Sformułowanie problemu badawczego
(PROBLEM BADAWCZY - jest zabiegiem werbalnym, polegającym na szczegółowym rozbijaniu tematu na problemy i pytania. Każdy taki problem musi wyczerpać zakres niewiedzy dotyczącej tematu przeprowadzanych badań, powinien zawrzeć w sobie wszystkie zależności, zachodzące pomiędzy zmiennymi, a rozstrzyganie problemu powinno nastąpić na drodze praktycznego doświadczenia)
Operacjonalizacja
(OPERACJONALIZACJA- wyrażanie pojęć i terminów w kategoriach operacyjnych, tzn. albo poprzez terminy mające jednoznaczny sens empiryczny, albo przez czynności, jakie musza być wykonane, aby poznać opisywane zjawisko)
Konceptualizacja
(KONCEPTUALIZACJA- proces tworzenia pojęć na podstawie ogólnej wiedzy o świecie poprzez ustalenie problematyki oraz definicję danego słowa)
-Określenie zmiennych wskaźników i sformułowanie hipotez
-Wybór metod i technik prowadzenia badań
-Narzędzia badawcze ( kwestionariusz i wywiad- polega na zadawaniu badanym przez ankietera mniej lub bardziej sformalizowanych pytań może również wyjaśnić niezrozumiałe kwestie. Ankieter zamieszcza więcej pytań otwartych)
-Badania pilotażowe(-służą sprawdzeniu adekwatności jasności sformułowania pytań i poprawności uzyskania na nie odpowiedzi. Pozwala to na wprowadzenie ewentualnej korekty przed właściwymi badaniami masowymi, ułatwiając uniknięcie niejasności, niezręczności i nieporozumień)
Dobór próby badawczej
(DOBÓR PRÓBY- polega na wybraniu pewnych indywidualnych obserwacji, które tworząc tzw. próbę statystyczną pozwolą uzyskać pewną wiedzę o całej populacji. Trzeba zdecydować czy badaniem ma być objęta cała zbiorowość czy jej część. Są dwa sposoby dobierania próby: a) na dowolnych zasadach badających- badacz decyduje b) na zasadach rachunku prawdopodobieństwa- badacz nie ma kontroli, odwołuje się do reguł prawdopodobieństwa.)
Prowadzenie badań terenie
( BADANIA TERENOWE- stosowane są wówczas kiedy interesujące nas fakty czy zjawiska chcemy postrzegać w ich naturalnym kształcie społecznym tzn. w takim w jakim występuje one na co dzień. Przedmiotem mogą być warunki życia poszczególnych społeczności ludzkich oraz powstałe w nich wytwory materialne i niematerialne. Są cztery postawy badającego zjawiska społeczne a) wyłączony uczestnik b) uczestnik- obserwator c) obserwator- uczestnik d) wyłączony obserwator)
Kodowanie i obliczanie wyników badań
(Klucz kodowy- jest to przedstawiona w postaci liczbowej cała zawartość kwestionariusza ankiety. Pytania zamknięte posiadają już kody w opracowanym narzędziu badawczym, pytania otwarte wymagają zawsze kodowania. Zasady kodowania pytań otwartych: Kodowanie rozpoczynamy po zebraniu całości materiału badawczego, Przygotowujemy instrukcję kodową i tabele kodów, Na co kodujący ma zwrócić uwagę i jakie numery przyporządkowywać odpowiedziom, Rozłączność numeracji i zupełność)
Opracowanie wyników badań
(Opracowuje się wyniki w postaci sumowaniu wszystkich ankiet wprowadzenia danych do komputera i przedstawienia wyników w postaci graficznej( wykresy, diagramy) Pozwalają nam wyciągnąć wnioski i potwierdzić albo obalić daną hipotezę)
Analiza wyników badań
(Analiza- po zgromadzeniu wszelkich potrzebnych informacji można przystąpić do interpretacji w celu wyciągania wniosków dotyczących zainteresowań idei oraz teorii które zainspirowały badania. Analiza ilościowa-To całokształt cech, skazujących na jej rozmiary. Zbiór cech nieistotnych tzn. przypadkowych. Jest to coś co można wyrazić za pomocą liczb. Analiza jakościowe- To całokształt cech, które wskazują na to czym dana rzecz jest, zbiór cech istotnych czyli koniecznych. Nie da się wyrazić za pomocą liczb)
Wnioskowanie
(Wnioski piszę się po to aby zamknąć cykl badań, przejść od wcześniejszych badań do miejsca raportu w zgromadzonej wiedzy naukowej. Wymaga to powiązania wniosków metodologicznych czy teoretycznych z aktualnym stanem badań. Wnioski to również możliwość sugerowania nowych dróg- pomysłów w jaki sposób można kontynuować to, co zrobiliście.)
