1. Działanie pedagogiczne w koncepcji P. Bourdieu i J.-C. Passerona charakteryzuje się tym, że …
Istnieje przemoc symboliczna. Każde działanie pedagogiczne jest nią nacechowane. Wiedza przekazywana jest nam w szkole jako jedyna i niepodlegająca dyskusji, przez co uznajemy je za oczywistą i naturalną. Nauczyciel w relacji z uczniem potrzebuje autorytetu a to własnie sprawia zaczuna stosować przemoc symboliczną by uczeń zachowywał się w pożądany przez niego sposób. Bez autorytetu jego działania skazane są na niepowodzenie.
2. „(…) albo wierzycie mi w to, że nie kłamię, kiedy mówię wam, że wychowanie jest przemocą i moje wychowanie jest nieprawomocne, albo wierzycie, że wierzycie i moje nauczanie jest uprawnione, zatem nie możecie mi tym wypadku wierzyć bardziej niż wtedy, gdy mówię, że jest ono przemocą” - mógł powiedzieć:
Bourdieu i J.C. Passeron
3. Czym jest zrównanie przedmiotu z pojęciem w koncepcji G. W. F. Hegla?
Według Hegla ze zrównania przedmiotu poznania z pojęciem poznania wynika wniosek: „ Ja, to ja”, „Ja jestem ja”, który prowadzi jednostkę do samowiedzy ( którą współcześnie nazwać można: samoświadomością). Samowiedza jest możliwa tylko w wypadku istot myślących.
Ze stwierdzenia „Ja, to ja”, wynika kolejny wniosek: „Ja, nie równa się nie- Ja”, co oznacza, że jednostka nie jest wszystkim, co nią nie jest, co prowadzi człowieka do całkowitego wyobcowania za świata. Ja- to podmiot, osoba, jednostka; nie- Ja- to przedmiot poznania i działania.
Stwierdzenie „Ja, to ja” i związana z nim samowiedza powoduje, że jednostka( podmiot) posiada tożsamość, poczucie odrębności, które prowadzi do nastawienia na siebie samego oraz walki o przetrwanie i zaspokajanie swoich potrzeb.
Gdy przedmiot zrównuje się z pojęciem pojawia się historia ducha.
4. Na czym polega istota alienacji samowiedzy (podmiotu) w
koncepcji G.W.F. Hegla?
Alienacja podmiotu następuje w momencie negatywnym. "Ja" o określonej tożsamości spotykając "nie-ja" musi stwierdzić, że nie jest ono nim samym. "Ja" jest więc wyobcowane, co jest kluczowe w zdobywaniu samowiedzy przez podmiot. Dzięki alienacji "ja" dostrzega różnice między sobą a "nie-ja", a następnie rozpoznaje się w nim.
Samowiedza jest wyobcowana wobec wszystkiego, co nią nie jest, wobec nie-Ja.
5. Co jest stawką walki na śmierć i życie w koncepcji G.W.F. Hegla?
Walka na śmierć i życie - W uproszczeniu model ten można przedstawić następująco: Następuje spotkanie dwóch podmiotów ludzkich, podmiotów, których zachowaniami kieruje pożądanie. Chcą one siebie początkowo potraktować jak rzeczy (spożytkować lub spożyć), lecz okazuje się to niemożliwe. Natrafiają na opór. Wywiązuje się walka, w której stawką jest uznanie za coś innego niż martwe narzędzie lub rzecz. Wygrywa ten, kto ryzykuje własną śmierć w tej walce, nie chcąc uznać innego. Inny bowiem z tchórzostwa się poddaje i zostaje niewolnikiem, a ten pierwszy - panem.
Albo stawką walki na śmierć i życie jest uznanie; przegrany degraduje sie do pozycji przedmiotu, a podmiot może zrealizować swoje cele- nadrzędnym z nich jest potwierdzenie swego istnienia (więc chyba można powiedzieć że stawką walki na śmierć i życie jest potwierdzenie swego istnienia
Albo Walka
na śmierć i życie nigdy nie jest na śmierć, bo jest o uznanie Pana za
Pana, zatem jest na życie, które dla Sługi oznacza działanie
praktyczno-zmysłowe w świecie (praca) a dla Pana "czyste delektowanie
się" (konsumpcja)
