1 Ograniczenie prawa rzeczowego wg przepisów o wywłaszczeniu
przeprowadzenie robót ziemnych w celu instalacji uzbrojenia terenu:
przedsiębiorstwo wysyłkowe prowadzi negocjacje (starosta nie musi o tym wiedzieć);
w przypadku gdy właściciel się nie zgadza - wniosek do starosty;
zgoda starosty w formie decyzji administracyjnej;
grunt ma być uprzątnięty do 6 m-cy.
poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja kopalin stanowiących własność:
jednostka posiadająca koncesję górniczą prowadzi negocjacje z właścicielem o udostępnienie nieruchomości i cenę jej udostępnienia;
w przypadku gdy właściciel się nie zgadza - wniosek do starosty;
zgoda starosty w formie decyzji administracyjnej;
decyzja obowiązuje maksymalnie 12 m-cy. Na dłużej ustanawia się użytkowanie.
zdarzenia z gatunku siły wyższej (siły nadprzyrodzone, zagrożenie życia, zdrowia, mienia).
Przesłanki zwrotu wywłaszczonej nieruchomości:
cel publiczny na który wywłaszczono nieruchomość nie został zrealizowany w ciągu 7 lat;
wygasła decyzja o WZiZT;
Zmiana celu publicznego jedynie za zgodą byłego właściciela;
Można ubiegać się o zwrot niewykorzystanej pod inwestycję części nieruchomości;
Zwrot wywłaszczonych nieruchomości odbywa się w postępowaniu administracyjnym na wniosek byłego właściciela lub jego spadkobierców - decyzja o zwrocie i o rozliczeniach
2 Umowa o roboty geodezyjne
Regulowane przez art. 43. pkt. 1 i 4
Zwyczajowa, związana wyłącznie z inwestycją - nie zawiera się takiej umowy o np. aktualizację mapy zasadniczej, ale zawiera się o wykonanie mapy terenu pod inwestycję.
Geodeta na budowie - wykonuje mapę terenu budowy dla projektanta, wytycza obiekt w terenie, nadzoruje wznoszenie obiektu, robi inwentaryzację uzbrojenia przed zasypaniem, bada odkształcenia.
Przez umowę o roboty g-k uprawniony geodeta zobowiązuje się do wykonania zlecenie zgodnie z: projektem, umową, aktualną wiedzą. Zamawiający natomiast do: udostępnienia terenu (obiektu), dostarczenia dokumentów, odbioru robót, wypłaty wynagrodzenia.
Zgłoszenia do ODGiK nie wymaga: tyczenie, obliczanie objętości mas ziemnych, inwentaryzacja, geoid. obsługa inwestycji. Chyba że wykryjemy, że mapy z których korzystamy są nieaktualne. Każdy pomiar którego zakładamy osnowę należy zgłosić.
Geodeta na planie budowy podporządkowany jest kierownikowi budowy i to najczęściej z nim podpisuje umowę.
3 Zwrot wywłaszczonych nieruchomości
Przesłanki zwrotu wywłaszczonej nieruchomości:
cel publiczny na który wywłaszczono nieruchomość nie został zrealizowany w ciągu 7 lat;
wygasła decyzja o WZiZT;
Zmiana celu publicznego jedynie za zgodą byłego właściciela;
Można ubiegać się o zwrot niewykorzystanej pod inwestycję części nieruchomości;
Zwrot wywłaszczonych nieruchomości odbywa się w postępowaniu administracyjnym na wniosek byłego właściciela lub jego spadkobierców - decyzja o zwrocie i o rozliczeniach.
4 Współwłasność w częściach ułamkowych
.Współwłasnośc to odmiana własności polegająca na tym, że rzecz jest przedmiotem własności więcej niż jednej osoby. Może być współwłasność łączna i w częściach ułamkowych
współwłasnośc w częściach ułamkowych jest udziałowa i samoistna, nie powstaje w skutek żadnego zdarzenia prawnego, istnieje sama dla siebie. Powstaje w sposób:
a) przymusowy. Pewne osoby do pewnych rzeczy potrzebują mieć współwłasność. Dotyczy to wspólnot gruntowych i wspólnot nieruchomości wspólnej dla wspólnoty mieszkańców.