Hipoteza- to przypuszczenie lub domysł wysunięty dla określenie lub wyjaśnienia elementu rzeczywistości, który wymaga sprowadzenia poprze badanie. W wyniku tego sprowadzenia hipoteza może być potwierdzona lub obalona.
Rodzaje:
Cel:
-Podstawowe
-częściowe
Zasięg:
-ogólne
-szczegółowe
Stopień ich prawdopodobieństwa:
-wysoko
średnio
-małoprawdopodobnych
-heurystyczne, odkrywcze
-robocze, pomocnicze, tymczasowe
Wskaźnik- służy do określenia jakieś cechy, przedmiotu lub zjawiska pozostające w związkach z inną jego cechą tak że wystąpienie jednej cechy sygnalizuje obecność drugiej (mamy tu do czynienia z regułami odpowiedzialności) Istnieją wskaźniki rzeczywiste, fikcyjne, jakościowe, ilościowe, korelacyjne, przyczynowo-skutkowe, obiektywne i subiektywne.
Zmienna - pewna cecha rzeczywistości, która podlega zmianie, czyli występuje co najmniej w dwóch postaciach np. Opinii ludzi lub ich zachowania.
Zmienne ciągłe-nauki przyrodnicze
Zmienne skokowe-badania społeczne
Zmienne niezależne- jest ta zmienna której przypisujemy sprawczy charakter(płeć, wiek)
Zmienna zależna- to ta zmienna o której sądzimy że zmienia się na skutek oddziaływania wymienionej
Pomiar- stan faktyczny zastąpimy poprzez przypisania wartości liczbowej
Wartości liczbowej odpowiada pojawiający się element rzeczywistości np. K-1 M-2 (klub kodowy)-liczbowa zawartość kwestionariusza ankiety
Typy skali/pomiar:
-nominalna/nominalny(składa się co najmniej z 2 kategorii, polega na nadawaniu nazw, najprostszy pomiar, relacja jaka zachodzi między obiektami tej klasyfikacji jest jej różnorodność , własność symetryczna i przechodnia)
-porządkowa/porządkowy(porządkuje zbiory, określa względna pozycje przedmiotów z punktu widzenia pewnych cech , ustala kolejności klas obiektów , asymetryczność i przechodniość
-interwałowa(można określić różnicę między klasami, nie tylko określenie że coś jest równe, mniejsze lub większa ale o ile, można określić odległość miedzy punktami na sakli
-ilorazowa( pomiar standardowy dla nuka przyrodniczych, istnieje zero absolutne, możliwość 4 operacji (+,/,-,:) posiada punkt odniesienia- punkt zero i poprzednie właściwości, pomiar umożliwia operacje matematyczne i statystyczne.
Próba badawcza- grupa osób badanych wyodrębnionych z określonej populacji za pomocą ściśle określonych kryteriów w celu przeprowadzenia wnioskowania dotyczących cech charakteryzujących całą populację. Najbardziej wiarygodne wnioskowanie prowadzi się w oparciu o przebadanie grup reprezentatywnych dla danej populacji
Dobór próby jest:
-celowy
- kwotowy
-losowy (nie ma przedmiotu uprzywilejowanego, losowanie musi odbywać się każdorazowo ze wszystkich elementów)
- warstwowo- losowy (dzielimy na podzbiory, losowanie spośród warstw)
Badania ilościowe:
-pełne
-próba reprezentatywna- z populacji której chcemy badać wybieramy grupę osób i przeprowadzamy badania wśród wybranej grupy. Wyniki uzyskane możemy uogólnić do całej populacji.
