ORGANIZACJA

Organizacja:

- jako czasownik - organizować

- jako rzeczownik - grupa ludzi, przedsiębiorstwo, partia polityczna

- jako przymiotnik -

Organizacja (organella) - wyspecjalizowana część komórki biologicznej - system

Organikos - wytworzony za pomocą narzędzia

Organom - narzędzie, instrument, przyrząd, organ

3 znaczenia pojęcia:

1 atrybutowe:

- jako cecha rzeczy i procesów, które uważamy za zorganizowane.

- jako cecha ludzkiego działania (pojedynczego człowieka lub Gru ludzi) np. zorganizowany student

2 rzeczowe

- jako rzecz, której ta cecha przysługuje.

- jako wyodrębniona całość ludzkiego działania, które odznaczą się cechą zorganizowania

3 czynnościowe:

- jako proces nadawania działaniu ludzkiemu cechy zorganizowania

- lepiej zastąpić słowem organizować

Efekt symetrii - to takie zestawienie dwóch lub więcej elementów by ich oddziaływanie dawało skutek większy niż suma skutków wywołanych przez każdy element oddzielnie.

Symetria dodatnia - 2+2=5

Symetria ujemna - 2+2=3

Rodzaje Organizacji:

- gospodarcze (przedsiębiorstwa - cel: osiągnięcie zysku)

- polityczne (partia - reprezentowanie ludzi)

- kulturalne ( teatr, muzeum - dbają o nasz rozwój duchowy)

Według sposobu wykonywania władzy:

- stosujące przymus

- zapłata za pracę

- dobrowolnego podporządkowania się normom lub wartością

Według kryterium zysku:

- dochodowe - cel działania - zysk

- niedochodowe - organizacje, których celem nie jest osiągnięcie zysków

Według podziału ról:

- formalne

- nieformalne

Nauka o procesach świadomie kształtowanych przez człowieka:

Podmiot - organizator

Przedmiot rzeczy - struktura

Przedmiot procesu - przebieg realizacji

ZARZĄDZANIE

Kierownik - to osoba zajmująca się uruchamianiem, rozpędzaniem działalności podlegających mu zasobów ludzkich, zasobów rzeczowych i kapitałowych.

Zarządzanie - to działalność lub proces polegające na stałej koordynacji i integracji użytkowanych zasobów dla osiągnięcia celów organizacyjnych przy zachowaniu zasady racjonalnego gospodarowania.

Ujęcie strukturalne procesu zarządzania:

1. podmiot zarządzający - wyposażony we władzę oraz niezbędne umiejętności. Stosujący adekwatny do sytuacji styl kierowania . Dysponujący odpowiednimi metodami i technikami zarządzania.

2. Podmiot zarządzany - okazuje przyzwolenie na sprawowanie władzy przez zarządzających. Dysponuje niezbędnymi umiejętnościami oraz zgłasza wobec organizacji aspiracje wynikające z chęci ale z konieczności zaspokojenia zróżnicowanych potrzeb.

3. Informacyjno decyzyjne………………..- w relacji podmiot zarządzający - podmiot zarządzany polegające na wzajemnie zdeterminowanej dwustronnej wymianie informacji i jednostronnym od zarządzającego do zarządzanego podejmowaniu decyzji zarządzających.

Ujęcie funkcjonalne procesu zarządzania - to względnie stale powtarzające się czynności wykonywane przez podmiot zarządzający (kierownika) w drodze podejmowania decyzji dotyczących działania podporządkowanych jemu podmiotów zarządzania (podwładnych)

Funkcja planowania

Funkcja organizowania

Funkcja motywowania

Funkcja kontrolowania

Teoria X i Y Douglasa McGregora

Teoria X

Człowiek nie ma pozytywnego stosunku do pracy i unika jej jak tylko może. Człowieka trzeba często kontrolować, karać go i kierować nim by wydobyć z niego minimum wysiłków dla osiągnięcia celów organizacji. Człowiek woli być kierowany, unika odpowiedzialności i pragnie tylko bezpieczeństwa.

Teoria Y

Człowiek nie ma wrodzonej niechęci do pracy i może ona stanowić dla niego źródło zadowolenia. Gdy człowiek identyfikuje się z celami organizacji nie jest potrzebna mu kontrola z zewnątrz w takich sytuacjach potrafi sam siebie kontrolować i rozwija własną inicjatywę. Najważniejszymi pobudkami do pracy są dla człowieka możliwość zaspokojenia własnych potrzeb i dążenie do samourzeczywistnienia. Przy odpowiednim kierowaniu sam szuka odpowiedzialności a kreatywność jest jego ważną cechą.

Dwuczynnikowa Teoria Motywacji Fredrika Herzberga:

Czynniki powodujące zadowolenie:

- osiągnięcia w pracy

- uznanie

- odpowiedzialność

- awans

- sama prac, możliwość rozwoju osobowości

Czynniki powodujące niezadowolenie:

- polityka personalna, administracyjne planowanie urlopów, rozpatrywanie skarg

- metody oceny wydajności / kontrola

- stosunki z przełożonymi, kolegami i współpracownikami

- warunki stanowiska pracy, bezpieczeństwo pracy

- wynagrodzenie

Motywacja - to takie oddziaływanie w procesie zarządzania na pracownika, które nakierowywuje jego działania na realizację celu organizacji.