6. Czym różni się illokucja od perlokucji w teorii aktów mowy?
W latach 60. XX w pojawiła się pragmalingwistyka, która bada użycie języka w społeczeństwie, w aktach mowy. Jej twórcą był angielski filozof John Austin. Wydał książkę O aktach mowy. Przedmiotem tej teorii nie są tylko zdania językowe, ale też czynności, które realizujemy artykułując zdania. Austin rozróżnił 3 aspekty wyrażeń językowych: lokucja - samo wypowiedzenie jakiejś treści, samo zdanie, np. Dzień dobry!, illokucja - intencja, zamiar, plan, który realizuje człowiek za pomocą wyrażenia językowego (mówiąc Dzień dobry! realizuję akt przywitania się), perlokucja - zaplanowane następstwo, a więc to, co nadawca zakłada w czynnościach, w zachowaniu odbiorcy.
Lokucja - to czynność mówienia o czymś, podczas której odpowiednie jednostki językowe odnoszą się do odpowiednich znaczeń
Illokucja - to czynność działania werbalnego (performancji), którego sens został opisany w czynności mówienia (lokucji)
Perlokucja - to czynność określająca stopień oddziaływania czynności mówienia na interlokutora (interlokutorów)
Austin stwierdził, iż w każdym akcie mowy można wskazać trzy aspekty: - lokucję (aspekt lokucyjny) - to po prostu samo wypowiedzenie zdania i rozumienie treści zgodnie z systemem, bez odwołań do czynników zewnętrznych (sytuacji, kontekstu, nadawcy, odbiorcy); - illokucję (aspekt illokucyjny) - uwzględnia nadawcę, gdyż określa intencję, z jaką wypowiedzenie zostało wyprodukowane, illokucja jest mierzona poprzez swoją skuteczność (fortunność); można wyznaczyć pewne warunki fortunności illokucji; - perlokucję (aspekt perlokucyjny) - co z kolei oznacza nie do końca zamierzony skutek wypowiedzenia, taki jak np. zdenerwowanie, rozśmieszenie czy poczucie zlekceważenia u odbiorcy lub różne inne stany emocjonalne czy myślowe.
Albo
Lokucja to wypowiadana treść sama w sobie np.” Ala ma kota”.
W wypadku illokucji akty mowy same się identyfikują, za pomocą kodu językowego autor mówi to, co ma na myśli i nie realizuje innych celów np. Nauczyciel mówi do ucznia: „ Jasiu, wyjdź zmoczyć gąbkę”.
Perlokucja, natomiast, to komunikat, zawierający ukryte cele; intencje nadawcy są inne, niż jawnie zidentyfikowane np. Nauczyciel mówi do ucznia: „ Jasiu, wyjdź zmoczyć gąbkę”, a jego ukrytym celem jest publiczne „obgadanie” ucznia na forum klasy, podczas jego nieobecności w sali lekcyjnej.
7. Czym różni się perlokucja od illokucji w teorii aktów mowy?
Perlokucja od illokucji w teorii aktów mowy różni się tym, że jest to czynność określająca to, co się sprawia mówiąc, rzeczywisty skutek oraz określa stopień oddziaływania czynności mówienia na rozmówce zaś illokucja określa to, co się czyni mówiąc, czyli intencje nadawcy, jest to czynność działania werbalnego, którego sens został opisany w czynności mówienia.
8. Działanie komunikacyjne to …
Proces, który zachodzi wtedy, kiedy rozmówcy koordynują plany działania przez akty dochodzenia do porozumienia. W działaniu komunikacyjnym uczestnicy stawiają własny sukces na drugim planie; zmierzają do osiągnięcia własnych celów pod warunkiem, że mogą swe plany działania wzajemnie zestroić na gruncie wspólnych definicji sytuacji. Z tego względu negocjowanie definicji sytuacji stanowi istotny składnik dokonań interpretacyjnych wymaganych w działaniu komunikacyjnym.
11. Dlaczego nauczyciele stosują strategie przetrwania?
O strategii przetrwania nauczycieli mówił Woods, wymieniał on osiem strategii. Twierdził on, że w przypadku niektórych nauczycieli zmartwienie o to jak uda im się przetrwać wygrywa z ich działalnością, nie posiadają oni ani czasu na ważne zajęcia, ani energii na nauczanie. Spośród nauczycieli są i tacy, co stosują strategie przetrwania, aby stworzyć korzystne warunki dla nauczania.