Sposoby dobierania próby:
-na dowolnych zasadach badających
-na zasadach rachunku prawdopodobieństwa
Wielkość próby składa się z kilku czynników:
-wielkość populacji z których wybierana jest próba
-zróżnicowanie wewnętrzne zbiorowości
-zróżnicowanie cech
Ankieta składa się z 3 istotnych części:
-część wstępna(nagłówek)-informacja o instytucji która prowadzi badania- cele badania -informacje o tym jak ważne są dla instytucji prowadzone badania, szczere i przemyślane odpowiedzi -informacje o anonimowym charakterze - instrukcja udzielania odpowiedzi -podziękowania za czas poświecony za wypełnienie ankiety
-część zasadnicza(składa się z pytań merytorycznych dotyczących problemu badawczego) -pytania otwarte , zamknięte i półotwarte
-część końcowa -metryczna (wiek wykształcenie położenie społ. respondentów)
Rodzaje pytań:
-zamknięte
-otwarte
-półotwarte
-bezpośrednie(pyta się coś co związane jest z problemem badawczym)
-pośrednie(pytamy o cechy położenia, pytania kontrole i pytania o inne pytania)
Pytania otwarte
Zalety:
-uzyskiwanie odpowiedzi są swobodniejsze pełniejsze i bardziej autentyczne
- w niewielkim stopniu są pytania sugerujące
-u zyskiwanie inf. Są osadzone w kontekście wiedzy respondenta, co zwiększa szanse na uzyskanie prawdziwych odp.
-pozwala zorientować się czy respondent rozumie pytania
- umożliwiają zebrania danych jakościowych
Wady:
- pozostają często bez odpowiedzi lub zdawkowe odpowiedzi
-modą występować dużo odp. Nie na temat
-mogą przynieść odp. tematycznie rozproszone
-duża liczba pytań otwartych wydłuża czas zbierania informacji
-powoduje szybkie zmęczenie respondenta
-mogą powodować trudności na etapie opracowania i analizie danych
Pytania Zamknięte
Zalety:
-skracają czas realizacji badań
- ułatwiają prace respondentowi i ankieterowi
- umożliwiają uzyskanie materiałów ujednoliconych
Wady:
- niebezpieczeństwo sugerowania odpowiedzi
- ograniczenia swobody wypowiedzi respondenta
Rodzaje badań ankietowych:
-środowiskowe - bezpośrednio rozprowadzane przez ankietera w danym środowisku no. Wśród uczniów klasy
-prasowe- zamieszczane na łamach gazety lub czasopisma albo też dołączone do nich
-pocztowe- takie które badający rozsyła prze pocztę na adres poszczególnych osób wybranych do badań, jak to ma miejsce przy badaniach reprezentatywnych
obserwacje- celowe, ukierunkowane, i zamierzone oraz systematyczne postrzeganie badanego przedmiotu, procesu zjawiska. Elementy: celowość, planowość krytyczność.
Obserwacja zwykła:
-przedmiotem zainteresowania są zjawiska naturalne
-obserwacja jednorazowa
-jawna ukryta
-przedmiotem obserwacji może być demonstracja uliczna
-obserwacja uczestnicząca /nieuczestnicząca
Obserwacja kontrolna:
-prowadzona z użyciem karty obserwacji
-dyspozycje są ujednolicone
-obserwacje tego rodzaju jest najczęściej w warunkach laboratoryjnych
-bodźce wywołujące zachowania obserwowane również musza być ujednolicone
Rodzaje obserwacji:
-bezpośrednia(uczestnicząca), pośrednia(nieuczestnicząca)
-kontrolowana, niekontrolowana
-jawna, ukryta
Wywiad:
-indywidualny(-kwestionariusz swobodny, - wywiad narracyjny)
-grupowy (-dyskusja grupowa, - zogniskowany wywiad grupowy= fokus- koncentruje się na jednym istotnym problemie, sytuacja bliższa sytuację urzeczywistnienia gdyż nasze opinie kształtują się w kontakcie z innymi ludźmi, stymuluje sytuację życiową, ujawnia swoje opinie w kontaktach z innymi, pozwala na obserwacje ludzi podczas procesu kształtowania opinii, grupa społeczna jest narzędziem badawczym)
Porównanie badań ilościowych i jakościowych:
badania jakościowe |
badania ilościowe |
|
|
odpowiada na pytanie "co" |
odpowiada na pytanie "ile" |
wyników nie można przenosić na populację |
wyniki można generalizować |
elastyczny scenariusz |
ustrukturyzowany kwestionariusz |
wpływ moderatora na grupę |
mniejszy wpływ badacza na przebieg badania |
bardziej subiektywny charakter interpretacji |
interpretacja wyników bardziej obiektywna |
wykorzystanie w charakterze informatorów pojedynczych osób lub małych grup dobranych w sposób celowy podporządkowany wąskiemu zwykle tematowi badawczemu; |
wykorzystywanie dużych prób respondentów dobranych w sposób losowy lub kwotowy, stanowiących reprezentację całej badanej zbiorowości / populacji; |
ANALIZA DOKUMENTÓW (tego jeszcze nie omawialiśmy)