Bodźce motywujące:

- pozytywne (nagrody, wyróżnienia, pochwały)

- negatywne (kary, nagany, upomnienia)

- materialne

- niematerialne

Systemy wynagrodzeń:

- płaca czasowa

- płaca akordowa

- płaca premiowa

- płaca zadaniowa

KIEROWANIE

Źródła przywództwa:

1. formalna pozycja kierownika w hierarchicznej strukturze

2. uczucia (sympatia, zaufanie, podziw, strach, lęk)

3. kompetencje fachowe, wiedza, mistrzostwo w jakieś dziedzinie

4. osobowość (posiadanie pewnych cech)

5. charyzma (wyjątkowe cechy lub właściwości

6. pieniądz

7. kwestia wyboru

8. urok osobisty

Przywództwo - Oddziaływanie na zachowanie innych. Wiąże się ze szczególnymi cechami i zachowaniami osoby której inni są w stanie zaufać i podporządkować się przywódca ma w konkretnej grupie społecznej autorytet i władzę, którą inni dobrowolnie akceptują

Style kierowania (R. Likert):

- nastawienie na ludzi

- nastawienie na zadania

Praktyczne reguły zachowania kierownika:

- miej nieograniczoną cierpliwość

- bądź grzeczny i nie okazuj złego humoru

- zawsze dziękuj podwładnemu za dobrą pracę

- nie rób uwag podwładnemu przy osobach trzecich

- nie rób tego co mogą zrobić podwładni za wyjątkiem wypadków zagrażających życiu

- nie obawiaj się jeśli Twój podwładny jest zdolniejszy od Ciebie

- jeżeli Twoja decyzja okazała się błędna przyznaj się do pomyłki

PLANOWANIE

Planowanie- służy zarządzającym do ustalania:

- celów i kierunków działalności

- środków niezbędnych do ich realizacji

Proces planowania ma charakter sekwencyjny:

- prognozowanie - polega na rozpoznaniu prawdopodobnego przebiegu zjawisk i procesów

- programowanie - zespół czynności zmierzających do ustalenia w sposób sformalizowany celów działalności oraz adekwatnych do nich środków ich realizacji

- sporządzenie planu - zawiera w sobie decyzje wykonalności

Różnorodność planów:

1. według kryterium czasu:

- długookresowe (powyżej roku np. planowanie inwestycji)

- średniookresowe ( do roku np. budżet)

- krótkookresowe (do miesiąca, kwartału - planowanie spraw bierzących)

b) według aplikacyjności stosowanych rodzajów:

-strategiczne

- taktyczne

- operatywne

Planowanie Strategiczne - sformalizowany proces długofalowego planowania stosowanego do określenia i realizacji celów organizacji np. wymiana maszyn, wprowadzenie nowego produktu na rynek, budowa hali produkcyjnej.

Planowanie taktyczne - to działanie w ramach metody postępowania mającej doprowadzić do określonego celu strategicznego np. zakup działki budowlanej

Planowanie operatywne:

- działań jednorazowych - projekty

- działań powtarzalnych

Plany procesów realnych:

- plany zaopatrzenia i zakupów

- plany produkcji

- plany zbytu

Planowanie Sieciowe:

Metoda PERT (Program Evaluation and Review Technique) - metoda planowania w czasie oraz koordynacji przebiegu skomplikowanych przedsięwzięć. Daje możliwość znajdowania tzw czynności krytycznych, których opóźnienie wykonania automatycznie wydłuża czas trwania całego przedsięwzięcia.

ORGANIZOWANIE

Metoda Systematyczna:

1. analiza stanu istniejącego

- wskazanie słabych punktów (analiza SWOT)

- dobór metody

- forma prezentacji wyniku

2. ustalenie celów i zadań:

- konkretyzacja celów (organizatorski, techniczny, kosztowy, kadrowy)

- ustalenie ważności celów

- ustalenie zakresu zadań

3. Utworzenie koncepcji systemu

- model systemu Nadlera

- metody poszukiwania rozwiązań:

1) Metoda prób i błędów

2) Burza mózgów

1 etap- szukanie pomysłów

2 etap - weryfikacja

- Żadnych krytyk i oceny w fazie szukania pomysłów

- niczym nie skrępowane spekulacje myślowe

- należy się inspirować pomysłami innych

- jak najwięcej pomysłów

3) Metoda 635

- sześć osób

- trzy pomysły

- pięć minut

Tablica morfologiczna

FazaI - ustalenie parametrów: kto, gdzie, kiedy, z kim, z czym

FazaII- rejestrowanie rodzajów parametrów - wszystkie znane i możliwe rozwiązania