(i pewno wszyscy to wiedzą, ale i tak wklejam, żebyśmy sobie przypomnieli elegancko)
Oto owe osiem strategii:
1. socjalizacja
Socjalizacja jest zabiegiem, który zmierza do tego, aby wychowankowie i uczniowie zaakceptowali typy zachowań akceptowane przez szkołę. W różnych angielskich szkołach, socjalizacja jest łatwiejsza, gdyż dzieci i młodzież są przygotowane przez rodziców do posłusznego zachowania w szkole i przestrzegania zasad w niej obowiązujących.
W innych szkołach socjalizacja przebiega znacznie trudniej, gdyż Woods zwraca uwagę, na to w niektórych społecznościach nie ma zwyczaju wychowywać dzieci tak, aby podporządkowane były zasadom szkolnym. Wielu rodziców bardziej ceni sobie aktywność i indywidualność w wychowaniu.
Szkoła pochwala posłuszne zachowania i grzeczne. Socjalizacji mają służyć takie zachowania jak nie zwracanie uwagi na te cechy osobowości, które nie są zgodne z ideałami dobrego ucznia.
Ma to doprowadzić, zdaniem Woodsa do tego, by ukształtowały się inne cechy zachowań pasujące do postawy godnej dobrego ucznia.
Według Woodsa, w szkołach angielskich stosuje się następujące techniki:
- wzorce tak zwanego grzecznego zachowania się. Odnosi się to do sposobu zwracania się do nauczycieli oraz reakcji na ich słowa.
- podkreślanie roli zespołu, nie tylko samej jednostki.
- nagradzanie za grzeczne zachowanie
- zwracanie uwagi na właściwy wygląd
- nacisk na sposoby kulturalnego zachowania w klasie. Dotyczy to tego jak siedzieć w ławce, w jaki sposób podnosić rękę do odpowiedzi.
2. dominacja
Nie da się ukryć, że w każdej szkole i klasie są równi i równiejsi. Jednak w szkole angielskiej za przejawy dominacji nad innymi uczniami stosuje się system kar. Kara fizyczna niezmiernie rzadko się zdarza. Często zauważalne są ciągnięcia za włosy czy też za uszy. Jedną z kar jest eksponowanie niegrzecznego ucznia przed kolegami i koleżankami z klasy i zawstydzenie go przed wszystkimi. Celem tego jest zwiększenie zapału do dalszej pracy, a także aby pokazać dominację nauczyciela.
3. negocjacje
Według Woodsa polegają na wymianie idei, używa się w tym przypadku obietnic oraz apeli.
Przykładem może być obietnica nauczyciela, że za grzeczność lub wykonanie nakazu nauczyciela, uczniowie wcześniej skończą zajęcia lub będą mogli pójść na wycieczkę.
Przy czym w stosowaniu negocjacji można powoływać się na innych kolegów oraz rodziców.
Jest to jest to umowa między klasą a nauczycielem dotycząca pewnych norm.
4. fraternizacja
Celem tej strategii jest uzyskanie przyjaźni z uczniami, dając im do zrozumienia, że jest się jednym i traktuje się ich jak równych. Zdaniem Woodsa przyjazne stosunki między nauczycielem a uczniami mają zlikwidować zachowania kłopotliwe.
Drugą formą tej strategii jest: pewien rodzaj żartowania. Na przykład na temat lekcji, ostatnio oglądanego przez dziecko programu w telewizji. W tym przypadku należy podkreślić, że w tej strategii może dojść znaczenie ma do niewinnego flirtowania między nauczycielem a uczennicami przede wszystkim ze średnich szkół. Seks stanowi jedną najbardziej istotnych spraw dla buntujących się dziewcząt.
Woodsa uważa element seksu za bardzo zauważalny podczas zajęć sportowych. Przykładem takiego zachowania mogą być niepowodzenia młodych dziewczyn na przykład podczas gry w koszykówkę lub siatkówkę. W tych chwilach otoczenie je wyśmiewa, ale gdy wchodzą w role kobiet, otoczenie uważa to zachowanie za normalne a wręcz pożądane. Dziewczyny reagują na niepowodzenia w sposób zalotny poprzez spojrzenia, wysuwanie języka.
