Wykład 1

Etyka - filozoficzna refleksja nad moralnością(Teoria)

Moralność - zbiór zasad postępowania człeka, wobec wszystkiego(Praktyka)

I Kryterium: cel, przedmiot i metoda badań moralności: (etyka dzieli się na)

1. E. Opisowa(etnologia):

• Pyta o zachowania ludzi w różnych kulturach, tradycjach, religiach itp.

• Jakie zachowania są moralne.

2. E. Normatywna (moralistyka)

• Pyta jak należy żyć?, co jest ważne?, \

• E. Filo: Platona, Arystotelesa, Kanta, J.S. Milla

• E. Religijna (Katolicka i inno wierców)

3. E. Praktyczna, szczegółowa(etoplastia)

• Zastosowanie refleksji e. do życia:

• Bioetyka

• E. ekologiczna

• E. społeczna itp.

• E. szczegółowa pytania:

• O eksperymenty na embrionach

• Aborcja i eutanazja itp.

II Kryterium: źródła moralności:

1. Prowidencjalistyczna( opatrzność)

• E.religijne

• Pisma objawione

2. Natyralistyczna (natura, rozum)

• Racjonalizm(gówno)

• Koherencja(spójność)- unika sprzeczności wewnętrznych

• Naturalizm - rozwiązania naturalne (odrzuca nadprzyrodzenie)

• Żródła moralnośći: natura ludzka, rozum, umowa itp.

III Kryterium: uzyskanie ocen moralnych

1. Deontologiczna(obowiązki)

2. Teleologiczna(cel)

IV Kryterium: podmiot moralności.

1. Indywidualistyczna

2. Społeczna

V Kryterium: naczelne wartości moralne

1. Eudajmonistyczne(szczęście)

2. Hedonistyczne (rozkosz, gówno)

3. Ewolucjonistycze(przetrwanie, jeszcze większe gówno)

4. Perfekcjonistyczne

5. Teocentryczne

Funkcje etyki:

• Teoretyczno-poznawcza

• Poszerzanie samoświadomości moralnej

• Toleracja i zrozumienie(gówno)

• Uzasadnienie moralnych przekonań

Wykład 2.

1. Relatywizm etyczna:

• Wszystko jest relatywne, wartości i zasady nie są absolutne i powszechne

• Dobro i zło jest względne, zależą od: czasu, miejsca, społecznych warunków życia itp.

• Dwie sprzeczne opinie moralne mogą być słuszne

Subiektywizm etyczny- dobro i zło istnieją w świadomości ludzkiej(zalżne od przekonań)

Podział relatywizmu etycznego:

• Aksjologiczny - dwie sprzeczne opinie są słuszne

• Stanowisko umiarkowane: istnieją pewne naczelne zasady etyczn, do których wszyscy muszą się zgadzać, ale są i mniej istotne one są względne.

• Stanowisko skrajne: wszystko jest względne i słuszne.

• Metodologiczny: wszystkie uzasadnienia norm moralnych są względne.

• Sytuacyjny: obowiązywanie norm moralnych zależy do sytuacji.

• S. Umiarkowane: niektóre normy powinny odowiązywać bezwzględnie, niezależnie od szczegółowych okolicznośći np. Zakaz tortur.

• Stanowisko skrajne - wszystkie sytuacje dopuszczają wyjątki i odstępstwa.

• Kulturowy: zasady moralne uwarunkowanie są od kultury, wszystkie kultury są jednakowo dobre(indyferentyzm moralny)

• S. Umiarkowane: istnieją reguły i wartości uniwersalne i winny one być przestrzegane przez wszystkich dziś: chujowa Deklaracja praw człowieka.

• S. Skrajne : nie można oceniać innych kultur z punktu widzenia własnej.

Argumenty za (sic !) rela.etycznym:

• Występuje przeciw imperializmowi i nietolerancji

• Sprzeciw wobec dogmatów moralnych

• Poszanowanie dla plualizmu wartości itp.

• Poszanowanie dla wolności

• Argument uproszczonego funkcjonalizmu: Każda norma (nawet, która wydaje niesłuszna) pełni w społeczności jakąś pozytywną funkcje (wiec jest dobra). Ludzie w każdej kulturze mają taką moralność, jaka im się podoba.

Argument przeciw reaty. Ety:

• Sztywne wartości i zasady są podstawą uksztłtowania własnego ja (moich zasad)

• Względność wartości i zasad prowadzi do obojętności moralnej i popada w skrajne koło „tolerancja dla nietolerancji”

• Prowadzi do moralnego woluntaryzmu, anarchizmu, nichilizmu

• Zezwierzęcenie ludzi, rozkład moralności, rozpasanie seksualne, upadek autorytetu, nauk i całej cywilizacji.

2. Absolutyzm etyczny:

• Wartości i zasady moralne są bezwzględne (zawsze i wszędzie)

Obiektywizm etyczny - dobro i zło moralne istnieją niezależnie od człeka.

• absolutyzm aksjologiczny

• pryncypializm

• uniwersalizm kulturowy

Wykład 3

Cnoty:

• nie są wrodzone, ale nabywa się je przesz pracę nad sobą np. Mądrość, rozwaga, męstwo itp.

• Pojęcie z grecji.

Wielcy grecy związani z cnotami i radami na temat np. Rozsądku, prawdomówności, doścwiadczenia, zręczności itp. :

• Tales z Miletu (swiat z wody)

• Pitagoras (świat z liczb)

• Sokrates (nauczuciel Platona)

• Demokryt (od atomów)

Szkoły:

• Cynizm: przedstawiciel to Atystenes. Życie możliwe blisko natury, bez zbędnych potrzeb. Pacyfizm. Cel życia to spokój.

