14. Rodzinny Dom Dziecka a wioski dziecięce
Rodzinny Dom Dziecka to ośrodek wychowawczy dla osieroconych lub pozbawionych opieki rodzicielskiej dzieci oraz młodzieży do 18 r. życia, który jest zorganizowany w naturalnych rodzinach zastępczych, w przystosowanych domach rodzinnych.
Rodzinny Dom Dziecka jest placówka sprawującą całodobową opiekę nad dziećmi pozbawionymi właściwej pieczy ze strony rodzin naturalnych, w warunkach zbliżonych do domu rodzinnego.
Placówkę taka powołują specjalną uchwałą, lokalne władze w odpowiedzi na realne potrzeby występujące w tym względzie na danym terenie. Rodzinny Dom Dziecka ma dyrektora i zatrudnionych pracowników. Dzieci pozostają w nim do czasu powrotu do rodziny, umieszczenia w rodzinie adopcyjnej lub usamodzielnienia. W placówce rodzinnej przebywać może od czworga do ośmiorga dzieci, jednakże w szczególnie uzasadnionych przypadkach liczba dzieci może ulec zmniejszeniu lub zwiększeniu. Rodzinne Domy Dziecka SA często prowadzone przez organizacje pozarządowe.
Rodzinny Dom Dziecka jest instytucją prostą i skomplikowaną zarazem. Oglądany z daleka, rodzinny do dziecka to wielodzietna rodzina, wspomagana finansowo przez samorząd. Widziany z bliska, przez pryzmat przepisów, to tzw. placówka rodzinna, podlegająca takim samym złożonym zasadom( finansowanie, księgowość, zakres kontroli) jak duża placówka opiekuńczo-wychowawcza. Zadaniem Rodzinnego Domu Dziecka jest zapewnie całkowitej opieki i tworzenie warunków do indywidualnego rozwoju dzieciom, których rodzice trwale lub czasowo są niezdolni do pełnienia swoich obowiązków. Prościej- celem istnienia rodzinnych domów dziecka jest wychowanie dziecka w dobrej rodzinie, w atmosferze zaufania, bezpieczeństwa i miłości.
Rodzinny Dom Dziecka tworzą opiekunowie i wychowywane przez nich dzieci- od 4 do 8. W tej liczbie nie mieszczą się dzieci opiekunów (biologiczne, adoptowane), więc zdarza się nierzadko, że rodzina składa się nawet z kilkunastu osób. RDD powstają najczęściej w lokalach (domy jednorodzinne, mieszkania) pochodzących z zasobów powiatu lub gminy, rzadziej-w prywatnych domach opiekunów. Dzieci mogą pozostawać w rodzinnych domach do chwili powrotu do rodziny biologicznej, do adopcji lub do osiągnięcia dorosłości i usamodzielnienia. Również po osiągnięciu pełnoletniości wychowanek kontynuujący naukę może zostać w RDD, jeżeli wyrazi taką chęć.
Rodzinne Domy Dziecka prowadzone są najczęściej przez organizacje pozarządowe
( np.: Caritas, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, stowarzyszenia i fundacje statutowo zajmujące się pomocą rodzinie). Mają one za zadanie wspierać „ swoje” domy pomocą finansową, rzeczową czy inną. Organizacja taka, nazywana „organem prowadzącym” zatrudnia również dyrektora RDD, którym zostaje jedno z małżonków. Osoba ta nie może podejmować innej stałej pracy, zwłaszcza na umowę o pracę. Gdy w RDD mieszka 8 lub więcej dzieci, istnieje możliwość zatrudnienia współmałżonka lub innej, wskazanej przez dyrektora osoby w niepełnym wymiarze godzin. Faktyczne wymiary czasu pracy nie mają tu praktycznego zastosowania, ponieważ zarówno dyrektor jak i jego współmałżonek są w pracy przez cały dzień i noc. Wyjątkiem jest tu zatrudnienie np.: wychowawcy z zewnątrz, którego czas pracy określają obowiązujące przepisy.
Praca dyrektora RDD, jako urzędnika i wychowawcy podlega ocenie organu prowadzącego, centrum pomocy rodzinie, Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Wojewódzkiego i sądu rodzinnego. Do nich należy również kontrola dokumentacji dzieci i domu.
Podopiecznych do RDD kierują centra pomocy rodzinie lub sąd rodzinny. Dyrektor ma prawo współdecydowania o przejmowanych dzieciach. „ Konstruując” swoją rodzinę powinien pamiętać o zróżnicowaniu wiekowym, a jeśli rodzina ma swoje dzieci naturalne- o przyjmowaniu do rodzinnego domu dzieci młodszych od nich. Pomoże to w zachowaniu pozycji „ starszego rodzeństwa” i poczucia bezpieczeństwa, które dzieci naturalne mogą łatwo utracić w zderzeniu z dużą grupą dzieci podopiecznych.