Wspólnota gruntowa to relikt przeszłości z czasów feudalnych. Wg ówczesnych przepisów nie można było rozparcelować ziemi pośród chłopów. W 1963 wprowadzono przepisy regulujące wspólnoty. Każdy chłop otrzymał swój udział (ziemię), ale nie może jej dowolnie sprzedać ani podzielić. Wynika to z prawa administracyjnego. W pierwszej oklejności może sprzedać osobie ze wspólnoty, a w drugiej komuś ze wsi. Nad tym czuwa starosta, a decyzję zatweirdzają gminy. Wspólnoty nie mają założonej KW, więc ich stan prawny jest nieuregulowany. W 1993 wprowadzono przepisy ułatwiające likwidację wspólnot - gdy nie ma chętnych, to prawo pierwokupu ma gmina.
Nieruchomość wspólna dla wspólnoty mieszkańców wynika z ustawy o własności lokali (94). Właściciele nieruchmosci lokalowych wyodrębnionych w budynku tworzą wspólnotę mieszkańców, tzn mają udziały w części wspólnej, która nie należy od nikogo (klatka schodowa, poddasze). Udział określony jest ułamkiem lokal/pow wspólna. Współwłasnośc ta istnieje dopóki istnieją odrębne własności lokali.
b) z umowy np. dwie osoby coś kupują, albo jest darowizna na rzecz 2 osób
orzeczenie sądu. Przez połączenie lub pomieszanie. Np. jeśli ktoś zbudował budynek na czyimś gruntem to może być ustanowiona współwłasność budynek + grunt
przedmiotem współwłasności może być: nieruchomość, rzecz ruchoma, prawo użytkowania wieczystego, ograniczone prawa rzeczowe (oprócz hipoteki i zastawu)
korzystanie: czynności zwykłego zarządu za zgodą większości, czynności przekraczający zwykły zarząd - za zgodą wszystkich
KC traktuje współwłasność w częściach ułamkowych jako tymczasową i ułatwia jej zniesienie:
każdy może rozporządzać swoim udziałem bez pytania o zdanie osób trzecich
każdy może zażądać zniesienia współwłasności i to prawo nie może być ograniczone ani odebrane. Wyjątek stanowią nieruchomości - współwłaściciele mogą zawiesić takie żądania na okres 5 lat (wpis do działu III KW)
5 Uż. Wieczyste
prawo rzeczowe dotyczące wyłącznie gruntów SKP lub samorządów terytorialnych udostępnionych innym na okres 40 - 99 lat; nie funkcjonuje samodzielnie → zawsze z własnością budynku; prawo do gruntów SKP lub JST
sposoby powstania UW:
z mocy prawa (uwłaszczenie państwowych i samorządowych op po 5.12.1990)
decyzją organu administracyjnego (niektóre przypadki uwłaszczeń i przekształcenia prawa użytkowania w prawo własności na mocy ustawy z 1997 i 2001
w drodze umowy w formie aktu notarialnego (najpowszechniejszy
procedura nabycia prawa:
uchwala rady gminy lub powiatu, sejmiku województwa lub zarządzenie wojewody wykazujące zgode na oddanie w UW
wójt / burmistrz / pr. miasta, starosta, zarząd powiatu, zarząd województwa wywiesza wykaz nieruchomości przeznaczonych do oddania w UW → wisi 21 dni. Jeśli wartość nieruchomości przekracza 50 tys. zł. inf. musi być zamieszczona w prasie
inf. o formie udostępnienia
przetarg
bez przetargu
jeśli przetarg nie rozstrzygnięty w pierwszym podejściu, odbywa się 2 przetarg. Jeżeli w 2 też nie ma rozstrzygnięcia odbywają się negocjacje i nie ma kolejnego przetargu
Z kodeksu cywilnego:
Użytkowanie wieczyste - Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym.
W granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.
Budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie należącym do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność. To samo dotyczy budynków i innych urządzeń, które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste.
Oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste następuje na okres dziewięćdziesięciu dziewięciu lat. W wypadkach wyjątkowych, gdy cel gospodarczy użytkowania wieczystego nie wymaga oddania gruntu na dziewięćdziesiąt dziewięć lat, dopuszczalne jest oddanie gruntu na okres krótszy, co najmniej jednak na lat czterdzieści.
Wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną.
Sposób korzystania z gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków przez wieczystego użytkownika powinien być określony w umowie.
Umowa o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste może ulec rozwiązaniu przed upływem określonego w niej terminu, jeżeli wieczysty użytkownik korzysta z gruntu w sposób oczywiście sprzeczny z jego przeznaczeniem określonym w umowie, w szczególności jeżeli wbrew umowie użytkownik nie wzniósł określonych w niej budynków lub urządzeń.