• Hedonizm: Antypas z Cyreny. Cel to przyjemność. Pochwała zamożności i wystwnego życia.

• Epikureizm: Epikur. Szczeście do brak cierpień duchowych i cielesnych. Trzeba zrobić wszystko, żeby usunąć cierpienie. Szczęscie leży w zasięgu człeka

• Eudajmonizm (szczeście): Arystoteles ze Stagiry(uczeń platona), wielki myśliciel , twórca logiki. Cel życia to szczęście. Zasada złotego środka(unikanie skrajności). Mądrość jest niezbędna do tego, żeby być mądrym.

• Stoicyzm: Zenon z Kition, Seneka. Życie zgodnie z naturą daje szczeście. Nie należy przejmować się tym co na nas nie wpływa.

• Sceptycyzm: Pyrron z Elidy. We wszystko trzeba wątpić, nie ma nic pewnego. Brak obiektywnego dobra i zła (sic!)

Wykład 4

Kant:

• Filozofia poznania

• Krytyka praktycznego rozumu

• Najważniejsze są: zasad, reguły, cel moralny

• Prawa moralne wynikają z powszechnego, wspólnego rozumu, są wpisane w prządek świata

• przykład etyki świeckiej;

• rozum= źródło prawa moralnego

• zasady moralne mają charakter kategoryczny;

• ważne są intencje danego czynu, nie skutki danego czynu;

• zasady moralne ( znane z Dekalogu; ogólna zasada, z której można wywieźć wszystkie inne zasady moralne)

• Imperatyw kategoryczny Kanta:

• najważniejsze jest poczucie obowiązku;

• działanie musi być dokonywane z rozumu;

• moralność i szczęście nie zawsze idą w parze;

• moralne mogą być tylko istoty rozumne;

• Imperatyw praktyczny Kanta:

• ludzie zawsze są celami sami w sobie

• idea równości wszystkich ludzi;

• wszyscy ludzie mają ten sam rozum, dlatego obowiązują ich te same zasady moralne;

• człowieczeństwo= świętość;

J. Stuart Mill

• czyny są dobre bądź złe ze względu na skutki do których zmierzają i powodują;

• „ Cel uświęca środki”;

• zasady są tylko instrumentalne;

• poświęcanie dobra mniejszosci dla dobra większości - są moralnie dobre wg zassad utylitaryzmu;

Wykład 5

Buddyzm filozofia(sic!) egalitarna:

Twórca Budda[znaczy przebudzony](Siddhart Gautama) VI/V w. Przed Chrystusem. Buddyzm głosił:

• drogę pośrednią: unikanie rozwiązłości i skrajnej ascezy

• każdy człek ma naturę Buddy, jednak wymaga to pracy nad sobą i nad umysłem.

Trzy problemy :

• wszystko, co żyje jest przemijalne

• życiu towarzyszy cierpienie

• wyodrębnione ego od świata jest czymś szucznym

Cztery prawdy:

• istnienie jest cierpieniem

• cierpienie ma swoją przyczynę(pragnienia, niewiedza)

• cierpienie może ustać(jak nie pragniemy)

• unicestwienie pragnienia jest możliwe dzięki „ośmiorakim sieżką”

Dla buddystu ostateczny cel to osiągnięcie stanu nirwany(wyzwolenie z ponownych narodzin[sensara])

• sensara - reinkarnacja

• nirwana - zgaśnięcie, stan wiecznego wytchnienia i sopkoju.

Pięć nakazów etycznych buddy:

• wstrzymaj się od krzywdzenia i zabijania istot żywych

• nie kradni

• umiar w przyjemnościach

• nie kłam

• nie pij alkoholu

Ośmiraka ścieżka:

• Słuszny pogląd

• Myśl

• Mowa

• Działanie

• Sposób życia

• Dążenie

• Nastawienie umysłowe

• Koncentracja

Karma: każda intencja pociąga za sobą skutek

Wady wg buddyzmu:

• Ignorancja

• Nienawiść

• Niewiedza

Odmiany buddyzmu

• Hinajana (radykalny), wyrzeczenie się świata, życie mnisie

• Mahajana (normalny)

• Buddyzm zen (medytacja i zastanawianie się nad głupimi pytaniami np. Jak brzmi kleśnięcie jedną ręką?)

• Buddyzm tybetański (rytualny, modlitwy)

CHRZEŚCIJAŃSTWO.

Za początki chrześcijaństwa uważa się: śmierć krzyżową Jezusa Chrystusa lub Zesłanie Ducha Świętego w wieczerniku.

etyka chrześcijańska= etyka miłości (dobrze rozumianej);

3 cnoty teologiczne : wiara, nadzieja i miłość;

Islam:

Z arabskiego oddanie się Bogu. Szmatogłowi wyznawcy islamu. V/VI założycielem jest machomet, uznany za proroka. Koran ich święta księga(oznacza recytacje). Celem jest zbawienie, wyżekanie się trwałej wrogości, ofiarność dla krewnych itp. Za normami postępowania stoi bezwarunkowe posłuszeństwo. Szarijat - prawo boże, czyni różnice między moralnością indywidualną a publiczną. Etyka związana jest z religią. Allah- jedno z imion boga, jest on jedynym źrudłem sprawiedliwośći. Sunny- przykłady życia proroków. Kalifowie- następcy Mahometa. Idea panislamizmu - obejmuje wszystkich wiernych, celem ich jest panowanie nad światem. Dżihad- święta wojana

Pięć filarów islmu:

• Publiczne wyznanie wiary

• Codzienna modlitwa

• Jałmużna

• Coroczny post

• Pielgrzymka do Mekki

Sześć filarów wiary.

• Wiara w allaha

• W anioły

• Proroków

• Dzień sądu

• Wszechwiedze Boga

• Nieśmiertelnośc duszy

---