniętymi oczami, zatkanymi uszami, unieruchomioną nogą czy ręką itp.;

-jeśli w szkole są jakieś osoby niepełnosprawne, zorganizować spotkanie, na którym uczniowie mogliby powiedzieć, w czym nawzajem mogą sobie pomóc (nie tylko zdrowi niepełnosprawnym, ale i odwrotnie).

TEMAT: „WYCHOWANIE BEZ PORAŻEK” T.GORDONA

20. Wpisz, które z poniższych wypowiedzi rodzica - reakcji na komunikat dziecka: "Ania przeprowadza się do innego miasta, a to jest moja najlepsza przyjaciółka" można uznać za (w jednym przypadku będą 2 odpowiedzi):

• wypowiedź zaliczaną do "typowej 12" blokad w komunikacji ....

.....a (pocieszanie), c (radzenie, bagatelizowanie uczuć) ....

• odzwierciedlenie ........d (nazwanie uczucia, które prawdopodobnie przeżywa dziecko).

• parafrazowanie ..........b

a/To przykre, ale na pewno niedługo znajdziesz sobie inną przyjaciółkę.

b/Och, to zapowiada rozstanie…..

c/Nie będzie tak źle - zawsze jest jakieś rozwiązanie. Możecie pisać listy, telefonować do siebie.

d/Smutno ci, że wyjeżdża.

21.Spośród podanych zdań zaznacz te, które są poprawnymi „komunikatami „ja”:

a)”Przykro mi, gdy moja klasa źle się zachowuje na innych lekcjach”

b)”Wiem, że zachowałeś się dzisiaj okropnie” (nie, bo brak uczucia)

c/”Znów się spóźniłeś, choć wiesz, że mi to przeszkadza w prowadzeniu lekcji.”

(nie - insynuowanie złej intencji; brak uczucia)

d/"Nie mogę już z wami wytrzymać”" (nie - obwinianie, brak konkretnego zachowania)

e/”Martwię się, że dostajesz coraz gorsze stopnie”

22.Jeśli nauczyciel w relacjach z uczniami stosuje "komunikaty "ja", to nauczyciel odnosi następujące korzyści:

a/nabiera dystansu do własnych emocji (werbalizacja to ułatwia)

b/stwarza możliwość rozwiązania swojego problemu (jest szansa, że uczniowie zareagują i zmienią zachowanie)

c/stwarza możliwość, aby uczeń rozwiązał swój problem (nie, bo to nie uczeń ma problem)

d/lepiej poznaje uczniów (nie, to uczniowie lepiej poznają nauczyciela, gdy mówi, co czuje w jakiejś sytuacji)

23.Jeśli nauczyciel w relacjach z uczniami stosuje aktywne słuchanie, to uczeń odnosi następujące korzyści (podkreśl właściwe odpowiedzi):

a/wzmacnia poczucie własnej wartości (bo sam rozwiązuje problem)

b/rozwiązuje swój problem (właśnie temu służy aktywne słuchanie)

c/otrzymuje jasną informację od nauczyciela, jak ma zmienić swoje zachowanie

(nie, nauczyciel nie udziela rad - uczeń sam dochodzi do pomysłów, jak rozwiązać problem)

d/więcej korzysta z lekcji, bo uważnie słucha nauczyciela

(nie, bo aktywne/czynne słuchanie w ujęciu Gordona nie odnosi się do nauczania przedmiotu)

24.Przy podanych zdaniach zaznacz, które z opinii są wyrażone prawidłowo:

a/”Ta sukienka jest nieładna” (nie, to ocena)

b/”Film był nudny” (nie, to ocena)

c/”Nie lubię filmów akcji”

d/”Ten kolor wydaje mi się przygnębiający”.

e/"Ludzie spod znaku Wodnika mają słomiany zapał" (nie, to stereotyp powtarzany przez osobę)

---