FazaIII - tworzenie rozwiązań jako kombinacje poszczególnych parametrów

4) W- Fragen

- Was? - co jest przedmiotem problemu

- Wer? - kogo problem dotyczy

- Wann? - kiedy wystąpił problem

- Wo? - Gdzie wystąpił problem

- Wie? - jak rozwiązać problem

4. dopracowanie przyjętego rozwiązania:

- planowanie środków produkcji

- planowanie obsady

- sporządzenie planów

5. wdrożenie systemu

- zakup środków pracy

- przeprowadzenie działań personalnych

- zainstalowanie systemu

- przeprowadzenie rozruchu próbnego

- analiza obciążeń

- rejestracja danych

6. kontrola wyników

- sporządzenie dokumentacji końcowej

- przeprowadzenie kontroli skuteczności

KONTROLA

Kontrola polega na:

- ustalaniu wyników o postępu działalności

- interpretowaniu stwierdzonych faktów

- ewentualnym podejmowaniu środków niezbędnych do eliminacji niepożądanych zjawisk powstałych w trakcie działalności.

Obejmuje bieżący nadzór nad wykonaniem zadań i końcowe sprawdzenie osiągnięcia celów

Proces kontroli:

1 ustanowienie norm

2 porównanie norm z rzeczywistością

3 analiza odchyleń

4 decyzje korekcyjne

Rodzaje kontroli:

- kontrola ex post - kontrola na zakończenie

- kontrola ex ante - kontrola na początku

- kontrola w trakcie procesu

- kontrola zewnętrzna

- kontrola wewnętrzna

- kontrola strategiczna

- kontrola operacyjna

Kontrola strategiczna - to zadanie polegające na ciągłym sprawdzaniu planów strategicznych i realizacji ich pod względem aktualności aby zawczasu sygnalizować zagrożenia i konieczne zmiany kursu strategicznego.

Kontrola operacyjna:

- nawiązuje do stworzonych w ramach planowania norm kontroli

- rejestruje uzyskane wyniki

- porównuje je z danymi planu

STRUKTURY ORGANIZACYJNE

Etapy tworzenia:

a) analiza - podział zadania głównego na mniejsze elementy czyli wydzielenie zadań elementarnych (podstawowych funkcji)

b) synteza - pogrupowanie zadań elementarnych na podstawie tożsamości, podobieństwa lub powiązania

Zasady tworzenia:

a) dokonanie podziału pracy w organizacji.

Specjalizacja polega na wyznaczaniu danej osobie na ogół wąskiego lub ograniczonego zadania/czynności aby ta osoba mogła osiągnąć sprawność w ich wykonaniu.

b) grupowanie podobnych do siebie zadań w jednostce organizacyjnej. Grupowanie stanowisk według planu wprowadzając system koordynacji dokonuje się poprzez podział przedsiębiorstwa na mniejsze komórki/jednostki.

Podział ze względu na sposób grupowania stanowisk:

- wiedza i umiejętności

- przebieg procesu pracy

- funkcja w systemie wykonawczym i zarządzaniu

- czas pracy

- produkt

- klient

- rynek lub region działania.

Pion organizacyjny skupia komórki, które spełniają daną funkcję, podlega dyrektorowi.

c) delegowanie uprawnień: uprawnienia - prawo do podejmowania działań w trakcie wykonywania pracy, prawo wymagania od podwładnych by wykonywali obowiązki, do których zostali skierowani.

Delegowanie - jedność kierownictwa, więź służbowa

Zadania, uprawnienia i odpowiedzialność muszą być dopasowane w proporcjach1/3

Formalizacja to utwierdzone na piśmie:

- cele

- zadania

- wzorce

- reguły postępowania obowiązujące w organizacji

Są zawarte w dokumentach organizacyjnych

Stopień formalizacji określają dokumenty organizacyjne:

- regulamin organizacyjny

- schemat organizacyjny

- księga służb

- instrukcje

- regulaminy

Rozpiętość kierowania - to optymalna liczna podwładnych jaką może efektywnie kierować jeden przełożony

Rozpiętość kierowania zależy od:

- charakterystyki zadań wykonywanych przez podwładnych

- wyposażenia podwładnych w maszyny, urządzenia, narzędzia

- terytorialnego rozproszenia wykonywanych zadań

- osobowości i kwalifikacji przełożonego

Powiązania proste P=N liczna powiązań = liczba pracowników

Powiązania grupowe G= 2ⁿ-(n+1)

Powiązania poprzeczne K=n/2(n-1)

Rozpiętość kierowania:

- formalna

- rzeczywista

- potencjalna

Decentralizacja - to proces przekazywania uprawnień decyzyjnych w dół hierarchii organizacyjnej.

Centralizacja - to proces odbierania uprawnień niższym szczeblom u umieszczeniu ich na szczeblach wyższych najwyższych

Rozszerzenie uprawnień na wspomagające doradcze sztaby:

- centralne stanowiska sztabowe

- sztab na kilku poziomach

- hierarchia sztabowa

STANOWISKO

ZADANIA

KOMPETENCJE

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Stanowiska sztabowe (doradcze)

---