Finansowanie RDD można podzielić na dwie odrębne części. Jedna to finanse związane z utrzymaniem domu i pracownika, które podlegają dokładnemu rozliczeniu. Druga to tzw. „ ryczałt”. Ryczałt to kwota wypłacana bezpośrednio RDD, przeznaczona na całkowite utrzymanie jednego dziecka w ciągu miesiąca. Mieści się w nim koszt wyżywienia, ubrania, podręczników i przyborów szkolnych, wypoczynku i rozrywki, leczenia i rehabilitacji, hobby i korepetycji, środków czystości, biletów itp.
Działalność wiosek dziecięcych SOS w Polsce.
Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce jest apolityczną organizacja dobroczynną, pozarządowym stowarzyszeniem prowadzącym działalność pżytku publicznego na rzecz osieroconych i opuszczonych dzieci.
W 1949 roku Herman Greiner założył Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce i wybudował razem z przyjaciółmi pierwszą Wioskę Dziecięcą SOS w Imst, w Austrii.
Pierwszemu domkowi dał nazwę „ Dom Pokoju”. Dla Hermana Greinera, głównym celem było stworzenie dla sierot wojennych i opuszczonych dzieci, rodziny, domu i Wioski Do dziś ten „prototyp” Imst jest wzorem dla wszystkich krajów, jako praktyczny i łatwo dający się przystosować koncept opieki nad dzieckiem.
Koncepcja pedagogiczna SOS Wiosek Dziecięcych zakłada konieczność zapewnia osieroconemu dziecku troskliwej opieki ze strony zastępczych i nierozdzielania rodzeństwa, a także zamieszkania przez dziecko wraz z rodzicami i rodzeństwem w jednym z domków na terenie Wioski SOS.
Celem pracy opiekuńczo wychowawczej jest „usamodzielnienie” wychowanka. Od pierwszego dnia pobytu dziecka, w Wiosce SOS stosuje się takie metody wychowawcze, aby dziecko, jak najszybciej, stało się samodzielne i zaradne życiowo. Aby osiągnąć ten cel potrzeba jest wieloletniej pracy wychowawczej „ Matek”, „cioć”, „ wujków”, pedagogów i psychologów.
Do Wiosek Dziecięcych dzieci trafiają z domów dziecka oraz pogotowia opiekuńczego. Są to sieroty naturalne lub społeczne. W polskich Wioskach SOS ponad 90% dzieci pochodzi z rodzin patologicznych. Rodzice tych dzieci zostali pozbawieni przez sąd, praw rodzicielskich, a dzieci skierowano do placówek opiekuńczych. Wioski są szczególnie potrzebne dzieciom posiadającym liczne rodzeństwo. Takie rodzeństwo mieszka często w różnych domach dziecka, a umieszczenie ich w rodzinach zastępczych lub adopcyjnych nie zawsze jest możliwe. Dlatego właśnie te dzieci mogą niezawodnie liczyć na kompensacje swego sieroctwa i zbudowanie nowych więzi rodzinnych w Wiosce Dziecięcej SOS.
W procesie wychowania dzieci w Wiosce biorą udział:
- Matka\Rodzice - każde osierocone dziecko ma nową matkę. Matki oraz rodzice zastępczy to osoby, które decydują się poświęcić całe swoje Zycie powierzonym dzieciom. Otaczają te dzieci nie tylko troską i opieką, ale także miłością. Matką zostaje samotna kobieta, która jest w wieku 25-40 lat.
- Rodzeństwo - rodzina w Wiosce Dziecięcej składa się zazwyczaj z 7-8 dzieci w różnym wieku, które zyją wraz ze swoimi rodzicami jak naturalna rodzina. Rodzeństwo naturalne nigdy nie są rozdzielane.
- Dom - dzieci wychowują się w warunkach optymalnie zbliżonych do rodzinnych- w domu, w którym każde dziecko ma swoje miejsce- łóżko, półkę na ksiązkii szafkę, ale także określone obowiązki, czyli pomoc w opiece nad młodszym rodzeństwem, robienie drobnych zakupów itd. Dom pozostaje dla dzieci zawsze ich domem rodzinnym, do którego wracają jako ludzie dorośli.