5. nieobecność i wycofanie się
Strategia ta opiera się na usuwaniu z obszaru konfliktu, zazwyczaj można spotkać się z wycofaniem tak zwanym cząstkowym jakim jest na przykład skradanie kilku minut przed rozpoczęciem lekcji przez nauczyciela czy też kończenie jej wcześniej. Woods podkreśla, że takie zachowanie sprawia, że nauczyciel stosuje wobec pracę uczniów indywidualną lub w grupach.
6. rutyna i rytuał
Wielu badaczy traktuje elementy rutyny za niezbędne w czasie trwania lekcji, dzięki niej tworzą się znane ramy lekcji, co daje uczniom poczucie bezpieczeństwa. Przykładem rutyny jest Rutynowy plan zajęć lekcyjnych, sprawdzanie listy obecnych czy podział roku szkolnego na dwa semestry.
Czasem sam nauczyciel tworzy własne rytuały. Na przykład zawsze po sprawdzeniu listy obecności pyta trzy osoby.
7. terapia zajęciowa
Zadaniem tej strategii jest wykonywać coś, ciągle działać bez głębszego zastanowienia nad sensem wykonywanej pracy. Na funkcje tej terapii składa się: rysowanie obrazków i map, gry, zabawy, eksperymenty na przykład chemiczne czy kółko robótek ręcznych. Nauczyciele uaktywniają uczniów zajmując ich zając dzieci pracami porządkowymi, dbaniem o rośliny w sali czy struganiem kredek. Koncentrowanie uwagi na uczniu gdy w klasie panuje hałas jest formą terapii. Zwykłe czynności też stanowią formę terapii.
8. moralizowanie
Moralizowaniem zajmują się osoby w celu zwiększenia zaangażowania u innych w grupie oraz ugruntowania spójności. Nauczyciel moralizujący wymyśla pedagogiczne uzasadnienia dla swoich działań.
Woods stwierdzał, że istnieją pewne motywy i zainteresowania fundamentalne dla nauczycieli i to one wpływają na jego zachowanie. Inni autorzy zajmujący się tym zagadnieniem mówią o motywach własnego interesu.
9. działanie strategiczne-realizowanie i planowanie wcześniej ustalonych ogólnych długofalowych celów. Zwykle są one odzwierciedlone w koncepcji strategicznej, która określa cele, zadania oraz sposoby wykorzystania wszelakich środków.
10. „Tylko
hermeneutyczna bezwzględność wobec własnych presupozycji może uchronić
interpretatora przed uprawianiem krytyki bez przeprowadzenia samokrytyki oraz
przed popełnianiem tego błędu (…)” - mógł powiedzieć:
Habermas
11. Strategia przetrwania:
-nauczyciele dostosowują się do środowiska (Woods)
-praca pozorna (czy jakoś tak- Kwieciński)
12. Która ze strategii przetrwania nauczycieli może zostać określona jako meta-strategia?
Moralizowanie
13.Strategia fraternizacji:
-zmniejszanie dystansu(ubiór,muzyka,dowcipy itp)
-zdystansowanie się do dyrekcji
14. „O pełnym przygotowaniu do zawodu można sensownie mówić w przypadku tych zawodów, które polegają na wykonywaniu względnie powtarzalnych i przewidywalnych, a przy tym wymagają kompetencji technicznych” - mógł powiedzieć: ROBERT KWAŚNICA
Pyt. 15 i 16:
15. W skład obszaru kompetencji technicznych wg R. Kwaśnicy wchodzą:
Kompetencje postulacyjne, metodyczne i realizacyjne
16. W skład obszaru kompetencji praktyczno-moralnych wg R. Kwaśnicy wchodzą:
Kompetencje interpretacyjne, moralne i komunikacyjne
17.-ograniczenie do wiedzy technicznej
18. Cechy „ kultury zbójeckiej” wg Z. Kwiecińskiego:
-Handel ludźmi i narkotykami, dziećmi i organami ludzkimi
-łupieżczość i drapieżność
-bandytyzm wszędzie i o każdej porze
-0otwarcie granic dla milionów przestępców przy bezsilności i demoralizacji policji, straży granicznej i urzędu ceł
-brutalizacja nieustannie płynących z mediów obrazów, publiczna obrona prawa do przemocy wobec dzieci i wobec kobiet w imię Biblii i prawa do prywatności w okresie i sytuacji, kiedy to męska racjonalność z jej kultem -techniki, agresji i władzy skompromitowała się, przywracając wojny etniczne i religijne, a naszą cywilizację doprowadziła na skraj ekologicznej samozagłady