6 Wywłaszczenie
Wywłaszczenie - odjęcie lub ograniczenie w drodze decyzji administracyjnej prawa własności, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego do nieruchomości. Dotoczy tylko nieruchomości. W sensie etymologicznym oznacza pozbawienie kogoś prawa własności.
Założenia wywłaszczenia:
dotyczy tylko nieruchomości;
na drodze decyzji administracyjnej;
na rzecz SP lub jednostek samorządu terytorialnego;
na cele publiczne wyraźnie określone w art. 6 ustawy o gosp. nieruchomościami;
przed wywłaszczeniem obowiązkowe negocjacje z właścicielem (jeżeli jest to możliwe to proponuje się nieruchomość zamienną);
tylko jeżeli celu nie da się zrealizować na innym gruncie należącym do SP.
Przebieg postępowania:
etap negocjacji (cywilno - prawny):
musi być wydana decyzja o WZiZT. Z nią geodeta udaje się do właściciela. Proponuje jakąś kwotę lub grunt zamienny. Cena - rzeczoznawca majątkowy szacuje wartość nieruchomości aby móc zaproponować pewną sumę za wywłaszczenie. Cena ta podlega dyskusji między właścicielem nieruchomości a organem uprawnionym do jej wykupu. Jeżeli w ciągu 2 m-cy (od zakończenia negocjacji; w przypadku autostrad płatnych od początku) właściciel nie zdecyduje się na sprzedaż przystępuje się do II etapu.
Jeżeli właściciel zgadza się sporządza się protokół z negocjacji, umowę kupna-sprzedaży w formie aktu notarialnego, wypłaca się zaoferowaną kwotę i wpisuje do dz. II jako właściciela KW SP lub JST.
etap postępowania administracyjnego (administracyjno - prawny):
przeprowadzany tylko w przypadku kiedy właściciel nie zgadza się na sprzedaż nieruchomości. Z urzędu (gdy wywłaszcza się na rzecz SP) lub na wniosek JST (wniosek: zawiera cel, dowód, że we wskazanym miejscu można budować - decyzja o WZiZT, dane o działce - wyciąg z EGiB poparty wypisem z KW, wykaz wszystkich podmiotów w sprawie i nieruchomości wywłaszczanych oraz protokół z negocjacji). Postępowanie wszczyna się postanowieniem starosty na terenie którego znajduje się nieruchomość. Starosta ma obowiązek przeprowadzenia postępowania administracyjnego - składa wniosek do sądu rejonowego o wpis do dz. III KW, że w sprawie danej nieruchomości toczy się postępowanie wywłaszczeniowe, porozumiewa się z właścicielem w sprawie odszkodowania. Przeprowadza się rozprawę administracyjną, którą kończy wydanie decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości i wysokości odszkodowania, wskazującą cel publiczny na który wywłaszczono nieruchomość. Decyzja może ustanowić służebność nieruchomości wywłaszczanej na rzecz n. sąsiednich. Od decyzji tej można się odwołać. Jeżeli nie skorzysta się z tej możliwości d. staje się ostateczna i można ja sądzić jedynie do NSA, ale inwestycja będzie w tym czasie realizowana. Decyzja ostateczna powoduje przejście prawa własności na SP lub JST - wpis w dz. II KW nowego właściciela. Odszkodowanie wypłaca się w ciągu 2 tygodni. Obecnie w Polsce bardzo rzadko zdarza się konieczność przeprowadzenia etapu II.
Postępowanie gdy nieruchomość nie ma uregulowanego stanu prawnego, czyli nie istnieje KW, zbiór dokumentów, dane z ewidencji ani żadne inne dokumenty na podstawie których można ustalić osoby które mają prawa rzeczowe do nieruchomości:
Nie ma negocjacji;
Ogłoszenie o poszukiwaniu osób mających prawa rzeczowe do nieruchomości (np. w prasie); na zgłoszenie jest 2 miesiące; jeśli się nikt nie zgłosi, to wszczynane kest postępowanie; jeśli się zgłosi - negocjacje itd.;
Wszczęcie postępowania o wywłaszczenie;
Nie ma rozprawy administracyjnej (bo nie ma właściciela);
Decyzja ogłaszana jest na tej samej zasadzie co poszukiwanie osób mających prawa do nieruchomości;
Odszkodowanie jest wypłacane, trafia do depozytu i jest tam przez 10 lat.