- Wioska - zorganizowana społeczność, na którą składa się około 14 domowników, dom dyrektora i pomieszczenia dla pedagogów, psychologa oraz logopedy. Wioski lokalizowane są na obrzeżach miast, ale dzieci uczęszczają do szkół publicznych i zawierają przyjazne poza terenem Wioski - w pełni uczestniczą w życiu społecznym. Wioski zostały zorganizowane w taki sposób, aby mamy mogły skoncentrować się głównie na wychowaniu dzieci znajdując wsparcie u specjalistów. Sprawy organizacyjne przejął dyrektor Wioski, który również z racji swego wykształcenia pedagogicznego wspiera fachową pomocą rodziców i resztę specjalistów, czuwających nad procesem wychowawczym dzieci.
W Polsce funkcjonują 4 SOS Wioski Dziecięce:
- od 1984 w Biłgoraju - obecnie mieszka tam 83 dzieci,
- od 1992 w Kraśniku - na dzień dzisiejszy mieszka tam także 83 dzieci,
- od 2000 w Siedlcach - gdzie mieszka 71 dzieci,
- od 2005 w Karlinie k/ Koszalina - gdzie mieszka 80 dzieci,
Oprócz Wiosek SOS od 1998 roku Stowarzyszenie prowadzi także Dom Młodzieży SOS w Lublinie, w którym mieszka obecnie 36 młodych ludzi, Wspólnotę Mieszkaniową SOS dla młodzieży w Kraśniku , w którym mieszka 15 osób, a w Biłgoraju i Ustroniu- Rodzinne Domy Czasowego Pobytu „Puchatek” i „Sindbad”.
W 1984 r. założono w Biłgoraju pierwszą w Polsce i jedną z czterech istniejących wiosek dziecięcych, należących do Międzynarodowej Federacji Wiosek Dziecięcych.
Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięcej prowadzi Polsce cztery Wioski Dziecięce (Biłgoraj, Kraśnik, Siedlnice Karolino k Koszalina) Wspólnotę Mieszkaniową w Kraśniku i Dom Młodzieży w Lublinie. Mieszka w nich ponad 320 dzieci, głównie sierot społecznych.
Stowarzyszenie zajmuje się dziećmi, którym trudno jest znaleźć rodzinę zastępczą lub adopcji z powodu licznego rodzeństwa. (i konieczność rozdzielenia dzieci w wypadku adopcji) bądź traumatycznej historii życia. Zapewnia dzieciom rodzinną opiekę w Wioskach Dziecięcych, się zazwyczaj z 14 domów. W każdym z nich mieszka rodzina SOS, czyli mama zastępcza\ rodzina zastępcza z 6-7 dzieci. Dom Młodzieży i Wspólnota Mieszkaniowa to miejsce, w których mieszkają Wychowankowie Wiosek Dziecięcych. Tam, pod opieką wychowawców, uczą się samodzielności i startują w dorosłość.
Koncepcja Wiosek Dziecięcych zakłada konieczność zapewnienia dziecku troskliwej opieki ze strony opiekuna \ opiekunów zastępczych i nie rozdzielenie rodzeństwa, a także zamieszkiwanie przez dziecko wraz z opiekunem i rodzeństwem w jednym domku. Będącym częścią składową Wioski Dziecięcej SOS. Stowarzyszenie umożliwia dzieciom życie zgodne z ich kulturą i religią, tak, by mogło się stać aktywnym członkiem społeczeństwa. Pomaga im w określeniu i wyrażeniu swoich umiejętności, zainteresowań i talentów. Zapewnia dzieciom należyte wykształcenie i umiejętność, potrzebne, by stać się aktywnym i dobrze radzącymi sobie w życiu członkami społeczeństwa. Koncepcja Stowarzyszenia jest zgodna z najnowszymi założeniami i dorobkiem społecznej pedagogiki.
Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięcej w Polsce jest częścią międzynarodowej organizacji SOS - Kinderdorf Internationa, prowadzącej obecnie 442 Wioski Dziecięce SOS. Rodzinę i dom znajduje w nich ponad 43600 dzieci w 131 krajach świata. Organizacja SOS - KinderDorf Internationa została uhonorowana wieloma nagrodami za działalność humanitarną prestiżową nagrodę Conrada N.Hiltona w 2002r. i nominacje do Pokojowej Nagrody Nobla.
Założenia ideowe placówki określają cztery nadrzędne zasady wychowawcze. Każde dziecko w wiosce ma matkę i rodzeństwo. Naturalne rodzeństwa nie są rozdzielane. Każda rodzina wioskowa posiada swój dom, nie przestając być zarazem integralną częścią społeczności wioskowej. W swych założeniach warunki te rozwinąć mają poczucie bezpieczeństwa i własnego miejsca.
http://www.money.pl
1