-likwidacja tysięcy przedszkoli i szkół zawodowych dla doraźnych lokalnych interesów i rzekomych oszczędności
-otwieranie wielu tysięcy miejsc na studiach prywatnych i odpłatnych bez pokrycia w kompetencjach i bibliotekach ich organizatorów
-rabowanie oszczędności drobnych ciułaczy przez... „bezpieczne banki"
-powszechna korupcja urzędników państwowych, lekarzy i nauczycieli
-pazerność i lubieżność moralizatorów, kłamstwo, chamstwo i cynizm prominentnych i ciągle widocznych uczestników sfery publicznej
-poszukiwanie przez twórców i strażników prawa luk prawnych dla tworzenia zamętu politycznego i gospodarczego, celowe projektowanie tych „luk", aby na uprzedzaniu o nich zbijać fortuny
-garnięcie się w objęcia układów wojskowych znanych powszechnie z gwarantowanego tchórzostwa i historycznej nielojalności, przywódca państwa nawołujący do niepłacenia podatków i co rusz obiecujący rozwiązać demokratycznie wybrany parlament
-Wydaje się, że zarówno nasza przeszłość i jej kulturowe, a tym samym i socjalizacyjne dziedzictwo, nasze budowanie kapitalizmu bez kapitału i niezbędnego po temu etosu, jak i bezzwłoczna, natychmiastowa elektroniczna przenośność potocznej kultury współczesnego szybkiego kapitalizmu zolbrzymiają zbójecki charakter naszej codzienności i przyszłości.
19. W jakim sensie reforma edukacyjna może być odporna na nauczyciela
("nauczycieloodporna")?
- Reforma edukacyjna może byc odporna na nauczyciela poprzez
zastosowanie 2 strategii:
a) strategia odgórna - eksperci ministerialni na podstawie swojej pracy
i wiedzy określają cele i metody realizacji reformy.
b) strategia oddolna - to nie nauczyciel decyduje co jest przedmiotem
działań/ lekcji, tylko uczniowie. To oni stoją na dole.
20. Na czym polega techniczno-scjentystyczne podejście do zagadnienia programu szkolnego?
podejście techniczno-scjentystyczne
podejście, w którym dominuje troska, by program był w wysokim stopniu obiektywny, uniwersalny, logiczny, przekonanie o istnieniu obiektywnej, zewnętrznej w stosunku do podmiotu badającego wiedzy, która odzwierciedla w sposób symboliczny rzeczywistość oraz możliwości precyzyjnego określenia ideałów edukacyjnych.
TECHNICZNO-SCJENTYSTYCZNE
Podstawy:Filozofia tradycyjna i konserwatywna (idealizm, realizm)
Pogląd na rolę szkoły w społeczeństwie: Socjalizowanie uczniów stosownie do norm obowiązujących w społeczeństwie
Istota proponowanej edukacji:
Akcent na wydajność opartą na naukowych podstawach: Metoda - Wynik (logiczność, preskryptywność):
* techniczne i naukowe zasady
* paradygmaty
* modele
* etapy
* plan
* cele i zadania
* treści i działania
Definicja programu: Wąskie definiowanie w kategoriach szczegółowego planu działania
Wzorzec programu:
Konserwatywno-technologiczny:
* skupienie na treściach kształcenia (na materiale)
* uniformizm (program jednakowy dla wszystkich uczniów)
* szczegółowość
Wdrażanie programu: Odgórne
Ewaluacja: Podejście scjentystyczne
21. Nietechniczno-scjentystyczne podejście do zagadnienia programu szkolnego - jedno z typów terminów takich jak „podejście”, „orientacja”, „perspektywa”, reprezentowane przez podejście humanistyczne i rekonceptualistyczne. Podstawowymi kategoriami programu są: subiektywizm, indywidualność, estetyka, samorefleksja, samorealizacja oraz wszystko to, co zachodzi pomiędzy człowiekiem a jego partnerami i środowiskiem. W centrum znajdują się nie tyle rezultaty, które dają się przewidzieć, ile uczeń, jego uczestnictwo w tworzeniu programu, które rozwija się i narasta w miarę jego realizacji. Do jego planowania włączeni są wszyscy, których on dotyczy, czyli nauczyciele, uczniowie, rodzice. Uwzględnia się to, jak uczeń postrzega siebie, swoje potrzeby i jak dąży do integracji własnej psychiki.
22. "Uważna analiza relacji pomiędzy nauczycielem a uczniem w szkole czy poza nią odsłania na każdym poziomie jej fundamentalnie narracyjny charakter. (...) Edukacja cierpi od wymiotów narracji" - mógł powiedzieć: Paulo Freire.
23. „Nierówności
społeczne w oświacie są niezaprzeczalnym faktem.” - mógł powiedzieć:
Z. Kwieciński
24.Społeczne nierówności:
-niezależne czynniki (zbiór) utrudniające lub uniemożliwiające naukę (lub kontynuację jej) np. wykształcenie rodziców, status społeczny
25. Jakie typyoceniania mogą składać się na skrajną strategię oceniania charakterystyczną dla
orientacji techniczno-scjentystycznej?
Ocenianie: jednorazowe, zewnętrzne, sumujące
26. Jakie typyoceniania mogą składać się na skrajną strategię oceniania charakterystyczną dla
orientacji nietechniczno-scjentystycznej?
Ocenianie: ciągłe, wewnętrzne, formatywne
27. Na czym polegaautorytarno-patriarchalna logika wymagań dydaktycznych?
Sado-masochistyczna
relacja zgodnie z którą sprawca przemocy (nauczyciel) uważa, że zgodnie
ze "wspólnym zobowiązaniem"ofiara (uczeń) zobowiązuje sprawcę do
stosowania przemocy (przymusu instytucjonalnego).
28. W jakim sensie lęk przed byciem nikim przypomina freudowski urojony lęk przed kastracją?
Dla uczniów szkoła jest traumą, oswajają oni tę traumę stosując dwie strategie: ucieczkę w fantazję lub fetysz. Fantazjowanie uczniów o dostatniej przyszłości, wolności i „byciu szefem firmy, który bardzo dużo zarabia” ukrywa prawdę o horrorze realności: mogą oni w przyszłości pójść do złej szkoły i, jak sami mówią, „być nikim”- mało zarabiać, znaleźć się na dole hierarchii społecznej i wykonywać pracę fizyczną, co w opinii uczniów jest hańbą. Drugą metodą wychowanków szkół jest fetyszyzacja zasad szkolnych, czyli skrajne przywiązanie do rzeczywistości- uzależnienie od dobrych ocen, ciągłego sprawdzania i oceniania swoich umiejętności. Z traumy uczniów związanej ze szkołą bierze się strach przed aktem linczu w przyszłości- lęk przed byciem nikim. W rzeczywistości akt linczu nigdy nie nastąpi, bo szkoła zawsze wyposaża w jakiś status społeczny- uczęszczanie do szkoły gwarantuje uczniom posiadanie pozycji społecznej w przyszłości. W tym sensie strach ucznia przed byciem nikim jest podobny do freudowskiego lęku chłopców przed kastracją.
Albo Nie można być nikim, zawsze jest się kimś, tak samo nie można obawiać się kastracji, jeśli już się zostało wykastrowanym.
29. Co charakteryzuje antypedagogikę jako nurt w wychowaniu?
- dorośli nie są odpowiedzialni za dziecko, gdyż ono samo jest odpowiedzialne za siebie
- każdy człowiek ze swej natury jest tak dojrzały, samodzielny i niezawodny
- dziecko od urodzenia jest pełnowartościowym człowiekiem
- dorosły nie może wiedzieć, co dla dziecka jest najlepsze
- dziecko samo wie, co dla niego jest dobre, a co złe
- całkowite równouprawnienie dzieci z dorosłymi
- wolność do samodecydowania o sobie dziecku, rola nauczyciela sprowadzona do "przewodnika"
- wychowawca powinien być i wspierać zamiast wychowywać
- prawo dziecka do wyboru (wychowanek wie lepiej niż wychowawca, co jest dla niego dobre)
- należy bezwarunkowo akceptować tożsamość dziecka i szanować jego suwerenność
- wolność, równość, przyjaźń
30- jakie sa warunki tworzenia klimatu wolnosci w koncepcji c.rogersa?:
-dobro dziecka jest nieokreslone
-wychowywanie jest zle
-odpowiedzialnosc za dziecko tez jest zla
-dziecko uzyskuje suwerennosc w wieku 18 lat
-postpedagog zmienia atmosfere w klasie